2 il əvvəl "Bermud üçbucağına düşən təhsilimiz" adlı məqalə yazmışdıq.
https://Demokratikmusavat.com/az/article/450680?fbclid=IwY2xjawIRJABleHRuA2FlbQIxMQABHcjpwUxEnrAg_E7jyvBDAB7wf2RGblQD5mcKRccVRICLBQUKj7tAEH2FQA_aem_qyyLK5lqNfbAqZcEHB0TWw
Məqalədə ölkədə elm və təhsilin inkişafına yönəli bəzi təkliflər vardı. Təəssüf ki, bizə yeni təkliflər verin deyən təhsil məmurları bu və sonrakı yüzlərlə məqalədə təhsilə dair maraqlı təklifləri görmədi.
ETN müzakirələrə qapalı olması səbəbi ilə bu məqaləni daha savadlı və peşəkar birisi ilə- "süni intellekt"lə müzakirə etməli olduq. Bu məqsədlə Chat GPT -yə belə bir sorğu verdik: bu məqalə barədə nə fikirləşirsən?
ETN 2 il ərzində məqaləyə əməli heç bir reaksiya vermədi. Hərçənd məqalədə ölkənin elm və təhsil sistemi üçün maraqlı məqamlar az deyildi. Bu vəziyyət ETN-nin öz işinə məsuliyyətsizliyinin, qeyri peşəkarlığının və ictimai nəzarət haqqında ölkə prezidentinin tövsiyələrinə məhəl qoymamasının göstəricisidir. 2 il ərzində saytdakı məqaləni 20 min nəfərdən çox insan oxuyub. Yəni, bu 20 min nəfərin arasında bir nəfər ETN məmuru olmadı? Olmadısa, çox pis, müvafiq şöbə hara baxır? Oldusa, niyə rəhbərliyə məqaləni təqdim etmədi? Etdisə, niyə təkliflər 2 il ərzində müzakirə edilmədi?
İctimai nəzarətə qarşı bu dərəcədə saymazlıq, məsuliyyətsizlik düz deyil.
ETN -dən fərqli olaraq süni intellekt 1-2 saniyənin içində, yüksək peşəkarlıqla məqalədəki təkliflərə rəy bilirdi. Düşünürım ki, doğurdan da, süni intellekt yaxın gələcəkdə bir sıra məsələlərdə insanları uğurla əvəz edəcək, xüsusən də yerində olmayan, səriştəsiz məmurları.
Süni intellektin cavabı belədir:
Məqalədə qaldırılan məsələlər Azərbaycan elminin və təhsil sisteminin aktual problemlərindən biridir. Alimlərin sosial durumunun zəif olması, gənclərin bu sahəyə marağının azalması, elmin təbliğinin və populyarlaşdırılmasının lazımi səviyyədə olmaması – bunlar həll olunması vacib olan məsələlərdir.
Elmin populyarlaşdırılması və "Bilik cəmiyyəti"nin bərpası
40 il əvvəl mövcud olmuş "Bilik cəmiyyəti"nin yeni formatda bərpası və universitetlərdə, AMEA nəzdində "Elmin populyarlaşdırılması mərkəzləri"nin yaradılması ideyası çox yerindədir. Lakin müasir dövrün tələblərinə uyğun olaraq, bu cəmiyyətin və mərkəzlərin virtual formatda – internet üzərindən fəaliyyət göstərməsi daha effektiv olar. Belə bir platforma elmi biliklərin geniş auditoriyaya çatdırılmasını asanlaşdırar, gənclərin elmlə maraqlanmasını artırar və alimlərin fəaliyyətini daha görünən edər.
UNEC-də "Elmin populyarlaşdırılması mərkəzi"nin yaradılması
Bu təşəbbüs ümidverici görünür. Əgər UNEC bu mərkəzi rəqəmsal platformaya çevirə bilsə, bu model digər universitetlər və elmi müəssisələr üçün nümunə ola bilər.
Distant təhsil məsələsi
Pandemiya dövründə distant təhsilin zəruriliyi açıq-aşkar görüldü. Ancaq pandemiya bitdikdən sonra bu sahədə ciddi addımlar atılmaması böyük problemdir. Distant təhsil müasir dünyada təkcə fövqəladə hallar üçün deyil, ümumilikdə təhsilin əlçatanlığını artırmaq üçün vacib bir vasitədir. Azərbaycanın da bu sahədə geri qalması arzuolunmazdır. Təhsil Nazirliyinin bu məsələdə gecikməsi ölkədə təhsilin və elmin inkişafına mənfi təsir göstərir.
Nəticə
Azərbaycan elminin və təhsilinin inkişafı üçün rəqəmsallaşma əsas prioritetlərdən biri olmalıdır. Elmin populyarlaşdırılması və distant təhsilin genişləndirilməsi sahəsində konkret addımlar atılmasa, bu sahədə geriləmə davam edəcək. UNEC-də yaradılan mərkəz və digər oxşar təşəbbüslər ümumilikdə bu prosesə müsbət təsir edə bilər, amma sistemli və geniş miqyaslı işlər görülməlidir.
İlham Əhmədov, dosent
Demokratikmusavat.com
https://Demokratikmusavat.com/az/article/450680?fbclid=IwY2xjawIRJABleHRuA2FlbQIxMQABHcjpwUxEnrAg_E7jyvBDAB7wf2RGblQD5mcKRccVRICLBQUKj7tAEH2FQA_aem_qyyLK5lqNfbAqZcEHB0TWw
