Uzun müddətdir ki, gündə orta hesabla 2 litr su içməyin böyrəklərin sağlamlığını qoruduğu və maddələr mübadiləsini sürətləndirdiyi məlumdur. Bununla belə, mütəxəssislər həddindən artıq su içməyin zəhərlənmə riski barədə xəbərdarlıq edirlər. Bəzən ölümlə nəticələnə bilən su intoksikasiyası qanda natrium səviyyəsi azaldıqda baş verir.
E-saglam.az xəbər verir ki, qastroenteroloq Dr. Saurabh Sethi xəbərdarlıq edir ki, çox su içmək beyində su yığılmasına səbəb ola biləcək "hiponatremiya" adlı bir vəziyyətə gətirib çıxara bilər. Bu vəziyyət adətən orqanizmdə elektrolit balansı, xüsusilə natrium səviyyəsi aşağı düşəndə baş verir.
Həddindən artıq su qəbulu bədəndəki elektrolitləri sulandırır. Bu, potensial olaraq daha çox dehidrasiyaya səbəb ola bilər. Dr. Sethi bunun baş verməməsi üçün suyunuza elektrolit tozu və ya bir çimdik duz əlavə etməyi tövsiyə edir.
Hiponatremiya (qanda natrium səviyyəsinin normadan aşağı düşməsi) zamanı normal qan natrium səviyyəsi adətən 135-145 mmol/L aralığında olur. Bu dəyər 135 mmol/L-dən aşağı düşdükdə hiponatremiya baş verir.
Hiponatremiyanın səbəbləri:
Həddindən artıq su istehlakı (Polidipsi): Bədən həddindən artıq miqdarda su qəbul etdikdə, natrium sulandırıla bilər və hiponatremi inkişaf edə bilər.
Susuzlaşdırma: Uzun müddət qusma, ishal, həddindən artıq tərləmə kimi hallarda və ya bədən kifayət qədər natrium qəbul etmədikdə hiponatremi baş verə bilər.
Dərmanlar: Diuretiklər və bəzi antidepresanlar və antipsikotiklər kimi dərmanlar hiponatremiyaya səbəb ola bilər. Diuretiklər böyrəklər tərəfindən suyun ifrazını artıraraq natrium səviyyəsini azalda bilər.
Xroniki xəstəliklər: Ürək çatışmazlığı, böyrək xəstəlikləri və qaraciyər sirozu kimi vəziyyətlər də hiponatremiyaya meylli ola bilər. Bu xəstəliklərdə bədəndə maye yığılması baş verir və natrium balansı pozula bilər.
SIADH: Antidiuretik hormonun (ADH) həddindən artıq ifrazı böyrəklərin artıq suyu saxlamasına səbəb ola bilər ki, bu da hiponatremiyaya səbəb ola bilər.
Hiponatremiyanın əlamətləri:
-
Baş ağrısı
-
Bulanıq düşüncə
-
Əzələ zəifliyi və ya kramplar
-
Yorğunluq
-
İştahsızlıq
-
Tutmalar
-
Şüur itkisinə və ya komaya qədər irəliləyən hallar
Şiddətli hiponatremiya təcili tibbi yardım tələb edir və müalicə edilmədikdə ciddi fəsadlara səbəb ola bilər.
Hiponatremiyanın müalicəsi:
Maye məhdudiyyəti: Çox su içmək hiponatremini pisləşdirə bilər. Buna görə maye qəbulunu məhdudlaşdırmaq lazım ola bilər.
Natrium əlavələri: Hiponatremiya ağır olarsa, natrium tərkibli mayelər venadaxili olaraq verilə bilər. Bununla belə, bu müalicə diqqətlə aparılmalıdır, çünki sürətlə artan natrium beyin ödeminə səbəb ola bilər.
Əsas xəstəliklərin müalicəsi: Ürək çatışmazlığı və ya böyrək xəstəlikləri kimi əsas xəstəliklər müalicə edilməlidir. Bundan əlavə, diuretiklər və ya digər dərmanlar dayandırıla və ya dəyişdirilə bilər.
Antidiuretik hormon terapiyası: Hiponatremiya həddindən artıq ADH ifrazından qaynaqlanırsa, bu hormonun təsirini bloklayan müalicələr tətbiq oluna bilər.
Nəticə olaraq, kifayət qədər su içmək sağlamlıq üçün vacibdir, lakin həddindən artıq su qəbulu hiponatremiya kimi ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Buna görə də, su qəbulunu fərdi ehtiyaclara və fəaliyyət səviyyəsinə uyğun tənzimləmək vacibdir.
Tərcümə: Könül Oruc
