Süni intellektin və avtomatlaşdırmanın sürətlə inkişaf etməsi əmək bazarında ciddi dəyişikliklərə səbəb olur. Artıq bir çox peşələr süni intellekt və robot texnologiyaları tərəfindən əvəzlənir. İxtisas seçimində bu amilləri nəzərə almaq tələbələrin gələcək karyerası üçün vacibdir.
Qeyd edək ki, Bakı Dövlət Universitetinin rektoru Elçin Babayev də bu yaxınlardakı çıxışında bəzi ixtisasların öz aktuallığını itirdiyini, yeni ixtisasların yaradılmasına ehtiyac olduğunu bildirmişdi.
“Yalnız fiziki əməyə əsaslanan peşələr yox olacaq”
Publika.az xəbər verir ki, mövzu ilə bağlı Teleqraf-a danışan təhsil eksperti Qoşqar Məhərrəmovun sözlərinə görə, yalnız fiziki əməyə əsaslanan peşələrin gələcəyi yoxdur:
“O peşələr ki, innovativ deyil, təkcə fiziki əməyə və təkrarçılığa əsaslanır, onların sonu yaxınlaşıb. Çünki süni intellekt və robotlar bu cür işləri daha səmərəli şəkildə yerinə yetirə bilir. Məsələn, mühasibat sahəsində sadəcə hesablama aparan, başqa əlavə dəyər yaratmayan mütəxəssislər işlərini itirə bilərlər.
Eyni hal sadəcə mətni tərcümə edən tərcüməçilərə də aiddir. Lakin bu o demək deyil ki, süni intellekt bütün sahələri tam əvəz edəcək. Sadəcə öz sahəsində innovasiya gətirə bilməyən, fərqlənməyən insanlar üçün iş imkanları azalacaq.”
Ekspert qeyd edib ki, ixtisas seçərkən davamlı inkişaf edən sahələrə yönəlmək lazımdır: “Mühəndislik, memarlıq, kompüter mühəndisliyi kimi sahələr hər zaman inkişaf edir. Humanitar sahələrdən isə psixologiya, sosiologiya kimi insana yönəlmiş ixtisaslar müəyyən qədər önəmini qoruya bilər. Çünki texnologiya nə qədər inkişaf etsə də, insan faktorunu tam əvəz edə bilməz.”
Əmək bazarında ən çox hansı sahələr risk altındadır?
Təhsil eksperti Kamran Əsədov isə bildirib ki, avtomatlaşdırma və süni intellekt bəzi peşələrin tələbatını azaldacaq, bəzilərini isə daha perspektivli edəcək:
“Beynəlxalq Əmək Təşkilatının və Dünya İqtisadi Forumunun hesabatlarına görə, 2030-cu ilə qədər avtomatlaşdırma dünya üzrə təxminən 85 milyon iş yerinin itirilməsinə səbəb olacaq. Bunun əvəzində isə 97 milyon yeni iş yeri yaradılacaq. Yəni iş yerləri yox olmayacaq, sadəcə transformasiya ediləcək. Əsas məsələ yeni bacarıqlara sahib olmaqdır.”
O, xüsusilə aşağıdakı sahələrin risk altında olduğunu vurğulayıb:
Mühasibat və maliyyə – Süni intellekt artıq maliyyə hesabatlarını analiz edir və vergi planlamasını avtomatlaşdırır.
Kassir və müştəri xidmətləri – Rəqəmsal bankçılıq və AI əsaslı çatbotlar bu sahədə çalışanların sayını azaldır.
