Fevral 10-u Rusiya ilə imzalanmış Türkmənçay müqaviləsinin ildönümüdür.
Həmin tarixə səfər edib, Rusiya ilə problemin kökünü 2024-cü ildə Rusiyanın Ermənistan və Gürcüstan arasındakı ticarət dövriyyəsinin Azərbaycanla müqayisədəki həcmində tapmaq olar. Azərbaycan Rusiyanın transmilli cinayətlərində iştirak etmədiyi üçün bu cür münasibətlə üzləşdi.
İndi isə gündəm haqda: Rus Evi – adından da göründüyü kimi, Rusiya Federasiyasının xarici ölkələrdə “mədəniyyət və əməkdaşlıq” adı altında apardığı yumşaq güc siyasətinin bir parçasıdır.
Lakin bu qurum Azərbaycanda fəaliyyət göstərsə də, nə Qarabağ həqiqətlərini dünyaya çatdırmaq üçün cəhd göstərib, nə də 44 günlük Vətən müharibəsi zamanı Azərbaycanın haqlı mübarizəsinə açıq dəstək verib. Əksinə, bu qurumun fəaliyyəti daha çox Sovet nostalgiyası və postsovet məkanında təsir dairəsini saxlamaq kimi məqsədlərə xidmət edir.
Bəs nəyə görə Azərbaycan xalqı 2020-ci ildə rus əsgərlərinin Ermənistan naminə ölməməsini alqışladı? Çünki tarix boyu rus imperiyasının siyasəti, xüsusən də Çar və SSRİ dövründə, Cənubi Qafqaz xalqlarına qarşı assimilyasiya və hegemonluq üzərində qurulmuşdu. Qarabağ münaqişəsi boyu da Rusiya gah açıq, gah da gizli şəkildə Ermənistanı silahlandırıb, status-kvonu saxlamaq üçün çalışıb. Lakin 2020-ci ildə vəziyyət dəyişdi – bu dəfə rus əsgərləri erməni maraqları üçün ölmədilər və bu, Azərbaycanın siyasi tarixi üçün dönüş nöqtələrindən biri oldu.
Bir az da rus ədəbiyyatına baş vuraq. Bütün bunlarla yanaşı, rus ədəbiyyatının nəhənglərindən olan Sergey Yeseninin Bakıya sevgisi və buraya həsr etdiyi şeirləri bir paradoks yaradır. Çünki rus mədəniyyətinin görkəmli nümayəndələri Azərbaycanı sevə bilirdilərsə, bu gün Rusiyanın rəsmi strukturları və onlara bağlı qurumlar niyə Azərbaycana qarşı nifrət edir? Yesenin Bakını ilham mənbəyi kimi görüb, onun şeirlərində Xəzərin dalğaları ilə vəhdət tapırdı.
Lakin bugünkü “Rus Evi” Qarabağın azadlığını bir dəfə də olsun açıq şəkildə alqışlamadı, Azərbaycan xalqının haqlı mübarizəsinə dəstək vermədi.
Buna görə də, bu cür qurumların “mədəniyyət və dostluq” adı altında fəaliyyət göstərməsi ciddi suallar doğurur. Əgər bir təşkilat yalnız öz imperiya maraqları çərçivəsində fəaliyyət göstərirsə, onun əsl niyyəti açıq-aydın ortadadır. Mədəniyyət və əməkdaşlıq tək tərəfli olmaz – əgər siz bizə qarşı susursunuzsa, biz də sizin ideoloji təsir vasitələrinizə qarşı ayıq olmalıyıq.
Yekunda: ola bilər ki, Rusiyada hələ də 1835-ci ildir və Peterburqun hərbi qərargahlarında qərarverici hərbi elitanın raportlarını sanki Bestujev-Marlinski yazıb, bunlar da oxuyub, Qafqaz "tatar"larına göstərdikləri münasibətlərə qapılırlar.
Hər halda “Molla Nur” da tarixdə az izini saxlamadı.
