Araz çayının suyunun Təbrizə köçürülməsi layihəsi İran hökuməti tərəfindən şəhərin və ətraf bölgələrin içməli və sənaye suyu ehtiyaclarını qarşılamaq məqsədilə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulsa da bu proses ləngiyir.
GünazTV "Amerikanın Səsi"-nə istinadən xəbər verir ki, ötən ilin oktyabrın 30-da Şərqi Azərbaycan vilayətinin valisi Bəhram Sərməst bildirib ki, İran hökuməti Azərbaycan Respublikasının İrana olan 220 milyon dollarlıq borcunu bu layihənin tamamlanmasına yönəldəcək. Bununla belə, Araz çayının çirklənməsi və bu çirklənmənin Təbrizə ötürülən suyun keyfiyyətinə təsiri ilə bağlı narahatlıqlar və suallar mövcuddur.
Layihə Təbriz də daxil olmaqla Mərənd, Culfa, Şəbistər, Sufiyan və Hadişəhr kimi şəhərlərin və 169 kəndin içməli və sənaye suyu ehtiyaclarını ödəməyə yönəlib. Lakin İranın bir çox dövlət layihələri kimi, bu layihə də gecikmələrlə üzləşib. Əslində, layihənin təməli 2013-cü ilin iyul ayında qoyulub.
Layihə 2000 mm diametrində və 145 km uzunluğunda boru xəttindən, yeddi nasos stansiyasından, 300 min kubmetr tutumlu su anbarlarından və saniyədə 7 kubmetr su təmizləmə gücünə malik olan bir təmizləyici zavoddan ibarətdir. Hazırda bu boru xəttinin cəmi 40 kilometri tamamlanıb.
Sözügedən layihənin tamamlanması su təminatında mühüm rol oynasa da, Araz çayının ağır metallar və hətta radioaktiv maddələrlə çirklənməsi ilə bağlı xəbərlər narahatlıq doğurur.
Son illərdə yayılan araşdırmalara görə, Araz çayının suyu alüminium, mis, dəmir və arsen kimi maddələrlə çirklənib. Bu çirklənmənin əsas mənbəyi qonşu ölkələrdəki sənaye fəaliyyətləri hesab olunur. İran mediası bu mövzunu açıq şəkildə müzakirə etməsə də, məsələ tamamilə inkar da edilmir.
Bununla belə, İranın rəsmi qurumları, o cümlədən Atom Enerjisi Təşkilatının rəhbəri, Araz çayının radioaktiv maddələrlə çirklənməsi ilə bağlı iddiaları təkzib edib və çayın suyunun mütəmadi olaraq yoxlanıldığını bildiriblər.
Ümumilikdə, Araz çayının çirklənməsi ilə bağlı müxtəlif və bəzən ziddiyyətli məlumatlar mövcuddur. Bununla belə, çayın çirklənməsinin real bir problem olduğu görünür. Çayın rənginin dəyişməsi və bu məsələyə etiraz edən milli fəalların və ətraf mühit aktivistlərinin İran hökuməti tərəfindən həbs edilməsi və barələrində cinayət işlərinin açılması da bu problemin ciddiliyini ortaya qoyur.
visiontv.az
