Azərbaycanın mülki təyyarəsinin Qroznı səmasında vurulmasından sonra Rusiya-Azərbaycan münasibətlərində bəlli soyuqluq yaranıb. Kremlin müəmmalı sükutu, Azərbaycanın beynəlxalq hüquqa istinad etdiyi tələblərə əməl etməməsi azmış kimi, ölkəmizə qarşı müxtəlif səviyyələrdə təhdidlər davam edir.
Bu mövzuda deputat, Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiyaya qarşı mübarizə komitəsinin üzvü Aydın Mirzəzadə “Yeni Müsavat”ın suallarını cavablandırıb.
- Aydın bəy, artıq ikinci aydır Rusiya təyyarəmizin vurulması faktı ilə bağlı sükut nümayiş etdirir. Bu yaxınlarda Dmitri Peskov bildirdi ki, prezident Putin hadisə ilə bağlı hər hansı bəyanat verməyəcək. Bununla Kreml nə demək istəyir? Rusiya Azərbaycanla körpüləri yandırmağa hesablanmış addımlarmı atır?
- Hesab eləmirəm ki, məsələ bəzilərinin düşündüyü kimi, gərgin və dərindir. Bəli, Rusiya ərazisində Azərbaycan mülki təyyarəsinin vurulması çox ciddi məsələdir. Azərbaycan öz suveren hüquqlarına söykənərək, çox düzgün olaraq Rusiya tərəfinin bu məsələyə münasibətini istədi. Rusiya prezidentinin 3 gün sonra da olsa, zəng edib Azərbaycandan üzr istəməsi, sonra daha bir zəngi onu göstərdi ki, Rusiya Azərbaycanla münasibətləri diqqətdə saxlayır. Aydındır ki, bundan sonrakı məsələlər artıq ikinci, üçüncü səviyyələrdə həllini tapmalıdır. Qazaxıstandakı qəzanı müəyyənləşdirən komissiya artıq öz rəyini ortaya qoydu. Rusiya Hərbi Prokurorluğu bu məsələ ilə bağlı işləyir. Səhv etmirəmsə, orada Azərbaycan prokurorluğunun nümayəndəsi də var.
Yəni proses gedir. Şübhəsiz ki, Azərbaycan bu məsələlərə Rusiyadan daha isti, anlaqlı yanaşma gözləyir. Çünki biz Rusiya ilə strateji müttəfiqik, heç vaxt Rusiya əleyhinə heç bir kampaniyada iştirak etməmişik. Azərbaycanda rus dilinə, rus icmasına hörmət var və biz Rusiya ilə münasibətləri dəyərləndiririk. Amma bu, o demək deyil ki, Azərbaycan öz suveren hüquqlarından əl çəkəcək, cəmiyyəti düşündürən məsələləri dövlət dili ilə səsləndirməyəcək.
- Amma görünən budur ki, şimal qonşumuz Azərbaycanın bütün etdikləri yaxşılıqlarının qarşılığında fərqli davranmaqdadır, hətta Dövlət Dumasının üzvləri səviyyəsində dövlətimiz, xalqımız təhdid edilir. Bunu necə başa düşmək olar?
- Gəlin belə deyək. Bu gün yüksək səviyyədə anti-Azərbaycan bəyanatları yoxdur. Hətta “Rus evi” məsələsində Rusiya XİN-in sözçüsü Mariya Zaxarova bildirdi ki, ölkəsi onun hüquqi məsələlərini həll etməyə hazırdır. Göründüyü kimi, biz bu məsələlərdə hansısa fərqli mövqe yoxdur. Hər hansı deputatın fikir bildirməsi hələ Rusiya dövlətinin münasibəti deyil.
- Aydın bəy, amma soyuqluq, həm də sayğısızlıq göz önündədir. Məsələn, Rusiyanın Azərbaycandakı səfiri heç olmasa həlak olanların dəfn və yas mərasimlərinə qatılmadı, başsağlığı vermədi...
- Əlbəttə ki, bu, düzgün deyil. Çox yaxşı olardı ki, Rusiya səfirliyinin nümayəndələri yasda iştirak edəydilər.
- Heç olmasa səfirliyin qarşısında çələng qoyulmasını da təşkil edə bilərdilər...
- Əlbəttə, olardı. Çox yaxşı olardı ki, Rusiyadan ictimaiyyət nümayəndələri gələrdi. Konkret olaraq Çeçenistandan bir nümayəndə heyəti gələrdi, din xadimləri, ziyalılar...
- Rusiyanın pomidora, kartofa ehtiyacı olduğu illərdə Bakıya davamlı səfərləri çox görmüşük, amma belə dəhşətli hadisə olub, normal mövqe görmürük.
- Doğrudur. Gərək onlar gələydilər, həlak olanların ailələrinə gedəydilər, Azərbaycan ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüşəydilər, mətbuata, telekanallarımıza çıxaydılar. Bunun üçün elə böyük xərcmi istənilir? Yaxşı olardı Dövlət Dumasının deputatı Nikolay Valuyevin anti-Azərbaycan bəyanatlarına Rusiya parlamentinin 3 deputatı öz etirazını bildirərdi ki, Azərbaycanla belə hərəkət etmək, burada yaşayan Azərbaycan icmasının nümayəndələri haqqında belə qüsurlu fikirlər səsləndirmək olmaz!
- Azərbaycan parlamentinin təcrübəsində hansısa qonşu ölkələrlə bağlı kəskin ifadələr işlədən deputatlara xəbərdarlıq edilməsi halları da olub. Amma Rusiyada azərbaycanlılara qarşı az qala terror çağırışınadək qəbulolunmaz fikirlər səsləndirilir, Rusiya Dövlət Duması, rəsmi şəxslər bütün bunları sanki eşitmirlər. Sizcə, bu, normaldırmı?
- Əlbəttə, yox. Rusiya Dövlət Dumasında Azərbaycanla dostluq qrupu var, niyə onlar Azərbaycanla dostluq barəsində bəyanat vermirlər? Niyə Nikolay Valuyev İntizam komissiyasına dəvət edilmir, onun bəyanatının Azərbaycanla münasibətlərə zərər vuracağı bildirilmir? Valuyev deputatdır, amma siyasətçi deyil. 15 yaşından onun məşqçisi erməni əsilli idmançı olub. Ola bilsin bu faktor da əksini tapır.
- Hesab etmək olarmı ki, bu, yalnız Valuyevin özfəaliyyətidir? Vaxtilə Jirinovski Kremlin anti-Azərbaycan mövqeyinin ifadəçisi idi, “Moskvanın danışan dili” idi. Bu barədə nə deyə bilərsiniz?
“İnanmıram ki, Rusiya təyyarəsi hansısa başqa ölkənin ərazisində vurulsaydı, bunu sakitcə qarşılayardı...” |
- Əgər Valuyevin Azərbaycanla bağlı hansısa sualları var idisə, Azərbaycan ictimaiyyətinin Rusiyadakı nümayəndələri ilə görüşəydi. Azərbaycan parlamentinə qonaq gələrdi. Bunu niyə etmədi? Hansı ki, Azərbaycan bunu edib. Bizim deputatlar parlamentdə digər dövlətlərlə münasibətlərə çox həssaslıqla yanaşırlar.
- Digər tərəfdən, Rusiya rəsmiləri Azərbaycanın Rusiyadakı səfirliyinə başsağlığı vermək üçün getməkdənsə, səfirin etimadnaməsinin mürəkkəbi qurumamış etiraz notası təqdim etdilər.
