Ekspertlər xəbərdarlıq edir ki, Prezident Donald Trampın Çinə tətbiq etdiyi 10 faizlik tariflər ABŞ istehlakçıları üçün antibiotiklər və ya xərçəngi müalicə edən dərmanlar kimi məşhur generik dərmanların qiymətini artıra və ya qıtlığına səbəb ola bilər.
Hafta.az-ın yazdığına görə, adi ağrıkəsicilər, psixoaktiv dərmanlar, qan durulaşdıran dərmanlar, ürək dərmanları, antihistaminiklər, antibiotiklər və diuretiklər ABŞ-ın istehsalında Çinə güvəndiyi əsas dərmanlardan yalnız bir neçəsidir.
ABŞ Ticarət Komissiyasının məlumatına görə, 2023-cü ildə ölkə təkcə Çindən bu cür idxala 2,02 milyard dollardan çox pul xərcləyib.
Trampın Çindən idxala 10 faiz əlavə vergi tətbiq etməsi əczaçılıq və tibbi təchizat zəncirini poza bilər. Bu, çatışmazlıqlara səbəb ola və ya şirkətləri sadə dərmanları istehlakçılara daha baha satmağa məcbur edə bilər.
Amerika Xəstəxanalar Assosiasiyası Trampa ünvanladığı məktubunda prezidentdən tibbi avadanlıq və dərmanların tariflərdən azad edilməsini xahiş edərək, çatışmazlıq ehtimalının xəstələri "ölüm də daxil olmaqla əhəmiyyətli zərər riski" ilə üz-üzə qoya biləcəyini yazıb.
Tariflər və onların tətbiq olunduğu ölkələrdən hər hansı cavab ABŞ-da bu həyat qurtaran dərman və ləvazimatların mövcudluğunu azalda bilər. Məsələn, ABŞ tədarükçüləri Çindən bir çox xərçəng və ürək-damar dərmanlarını, immunosupressiv dərmanları, antibiotikləri və kombinasiyalı antibiotikləri idxal edirlər.
"Sadə dərman istehsalçıları yeni xərcləri ödəyə bilməzlər" deyib Əlçatan Dərmanlar Assosiasiyasının prezidenti və baş direktoru Con Mörfi.
İstehsalçılarımız həddindən artıq ucuz qiymətə, bəzən zərərlə satırlar və getdikcə daha çox itki verdikləri bazarları tərk etmək məcburiyyətində qalırlar. ABŞ-da bütün sadə dərman satışının ümumi dəyəri həcmin artmasına və yeni sadə dərmanların tətbiqinə baxmayaraq, 5 il ərzində 6,4 milyard dollar azalıb. Gömrük rüsumları bu vəziyyəti daha da pisləşdirəcək.
Amerika Xəstəxanalar Dərnəyinin məlumatına görə, Çin ABŞ-ı aktiv əczaçılıq inqrediyentlərinin təxminən 30 faizini, dərmanların işləməsini təmin edən xammal ilə təmin edir.
Çin eyni zamanda ABŞ-ın birdəfəlik qan təzyiqi monitorları, stetoskop örtükləri, anesteziya alətləri və s. kimi tibbi avadanlıq və cihazların əsas mənbələrindən biridir. Birdəfəlik üz maskalarının və demək olar ki, bütün plastik əlcəklərin təxminən üçdə biri Çindən gəlir.
"Bir çox xəstələr üçün ehtiyac duyduqları dərmanlara çıxışın müvəqqəti dayandırılması belə onları ölüm də daxil olmaqla ciddi zərər riski ilə qarşı-qarşıya qoya bilər. Diqqətlə planlaşdırılmış kimyaterapiya müalicələri və antibiotik proqramları xəstələrə xəstəliklərinin öhdəsindən gəlmək üçün ən yaxşı şans vermək üçün vacibdir. Eyni şəkildə, ürək-damar sağlamlığını qorumaq üçün əsas ürək-damar dərmanlarının təmin edilməlidir”, - Amerika Xəstəxanalar Assosiasiyasından bildirilib.
Son 10 ildə ABŞ dərman və tibbi ləvazimatların xaricdə istehsalı daha ucuz olduğuna görə getdikcə daha çox xarici ölkələrdən asılıdır.
Tariflər ABŞ-ı öz dərmanlarını istehsal etməyə təşviq etsə də, bu bir gecədə baş verməyəcək və çatışmazlıqlarla nəticələnə bilər.
Harvard Tibb Məktəbinin professoru Aaron Kesselheym NBC News-a bildirib ki, tariflərin uzunmüddətli təsirləri - çatışmazlıqlar və ya dərman xərclərinin artması - bir neçə ay ərzində reallaşmayacaq.
