Misir piramidalarının altında yeni tapıntı elmi və arxeoloji ictimaiyyəti heyrətə gətirib. 2024-cü ilin noyabrında ekspedisiya zamanı ən qabaqcıl yeraltı skan etmə texnologiyası ilə təchiz edilmiş beynəlxalq arxeoloqlar qrupu 30 metrdən çox dərinlikdə gizlənmiş böyük bir mağara aşkar edib. Bu mağaranın içərisində qədim sivilizasiyalar haqqında anlayışımıza meydan oxuyan nəhəng strukturlar tapılıb.
Kəşf Giza yaylasındakı Menkaura piramidasının yaxınlığında baş verib. LIDAR texnologiyası ilə ilkin xəritəçəkmə zamanı tədqiqatçılar heç vaxt tədqiq edilməmiş yeraltı boşluqların mövcudluğunu göstərən anomaliyalar aşkar ediblər. Onlar diqqətlə qazıb gizli məkana enərkən heyrətləndirici bir mənzərə ilə qarşılaşdılar – gözətçi mövqeyində düzülmüş insana bənzəməyən daşdan oyulmuş beş fiqur. Hündürlüyü 3 metrdən çox olan bu heykəllər qədim Misir sənətinin digər tanınmış dizaynlarından fərqli xüsusiyyətləri nümayiş etdirir. Onların uzunsov başları, stilizə edilmiş bədənləri və zamanla aşınmış toxumaları bəzilərinin “yadplanetli” kimi təsvir etdiyi görüntü sərgiləyir.
Heykəllər diametri təxminən 20 metr olan otaqda dairələr şəklində düzülüb. Çirkli döşəmənin arxeoloqların hələ müəyyən etmədiyi qum və materialla örtüldüyü görünür. Bu materialın kimyəvi tərkibi qeyri-adi maqnit xüsusiyyətlərinə malik olduğu üçün Avropada laboratoriyalarda təhlil edilir.
Mağara divarları indiyə qədər naməlum təsvir dilini ehtiva edən qravüralarla bəzədilib. Qeyri-adi dəqiqliklə işarələnmiş simvollar Misir heroqlifləri və ya keçmişdə müəyyən edilmiş hər hansı digər qədim yazı sistemi ilə uyğun gəlmir. Qədim arxeologiya üzrə ekspert, professor Amelia Kraussun fikrincə, “bu dil indiyədək məlum olmayan paralel sivilizasiyanın ünsiyyət formasını təmsil edə bilər”.
Kəşf bir fərziyyə dalğasına səbəb oldu. Bəzi tədqiqatçılar heykəllərin unudulmuş tanrıların təsviri ola biləcəyini, digərləri isə yer üzündən kənar sivilizasiya ilə əlaqənin sübutu ola biləcəyini düşünür. Yadplanetlilər fərziyyəsinin tərəfdarları fiqurların mükəmməlliyi və qəribə morfologiyasının üstün zəkaların müdaxiləsinə işarə etdiyini iddia edirlər.
Digər tərəfdən, daha diqqətli nəzəriyyələr ortaya qoyanlar da var. Misirşünas alim Həsən Əl-Rəhimə görə, “bu fiqurlar qədim Misir sivilizasiyasında hələ kəşf edilməmiş ərazilərin mədəni təsirləri ilə naməlum bir təriqətə mənsub ola bilər”. Əl-Rahim həmçinin heykəllərin nisbətlərinin və detallarının ənənəvi izahatlara zidd olduğunu etiraf edir.
Araşdırmalar davam etsə də, suallar açıq qalır. Bu yeraltı kameranın funksiyası nə idi? Bu heykəllər bu qədər təcrid olunmuş ərazidə və bu qədər qabaqcıl görünən texnika ilə necə mümkün olub? Bu kəşf Qədim Misir və onun digər mədəniyyətlər və ya varlıqlarla əlaqələri haqqında anlayışımızı dəyişə bilərmi?
Növbəti bir neçə ay bu ixtiranın sirlərinin açılmasında həlledici olacağını vəd edir. Bu arada, piramidaların altındakı kəşf təkcə alimləri valeh etmir, həm də məlum tariximizin hüdudları haqqında müzakirələrə qapı açır.
