Tanzaniyada 1,5 milyon il əvvələ aid sümük alətləri aşkar edilib. Maraqlı tapıntılar göstərir ki, insanlar heyvan sümüklərindən alətlər hazırlamaq qabiliyyətini düşündüyündən 1 milyon il əvvəl əldə ediblər.
Hafta.az-ın “Science Alert”a yazdığına görə, alət istehsalı insan təkamülündə kritik dönüş nöqtəsini qeyd edir və idrak qabiliyyətinin göstəricisidir. İlk insanların heyvanların iliyini və ətini alətlərin köməyi ilə yeməyə başladığı da təxmin edilir ki, bu da onların inkişafına töhfə verib.
İlk daş alətlərin insanlardan əvvəl ortaya çıxdığı düşünülsə də, tapılan ən qədim nümunələr 3,3 milyon il əvvələ aiddir. Ancaq məlum olan ən qədim sümük alətləri Avropada tapılıb və 250 min ilə 400 min il yaşı var. Bəzi köhnə qazıntı sahələrində torpağın qazılmasında istifadə edildiyi düşünülən buynuz kimi sümük parçaları aşkar edilsə də, bunların xüsusi bir prosesdən keçdiyinə dair heç bir dəlil yox idi.
Sümük alətlər 2015-2022-ci illər arasında Tanzaniyadakı əhəmiyyətli qazıntı sahəsi olan Olduvay aşırımında tapılıb. Alətlərdən bəzilərinin yaşı 1,5 milyon ilə 2,7 milyon il əvvəl gedir.
“Nature” elmi jurnalında dərc edilən araşdırmaya əsasən 1,5 milyon il əvvələ aid cəmi 27 sümük aləti müəyyən edilib. Fil sümüyündən hazırlananların uzunluğu 22-38 santimetr, begemotdan olanların uzunluğu isə 18-30 santimetr olub.
Ərazidə heç bir hominin fosilinə rast gəlinmədiyi üçün alətləri kimin hazırladığı məlum deyil. Bununla belə, bölgədə aparılmış əvvəlki araşdırmalara əsasən, tədqiqatçılar onların Homo erectus və ya hominin növü Paranthropus boisei-nin əlindən gəldiyini təxmin edirlər.
Alətlərin hansı məqsədlə istifadə edildiyi bəlli deyil, lakin onların heyvanların dərisini soymaq və yeni alətlər istehsal etmək üçün istifadə edildiyi ehtimalı yüksəkdir.
Fil sümüklərindən hazırlanmış alətlərə baxmayaraq, tədqiqatçılar bölgədə fil cəsədinin izinə rast gəlməyib. Bu səbəbdən fil sümüyü alətlərinin başqa yerdə istehsal edildiyini düşünürlər.
