Son illərdə Azərbaycan təhsil sistemində bir sıra islahatlar həyata keçirilib. Təhsil sahəsindəki bu dəyişikliklər, tədris keyfiyyətinin artırılması və müasir təhsil tələblərinə uyğunlaşmaq məqsədini güdür. Lakin, bu islahatlar hələ tam şəkildə tətbiq olunmamış və bir sıra ciddi məsələlər hələ həllini tapmamışdır. Bu məsələlərin ən vacib olanlarından biri müəllim çatışmazlığı və təhsil keyfiyyətinin zəifliyi ilə bağlıdır.
Azərbaycan hökuməti, təhsil sistemini müasirləşdirmək və daha əlçatan etmək məqsədilə bir neçə vacib islahatlar həyata keçirib. Təhsil Naziri Emin Əmrullayevin rəhbərliyi ilə, təhsil proqramlarının təkmilləşdirilməsi, rəqəmsal təhsilin tətbiqi və məktəb infrastrukturlarının yenilənməsi istiqamətində ciddi addımlar atılıb. Bu dəyişikliklər, həmçinin, müstəqil tədris müəssisələrinin yaradılmasına və daha azad təhsil mühiti formalaşdırılmasına da imkan verir.
Lakin, bu islahatların hərtərəfli və səmərəli tətbiqi üçün daha geniş həll yollarına ehtiyac var. Təhsil sektorundakı problemlərin başında müəllimlərin keyfiyyətinin artırılması məsələsi dayanır.
Təhsil sistemində ən böyük problemlərdən biri, xüsusən kənd yerlərində müəllim çatışmazlığıdır. Müəllimlərin sayı bəzən tələb olunan səviyyəni qarşılamır və bu, tədrisin keyfiyyətini ciddi şəkildə mənfi təsir edir. Müəllimlərin peşəkarlıq səviyyəsinin artırılması və müvafiq təlimlərin keçirilməsi bu problemin həlli istiqamətində atılmalı olan ilk addımlardır. Lakin bu addımlar, müəllimlərin iş şəraiti, əmək haqları və təhsil sahəsindəki ümumi mədəniyyətə də bağlıdır.
Həmçinin, müəllim çatışmazlığı ilə əlaqədar yaranan digər bir problem, xüsusən şəhər və kənd arasındakı təhsil səviyyəsi fərqidir. Kənd yerlərindəki məktəblər daha çox müəllim çatışmazlığı ilə üzləşir və bu, təhsil sisteminin bərabərsizlik yaratmasına səbəb olur.
Azərbaycan təhsil sistemində məktəbəqədər təhsilin rolu da getdikcə daha çox vurğulanır. Tədqiqatlar göstərir ki, uşaqların erkən yaşlardan təhsilə cəlb olunması onların gələcək təhsil həyatına böyük təsir edir. Lakin, məktəbəqədər təhsil sistemində də ciddi boşluqlar mövcuddur. Ölkə üzrə məktəbəqədər təhsilə cəlb olunan uşaqların sayı, xüsusilə kənd yerlərində, hələ də çox aşağıdır. Bu məsələ, erkən yaşlardan təhsilin əhəmiyyətini nəzərə alaraq, daha da prioritetləşdirilməlidir.
Pandemiya dövrü, təhsilin rəqəmsal mühitə keçirilməsinin vacibliyini bir daha göstərdi. Azərbaycanın təhsil sektoru, xüsusilə də dövlət tərəfindən təhsilin rəqəmsallaşdırılması istiqamətində müsbət addımlar atır. Lakin hələ də bir çox məktəblərdə texniki infrastrukturlar və internet şəbəkələri ilə bağlı problemlər mövcuddur. Rəqəmsal təhsilin daha da genişlənməsi və hər bir təhsil müəssisəsinin bu tələblərə uyğunlaşdırılması üçün mühüm investisiyalar lazımdır.
Nəticədə Azərbaycan təhsil sisteminin qarşısında çoxsaylı çağırışlar mövcuddur. Təhsil islahatları hələ ki, tam şəkildə həyata keçirilməyib və çoxsaylı strukturların müasir tələblərə uyğunlaşdırılması lazımdır. Müəllim çatışmazlığı və təhsil keyfiyyətinin zəifliyi, xüsusən də kənd yerlərindəki təhsil müəssisələrində ciddi bir məsələ olaraq qalır.
Bununla yanaşı, məktəbəqədər təhsil, rəqəmsal təhsil və müəllim peşəkarlığının artırılması kimi mövzular da gələcəkdə təhsil islahatlarının prioritet sahələri arasında olmalıdır. Düşünürəm ki, təhsil sahəsindəki islahatların davamlılığı və daha effektiv şəkildə həyata keçirilməsi üçün dövlət, ictimai təşkilatlar və beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq daha da gücləndirilməlidir.
gənc müəllim, Gülçin Zeynallı.
