Son illərdə kriptovalyutalar iqtisadiyyatda yeni bir dalğa yaradıb. Bir çox insan "Bitcoin" və digər rəqəmsal aktivlərə yatırım edərək qısa müddətdə sərvət qazanıb.
Amma bu bazar həqiqətən hər kəsi milyonçu edə bilərmi? Yoxsa bu, yalnız bəxti gətirənlər və ya böyük kapital sahibləri üçün mümkün olan bir haldır?
Bu məqalədə kriptovalyutalar vasitəsilə necə varlanmağın mümkün olduğunu, bazarın əsas risklərini və bu sahədə uğur qazanmaq üçün hansı strategiyaların lazım olduğunu ətraflı izah edəcəyik.
Kriptovalyuta bazarında uğur qazanmaq mümkündürmü?
Kriptovalyutaların sürətlə populyarlaşmasının əsas səbəblərindən biri, onları erkən dövrdə əldə edən insanların böyük qazanc əldə etməsidir.
Uğur hekayələri
Məsələn, 2010-cu ildə proqramçı Laszlo Hanyecz 10.000 "Bitcoin"ə iki pizza aldı. O vaxt bu məbləğ cəmi 40 dollar dəyərində idi. Bugünkü qiymətlə bu "Bitcoin"lərin dəyəri yüz milyonlarla dollara bərabərdir.
Bundan əlavə, 2013-cü ildə "Bitcoin"ə yatırım edən və 2017-ci ildə sataraq milyonçu olan bir çox insan var. Eyni şəkildə, 2021-ci ildə "Dogecoin" adlı kriptovalyuta sadəcə bir zarafat layihəsi kimi başlamasına baxmayaraq, bəzi investorları varlandırdı.
Bəs hər kəs eyni uğuru təkrarlaya bilərmi?
Uğur hekayələri çox cəlbedici görünsə də, unutmaq olmaz ki, hər bir milyonçu qarşısında onlarla, hətta yüzlərlə uğursuz investor var. Kriptovalyuta bazarı yüksək risklidir və burada bəxtdən daha çox bilik, təcrübə və strategiya lazımdır.
Kriptovalyuta bazarının əsas riskləri
Kriptovalyutalarla böyük qazanc əldə etmək mümkün olsa da, bu bazarın özünəməxsus təhlükələri var.
a) Bazarın qeyri-sabitliyi
Kriptovalyuta bazarı ən dəyişkən (volatil) maliyyə bazarlarından biridir. "Bitcoin" kimi əsas kriptovalyutalar bir neçə gün və ya hətta saat ərzində 10-30% dəyər itirə və ya qazana bilər.
Məsələn, 2021-ci ilin noyabrında "Bitcoin" 69.000 dollara çatdı, lakin 2022-ci ildə 16.000 dollara qədər gerilədi. Bu cür kəskin dəyişikliklər investorlar üçün həm fürsət, həm də təhlükə yaradır.
b) Fırıldaqçılıq və dələduzluq
Kriptovalyuta bazarında çox sayda fırıldaq sxemi var. Bunlardan ən məşhuru "Ponzi" sxemləridir – burada investorlar əvvəllər daxil olanların pulları ilə ödəniş edilir və sistem çökməzdən əvvəl bir neçə nəfər qazanc əldə edir.
Bundan əlavə, "pump and dump" adlanan taktika da yayılıb. Burada bəzi investorlar müəyyən bir kriptovalyutanın qiymətini süni şəkildə şişirdir və daha sonra sürətlə sataraq digər investorları ziyana salır.
c) Təhlükəsizlik riskləri
Kriptovalyutalar mərkəzləşdirilməmiş sistemlər üzərində qurulduğuna görə, əgər şəxsi cüzdanınızı və ya giriş şifrənizi itirsəniz, pulunuzu geri qaytarmaq mümkünsüz olur. 2013-cü ildə bir britaniyalı "Bitcoin" cüzdanını saxladığı sərt diski təsadüfən zibilliyə atdı və nəticədə milyonlarla dollar dəyərində kriptovalyutanı itirdi.
Kriptovalyuta milyonçusu olmaq üçün nə etmək lazımdır?
Əgər siz də kriptovalyutalarla uğurlu investor olmaq istəyirsinizsə, aşağıdakı addımları nəzərə almağınız vacibdir.
a) Bazar araşdırması aparın
Kriptovalyuta dünyası sürətlə inkişaf edir. Hər gün yeni layihələr ortaya çıxır. Yatırım etməzdən əvvəl layihənin komandasını, texnologiyasını və bazardakı yerini araşdırmaq vacibdir.
Məsələn, 2017-ci ildə "ICO" (İlkin Coin Təklifi) adı ilə minlərlə yeni kriptovalyuta yaradıldı, lakin bunların çoxu 2018-ci ildə dəyərsizləşdi.
b) Kiçik yatırımlarla başlayın
Kriptovalyuta bazarı yüksək riskli olduğu üçün birbaşa böyük məbləğlər yatırmaq təhlükəlidir. Kiçik məbləğlərlə başlayıb, bazarın dinamikasını öyrəndikdən sonra daha böyük addımlar atmaq daha ağıllıdır.
c) Diversifikasiya edin
Yəni bütün pulunuzu tək bir kriptovalyutaya yatırmaq əvəzinə, müxtəlif aktivlərə bölmək daha yaxşıdır. Məsələn, sərmayənizin 50%-ni "Bitcoin"ə, 30%-ni "Ethereum"a, 20%-ni isə digər perspektivli layihələrə yatırmaq daha təhlükəsiz ola bilər.
d) Uzunmüddətli strategiya qurun
Kriptovalyutalarla sürətli qazanc əldə etmək mümkündür, amma böyük investorlar adətən uzunmüddətli strategiya ilə uğur qazanırlar. Məsələn, 2010-cu ildən bu yana "Bitcoin"i saxlayanlar milyonçu olublar.
e) Riskləri idarə edin
Yalnız itirə biləcəyiniz məbləği yatırın. Kriptovalyutalarla varlanmaq istəyənlər bəzən bütün var-dövlətlərini bu bazara yatırır, lakin uğursuz olduqda böyük zərərlə üzləşirlər.
Kriptovalyutalar milyonçu edə bilər, amma...
Bəli, kriptovalyutalar insanları milyonçu edə bilər, lakin bu, yalnız təsadüfi şansa əsaslanmır. Bu bazarda uğur qazanmaq üçün bilik, strategiya və səbir lazımdır.
Kriptovalyutalar hələ də yeni və tənzimlənməmiş bir bazardır. Bu səbəbdən, burada qazanc əldə etmək istəyənlər həm bazarın fürsətlərini, həm də risklərini yaxşı anlamalıdırlar.
DİQQƏT! Bu məlumatlar yatırım tövsiyəsi deyil. Kriptovalyuta bazarı yüksək dəyişkənliyə malikdir və qiymətlər tez-tez dəyişir. Ən son məlumatlar üçün etibarlı mənbələrdən istifadə etməyiniz tövsiyə olunur.
Rəhim
