Rusiyanın VARPE analitik qrupunun araşdırmasına görə, 2024-cü ilin sonuna balıq və dəniz məhsulları üzrə qlobal ticarət fiziki ifadədə 1% artaraq 69,2 milyon tona çata, pul ifadəsində isə 1,2% azalaraq 181,7 milyard dollara düşə bilər.
Marja.az xəbər verir ki, analitiklərin fikrincə, istehsal 2,2% artaraq 191,7 milyon tona yüksələcək.
“Yalnız bu məlumatlara nəzər salsanız, yanlış nəticəyə gələ bilərsiniz: balıq məhsullarının qlobal istehsalı artır, bu da onların qiymətlərinin aşağı düşməsinə səbəb olur və istehlakçılar üçün belə malların əlçatanlığını artırır. Real proseslər daha mürəkkəbdir: balıq məhsulu satıcıları satış istiqamətlərini diversifikasiya etməyə çalışırlar ki, bu da onlar üçün mallarının bahalaşmasına səbəb ola bilər, alıcılar isə satıcıları diversifikasiya etməyə çalışırlar ki, bu da qiymətlərin aşağı düşməsinə səbəb ola bilər”, - məqalə müəllifləri vurğulayırlar.
Təhlilçilər onu da vurğulayırlar ki, tədarük coğrafiyasının şaxələndirilməsi çox vaxt ayrı-ayrı ölkələr tərəfindən qadağanedici tədbirlərə cavabdır. Bu üsul Yaponiyaya, məsələn, Çin embarqosundan sonra balıq və dəniz məhsulları ixracını dəyişdirməyə kömək edib və ABŞ-a ixracını artırdı.
“Su bioresursları idxal edən ölkələr öz bazarlarını daha çox tədarükçülərə açırlar. Bu tədbir alış qiymətlərinin aşağı salınmasına yönəlib”, - analitiklər qeyd edirlər.
“Qlobal balıqçılıq sənayesi transformasiya dövrünü yaşayır. Çox vaxt dəyişikliklər konstruktiv və qarşılıqlı faydalı şəkildə baş vermir”, - VARPE ekspertləri qeyd edirlər.
Təzyiq üsullarından biri də sənayedə qul əməyindən istifadə, qanunsuz balıq ovu və ehtiyatların tükənməsi ittihamlarıdır. Təhlilçilər bunun məhdudiyyətlərin tətbiqi üçün əsas kimi istifadə edildiyini deyirlər.
Eyni üsullara Rusiya xammalından üçüncü ölkələr tərəfindən istehsal olunan balıq məhsullarının tədarükünün qadağan edilməsinə dair daimi çağırışlar, limanlarda xidmətlərə məhdudiyyətlər və Rusiya gəmilərinin ekoloji sertifikatlardan məhrum edilməsi təklifləri daxil ola bilər.
Eyni zamanda, ixrac Rusiyanın qlobal balıqçılıq sənayesində rəqib hesab etmədiyi ölkələr tərəfindən artırılır. Məsələn, Hindistan 2019-cu ildən 2023-cü ilə qədər balıq və dəniz məhsulları ixracını 30% artırıb. 2025-ci ilin sonuna qədər ölkə 12 milyard dollar dəyərində su bioresursları ixrac etməyi planlaşdırır ki, bu da Rusiyadan tədarükün həcmindən 2,5 dəfə çoxdur.
