Stokholm, 5 fevral, Nərgiz Cəfərli, AZƏRTAC
İsveç Sosial Təminat Agentliyinin yeni məlumatları göstərir ki, ölkənin varlı bölgələrində kişilər arasında dəri xərçəngi (melanoma) halları sürətlə artır. Bu xəstəliyin bütün növlərindən ölüm halları sosial cəhətdən həssas qruplar arasında daha yüksəkdir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, son 50 ildə melanoma hallarının sayı 600 faiz artıb. Çox vaxt bu xəstəlik yüksək gəlirli kişilərdə müşahidə olunur, bu da kurortlara mütəmadi səfərlər və uzun müddət günəş şüalarına məruz qalma ilə əlaqələndirilir. Bundan əlavə, varlı kişilərin xəstəliyi erkən mərhələdə aşkar edərək müayinələrdən keçmək ehtimalı daha yüksəkdir. Yoxsul ərazilərdə dəri xərçənginə daha az rast gəlinir, lakin gecikmiş diaqnoz və tibbi xidmətə çıxışın məhdud olması səbəbindən ölüm halları nisbəti iki dəfə yüksəkdir.
Xərçəng bəzi bölgələrdə artıq ürək-damar xəstəliklərini üstələyərək İsveçdə qadınlar arasında əsas ölüm səbəbinə çevrilir. Bununla belə, ali təhsilli qadınlar daha çox müayinədən keçirlər ki, bu da onların xəstəliyin erkən aşkarlanması və uğurlu müalicə üzrə şansını artırır.
Son illərdə gənc qadınlar arasında melanoma hallarının azalması müşahidə olunur ki, bu da günəş şüalarına məruz qalma vərdişlərinin dəyişməsi ilə bağlıdır.
Xərçəngə tutulan gənclərin ümumi sağ qalma nisbəti də artır, lakin xəstəliyin özü də geniş yayılır.
Onkoloqların fikrincə, ən çox ehtimal olunan səbəblər piylənmə, fiziki fəaliyyətin olmaması, pəhriz və spirtli içkilərdir. Bununla belə, dəri xərçəngi bu tendensiyanın qarşısını alır, çünki gənclər arasında onun tezliyi azalır. Bu, günəş vannası qəbul etmək vərdişlərinin dəyişdiyini və gənc nəslin ultrabənövşəyi şüalardan daha yaxşı qorunduğunu göstərir.
Onkoloji xəstəliklərin ən ölümcül formalarından biri olan ağciyər xərçəngi siqaretlə sıx bağlıdır və təhsil səviyyəsi aşağı olan insanlar arasında daha çox rast gəlinir.
İsveç yeni milli xərçəng strategiyası hazırlayır. Təklif olunan tədbirlər arasında meyvə-tərəvəz vergilərinin azaldılması, siqaretdən imtina proqramları və diaqnozdan sonra üç həftə ərzində məcburi müalicə var. Bundan əlavə, xərçəngə qulluq sahəsində qeyri-bərabərliyi müəyyən etməyə və vəziyyəti 2040-cı ilə qədər proqnozlaşdırmağa kömək etmək üçün “İsveçdə xərçəng” adlı yeni analitik alət işə salınıb.
