Elm adamları "bu günə qədər ən əhatəli araşdırma" apararaq marixuananın kritik iş yaddaşına zərər verdiyini aşkarlayıblar.
Hafta.az-ın “IFL Science”a istinadən yazdığına görə, işçi yaddaş problem üzərində işləyərkən məlumatı yadda saxlamaq və istifadə etmək qabiliyyətinə aiddir.
Kolorado Universiteti Tibb Fakültəsindən Coşua Qovin deyir ki, nəqliyyatda maşın sürərkən kor nöqtəni yoxlamaq buna misal ola bilər: “İrəli dönərkən, zolaqları dəyişdirmək istəyib-istəməmək barədə düzgün qərar vermək üçün kor nöqtənizdə gördüklərinizi xatırlamalısınız. İş yaddaşının zədələnməsi bu məlumatı yadda saxlamağı çətinləşdirdiyi üçün ciddi təhlükələr yarada bilər”.
Coşua və həmkarları marixuana istehlakının idrak qabiliyyətlərinə necə təsir etdiyini görmək üçün hərtərəfli araşdırma aparıblar və öz nəticələrini “JAMA Network Open” jurnalında dərc ediblər.
Tədqiqatçılar, marixuana ilə beyin funksiyaları arasındakı əlaqəni araşdırmaq üçün istifadə olunan ən böyük məlumat dəstini ehtiva edən araşdırmada 2012-2015-ci illər arasında minə yaxın insanı sınaqdan keçiriblər. İştirakçılar 22 ilə 36 yaş arasında keçmiş və ya indiki marixuana istifadəçiləri olub. Həyatlarında ən az min dəfə marixuana istehlak edənlər ağır istifadəçilər, 10 ilə 999 dəfə arasında istehlak edənlər isə orta səviyyəli istifadəçilər olaraq təyin olundu. 10 dəfədən az istehlak edənlər marixuanadan istifadə etməyənlər hesab edilib.
Tədqiqatçılar iştirakçılardan sidik nümunələri götürərək onların marixuanadan sonuncu dəfə nə vaxt istifadə etdiklərini təyin ediblər. Daha sonra iştirakçılar koqnitiv bacarıqlarını ölçən 7 ayrı testdən keçiblər. Bu testlərdə emosional reaksiyalar, dil və motor bacarıqları, iş yaddaşı kimi funksiyalar qiymətləndirilir.
Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, marixuana istifadəsi beynin qərar qəbul etmə, yaddaş, diqqət və emosional emaldan məsul olan bölgələrində beyin fəaliyyətini azaldır. Bununla belə, yeganə statistik əhəmiyyətli tapıntı iş yaddaşına təsir göstərməsi idi.
Ağır istifadəçilərin 63 faizində və son marixuana istifadəçilərinin 68 faizində beyin fəaliyyətinin iş yaddaşı testləri zamanı azaldığı qeyd edilib.
Bu qrupun beyin fəaliyyətində heç vaxt istifadə etməyənlərlə müqayisədə 14 faiz azalma qeyd olunub.
Elm adamları, tapıntıların spirt istehlakı ilə izah edilmədiyini də bildirirlər.
Yeni tədqiqat birbaşa səbəb-nəticə əlaqəsi qurmasa da, uzun müddətli marixuana istifadəsinin yaddaşa təsiri ilə bağlı nəzəriyyələr üçün sübut təmin etməsi baxımından vacibdir.
Digər tərəfdən, ağır istifadəçilər marixuanadan imtina etdikdən sonra işləyən yaddaşın bərpa oluna biləcəyi sualına cavab vermir.
Coşua deyir ki, bəzi araşdırmalar marixuananı buraxan insanların bir ay ərzində yaddaş bacarıqlarının bir hissəsini bərpa etdiyini aşkarlayıb. Bununla belə, o, daha çox iş görülməli olduğunu da bildirir.
