Süd, insan qidalanmasında mühüm yer tutan və müxtəlif növləri ilə fərqlənən bir qida məhsuludur.
AzPost xəbər verir ki, ən çox istehlak edilən süd növləri arasında inək, keçi, qoyun və bitki mənşəli südlər yer alır. Hər birinin tərkibi, faydaları və mümkün zərərləri fərqlidir.
İnək südü ən geniş yayılmış süd növüdür.
Tərkibində yüksək miqdarda kalsium, fosfor, B12 və D vitaminləri mövcuddur. Bu maddələr sümüklərin və dişlərin möhkəmlənməsinə, sinir sisteminin düzgün işləməsinə və immunitetin güclənməsinə kömək edir. Lakin bəzi insanlar inək südündəki laktozanı həzm edə bilmədikləri üçün laktoza intoleransı yaşayırlar ki, bu da şişkinlik, qarın ağrısı və digər həzm problemlərinə səbəb ola bilər.
Keçi südü inək südünə nisbətən daha yağlıdır və daha çox protein, kalsium və karotin ehtiva edir. Bu səbəbdən o, bəzi insanlar üçün daha asan həzm olunur və allergik reaksiyalara daha az səbəb olur. Keçi südü dəri sağlamlığına müsbət təsir göstərir və immun sistemini gücləndirir. Ancaq onun spesifik dadı və qoxusu bəzi istehlakçılar üçün xoş olmaya bilər.
Qoyun südü protein və yağ baxımından zəngindir.
Tərkibindəki yüksək sink və B vitaminləri dəri və saç sağlamlığı üçün faydalıdır. Qoyun südü əsasən pendir istehsalında istifadə olunur və onun tərkibindəki qida maddələri sümüklərin möhkəmlənməsinə və anemiyanın qarşısının alınmasına kömək edir. Lakin yüksək yağ tərkibi səbəbindən kalorisi də yüksəkdir, bu da arıqlamaq istəyənlər üçün məhdudlaşdırıcı bir amil ola bilər.
Bitki mənşəli südlər, məsələn, soya, badam, yulaf və düyü südləri, laktoza intoleransı və ya süd allergiyası olan insanlar üçün alternativdir. Soya südü proteinlə zəngindir və ürək sağlamlığına faydalıdır. Badam südü E vitamini ilə zəngindir və antioksidant xüsusiyyətlərə malikdir. Yulaf südü isə liflə zəngindir və həzm sisteminə müsbət təsir göstərir. Bununla belə, bəzi bitki mənşəli südlər əlavə şəkər və ya digər qatqılarla zənginləşdirilə bilər ki, bu da onların qida dəyərini azalda bilər.
Qastroenteroloq Yevgeni Belousov qeyd edir ki, “süd bədənin soyuqdəymə və yoluxucu xəstəliklərin öhdəsindən gəlməsinə kömək edən immunoqlobulinləri ehtiva edir”. Bu, südün immun sisteminə dəstək verdiyini göstərir. Lakin o da vurğulayır ki, “bəzi insanlar süd məhsullarını həzm etməkdə çətinlik çəkirlər və bu, həzm problemlərinə səbəb ola bilər”. Buna görə də, hər kəsin öz bədəninin reaksiyalarını izləməsi və uyğun süd növünü seçməsi vacibdir.
Nəticə olaraq, südün müxtəlif növləri fərqli tərkibə və xüsusiyyətlərə malikdir. Hər bir insanın fərdi ehtiyaclarına və həssaslıqlarına uyğun süd növünü seçməsi vacibdir. Südün faydalarından yararlanmaq üçün keyfiyyətli və təbii məhsullara üstünlük vermək tövsiyə olunur.
