Müasir mobil cihazlarda casus proqram quraşdırılıbsa, nəzarət alətinə çevrilə bilər. O, adi proqramlar adı altında gizlənir və sahibi haqqında məlumatları təcavüzkarlara ötürə bilir. Kibertəhlükəsizlik üzrə ekspert Aleksey Raevski müşahidənin necə baş verdiyini və özünüzü qorumaq üçün nə etməli olduğunuzu izah etdi .
Spyware özünü necə gizlədir?
Casus proqram təminatının əsas təhlükələrindən biri özünü qanuni proqramlar kimi maskalamaq qabiliyyətidir. Çox vaxt onlar mobil oyunlar, maliyyə xidmətləri, birja platformaları və digər populyar proqramlar şəklində gizlənir.
Kiber casusların qurbanı olmamaq üçün bir neçə qaydaya riayət etmək vacibdir:
-
Proqramları yalnız Google Play və App Store kimi rəsmi mağazalardan yükləyin.
-
Quraşdırarkən, tətbiqin hansı icazələri tələb etdiyinə diqqət yetirin. O, sistem funksiyalarına bir dəfə giriş tələb edir - və siz çoxlu imtiyazlar versəniz, o, onlardan nəzarət üçün istifadə edə bilər.
Casus proqram aşkarlana bilərmi?
Gizli şəkildə məlumat toplayan zərərli proqramı aşkar etmək olduqca çətindir. Raevskinin sözlərinə görə, onu aşkar etmək üçün universal üsul yoxdur: hansı proqramın sizə casusluq etdiyini müəyyən etmək demək olar ki, mümkün deyil, ona görə də rəqəmsal gigiyena qaydalarına riayət etmək lazımdır”.
Siz smartfonunuzun kibertəhlükəsizliyini aşağıdakı yollarla təkmilləşdirə bilərsiniz:
-
İstifadə etmədiyiniz tətbiqləri silin. Əgər proqramı endirmisinizsə, lakin ona ehtiyac yoxdursa, onu cihazınızda qoymayın.
-
Quraşdırma zamanı hər bir tətbiqin hansı imtiyazları tələb etdiyini diqqətlə yoxlayın. Məsələn, kalkulyator kameraya və ya mikrofona giriş tələb edirsə, bu xüsusilə şübhəlidir.
Buna görə də, izləmə risklərini minimuma endirmək üçün proqramları quraşdırarkən diqqətli olmalı, icazələri yoxlamalı və lazımsız proqramları silməlisiniz. Əsas rəqəmsal təhlükəsizlik qaydalarına riayət etmək şəxsi məlumatlarınızı təcavüzkarlardan qorumağa kömək edəcək.
R.İmanov
