Yeni qanun minatəmizləmə prosesi ilə bağlı yeni qaydaları nəzərdə tutur
Prezident İlham Əliyev fevralın 3-də “Minatəmizləmə fəaliyyəti haqqında” Qanunun tətbiqi barədə müvafiq fərman imzalayıb. Qanun minatəmizləmə fəaliyyətinin hüquqi, iqtisadi, sosial və təşkilati əsaslarını müəyyən edir. Üç fəsil, 14 maddədən ibarət olan qanunda mina əleyhinə fəaliyyət sahəsində dövlət siyasətinin istiqamətləri, minatəmizləmə fəaliyyətinin subyektləri və bu fəaliyyətə dair tələblər, təhlükəli ərazilərdə minatəmizləmə fəaliyyətinin xüsusiyyətləri, minatəmizləmə fəaliyyətində keyfiyyətə nəzarət və s. məsələlər öz əksini tapıb.
Bütün məlumatları informasiya sisteminə daxil edəcək
Qanuna əsasən, qeyri-texniki və texniki tədqiqat zamanı toplanılmış, həmçinin dövlət orqanlarından, fiziki və ya hüquqi şəxslərdən daxil olmuş və ya mediada yayımlanmış məlumatlar əsasında səlahiyyətli qurum təhlükəli ərazilərə dair məlumatları bu informasiya sisteminə daxil edəcək. Təhlükəli ərazidə minatəmizləmə fəaliyyətinə başlanması barədə icraçı müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi quruma, dövlət sərhədinin mühafizəsi aparılan təhlükəli ərazilərdə minatəmizləmə fəaliyyəti həyata keçirilərkən isə həmçinin müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi quruma 5 iş günü əvvəlcədən sifarişli poçt göndərişi vasitəsilə və ya elektron qaydada məlumat verməli və bu ərazilərdə minatəmizləmə fəaliyyəti həmin qurumla qarşılıqlı əlaqədə həyata keçirilməlidir. Eləcə də minatəmizləmə fəaliyyətinin həyata keçirildiyi təhlükəli ərazilərdə işin təşkili ilə əlaqədar icraçılar qanunla müəyyən edilmiş qaydalara riayət etməlidirlər.
Qeyd edək ki, Azərbaycan dünyada mina problemindən ən çox əziyyət çəkən ölkələrdən biridir. Rəsmi məlumatlara əsasən, ərazilərimizin təxminən 12 faizi Ermənistan tərəfindən mina və partlamamış hərbi sursatlarla çirkləndirilib. Bu gün işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpası və “Böyük Qayıdış”ın təmin olunması yeni strateji mərhələdə Azərbaycanın əsas prioritetləri sırasında yer alır. Söhbət bütünlüklə dağıdılmış ərazilərin minalardan təmizlənməsindən, şəhər və kəndlərin bərpasından, zəruri infrastruktur qurulmasından gedir. Qalib Azərbaycan dövləti bərpa və quruculuq işlərini də qısa müddətdə və yüksək səviyyədə həyata keçirmək əzmindədir. Ötən dövrdə reallaşdırılan layihələr onu deməyə əsas verir ki, respublikamız işğaldan azad olunmuş ərazilərin bərpası, soydaşlarımızın məskunlaşdırılması ilə bağlı qarşıya qoyulan vəzifələrin öhdəsindən layiqincə gələcək.
Vətən müharibəsindən sonra 380-dən çox insan mina qurbanı olub
Lakin Ermənistan minalardan təkcə hərbi məqsədlər üçün deyil, mina terroru həyata keçirmək üçün də geniş şəkildə istifadə edib. Ermənistanın Azərbaycan ərazisində basdırdığı minaların dəqiq xəritələrini təqdim etməməsi bu gün də ciddi fəsadlar yaradır. Belə ki, 44 günlük Vətən müharibəsi başa çatandan indiyədək əksəriyyəti mülki şəxs olan 380-dən çox vətəndaşımız minaların qurbanı olub.
Hazırda Azərbaycanda minatəmizləmə fəaliyyəti dünyada mövcud olan ən müasir və qabaqcıl texnologiyalardan istifadə etməklə həyata keçirilir. Minatəmizləmə fəaliyyətimizin mütləq hissəsi ölkəmizin daxili resursları hesabına aparılır, xaricdən gələn dəstəyin həcmi isə hələ ki, çox məhduddur. Dövlətimiz ərazilərimizin minalardan təmizlənməsi işində beynəlxalq təşkilatlardan daha fəal dəstək gözləyir. Eyni zamanda, beynəlxalq təşkilatlar, ayrı-ayrı ölkələrin parlamentləri, insan haqlarının müdafiəsi ilə məşğul olan qurumlar Azərbaycana qarşı davam etdirilən mina terroruna biganə qalmamalı, Ermənistanın bu cinayətkar əməllərini pisləməlidirlər. Nəzərə alınmalıdır ki, silahların, o cümlədən minaların tərkibi toksitlərlə, zəhərləyici maddələrlə zəngindir. Təbii ki, bu amil ekologiyaya çox ciddi ziyan vurur. Bütün silahların, o cümlədən minaların tərkibindəki toksidlər illərlə torpağı və suyu zəhərləyir. Yəni, mina problemi təkcə bu günümüz üçün deyil, gələcəyimiz üçün də təhdiddir. Ona görə də, beynəlxalq birlik bu məsələdə səssiz qalmamalıdır.
Zərərçəkmiş şəxslərin ailələrinin sosial müdafiəsi təmin olunacaq
Yeri gəlmişkən, minatəmizləmə fəaliyyətini həyata keçirən zaman partlayıcı sursatların işə düşməsi nəticəsində baş verən bədbəxt hadisə ilə əlaqədar həlak olan və ya bu zaman aldığı xəsarətdən həyatını itirən minatəmizləyənlərin ailə üzvlərinin sosial müdafiəsi ilə bağlı təkliflər hazırlanacaq. Bu məsələlər də qanunda öz əksini tapıb. Belə ki, Nazirlər Kabineti minatəmizləmə fəaliyyətini həyata keçirən zaman partlayıcı sursatların işə düşməsi nəticəsində baş verən bədbəxt hadisə ilə əlaqədar həlak olan və ya bu zaman aldığı xəsarətdən həyatını itirən minatəmizləyənlərin ailə üzvlərinin sosial müdafiəsi ilə bağlı təkliflər hazırlayıb dövlət başçısına təqdim edəcək.
Ümumilikdə, “Minatəmizləmə fəaliyyəti haqqında” yeni qanun isə minatəmizləmə prosesinə ciddi təkan verəcək.
Nardar BAYRAMLI
