Li Kuan Yu dünyanın ən nüfuzlu və hörmətli siyasi liderlərindən biridir. O, Singapurun müstəqilliyinin və iqtisadi yüksəlişinin əsas memarlarından biri kimi tarixə düşmüşdür. Li Kuan Yu, dövlət rəhbəri olaraq keçirdiyi dövr ərzində, Singapurun çox kiçik və resurslarla zəif bir ölkədən, Asiyanın ən inkişaf etmiş və iqtisadi baxımdan ən sabit ölkələrindən birinə çevrilməsini təmin etdi. Onun rəhbərliyi, siyasi və iqtisadi sahələrdəki islahatları, ölkəsinin dünya səhnəsindəki mövqeyini qüvvətləndirdi.

Erkən Həyatı və Təhsili

Li Kuan Yu, 16 sentyabr 1923-cü ildə Singapurda dünyaya gəldi. O, Çin mənşəli bir ailənin övladı olaraq doğuldu. Valideynləri, Singapura Guangdong vilayətindən gələn Çinli immiqrantlar idi. Li Kuan Yu, uşaqlıq və gənclik illərini Singapurda keçirərək burada təhsil aldı. O, əvvəlcə Singapurun Raffles College-ində təhsil aldı və sonradan İngiltərənin Cambridge Universitetində hüquq təhsili aldı.

Li Kuan Yu'nun intellektual tərzi və təhsili, ona liderlik etmək üçün mühüm bacarıqlar qazandırdı. Cambridge-dəki təhsilindən sonra, Li Kuan Yu İngiltərədəki Londrada da hüquq üzrə praktika keçdi. O, gələcəkdə yüksək hüquq mütəxəssisi olaraq, həm hüquq, həm də siyasət sahəsində qazanacağı uğurların təməlini burada qoydu.

Siyasi Yüksəlişi

Li Kuan Yu'nun siyasətə girişi, 1954-cü ildə Singapurda siyasi fəaliyyətə başlayanda oldu. O, o dövrün ən məşhur siyasi hərəkatlarından biri olan People's Action Party (PAP)'in qurucusudur və bu partiya ilə Singapurda böyük bir siyasi dəyişikliyə imza atdı. PAP, İngiltərənin koloniya idarəçiliyinə qarşı mübarizə apararaq, yerli əhalinin milli maraqlarını qorumağı hədəfləyirdi.

1959-cu ildə, Singapurun İngiltərədən özünüidarəetmə əldə etməsi ilə, Li Kuan Yu baş nazir oldu. Bu dövrdə, o, həm sosial, həm də iqtisadi islahatları həyata keçirməyə başladı. 1965-ci ildə, Singapurun tam müstəqillik qazanması ilə Li Kuan Yu, yeni qurulmuş bu müstəqil ölkənin lideri olaraq fəaliyyətini davam etdirdi.

Singapurun Müstəqilliyinə Aparan Yol

Singapurun müstəqilliyinə gedən yol, çox çətin və bəlalı oldu. 1960-cı illərdə, Singapur Malayziya ilə birləşərək Malayziya Federasiyasına qatıldı, lakin bu ittifaq çox qısa müddət davam etdi. 1965-ci ildə, Malayziya ilə münasibətlərin kəskin şəkildə pisləşməsi nəticəsində, Singapur müstəqilliyini elan etdi. Li Kuan Yu, bu müstəqilliyi qorumaq və dövlətin sabitliyini təmin etmək üçün hərtərəfli strateji planlar hazırladı.

Müstəqillik, Singapur üçün böyük bir dönüş nöqtəsi idi. Əksər iqtisadi və siyasi mütəxəssislər, Singapurun kiçik ölçüsü və məhdud resursları ilə inkişaf edə bilməyəcəyini proqnozlaşdırırdılar. Lakin Li Kuan Yu'nun liderliyi altında, Singapur yalnız iqtisadi inkişaf əldə etmək üçün deyil, həm də beynəlxalq miqyasda mövqeyini gücləndirmək üçün çox çalışdı.

İqtisadiyyat və İslahatlar

Li Kuan Yu'nun ən böyük uğurlarından biri, Singapurun iqtisadiyyatını sıfırdan qurması və onu dünya səviyyəsində rəqabətli etməsidir. Li Kuan Yu, iqtisadiyyatı inkişaf etdirmək və dövlətin gəlirlərini artırmaq üçün bir çox mühüm islahatlar həyata keçirdi. Onun rəhbərliyi altında, Singapur dövlətin iqtisadi fəaliyyətinə aktiv müdaxilə etməsi və iqtisadiyyatın açıq bazar prinsipləri ilə idarə edilməsi ilə tanınır.

1. İnfrastruktur və Sənaye İnkişafı: Li Kuan Yu, Singapurun iqtisadiyyatını gücləndirmək üçün çox önəmli investisiyalar həyata keçirdi. Onun rəhbərliyi altında, Singapurun portu dünyanın ən sıx ticarət limanlarından biri halına gəldi. Şəhər dövləti, maliyyə sektoru, ticarət və turizm sahələrindəki böyük inkişafları ilə tanındı.

2. Təhsil və Sağlamlıq: Li Kuan Yu, təhsil və səhiyyə sahələrində də müsbət dəyişikliklər etdi. O, əhalinin keyfiyyətli təhsil almasını və yüksək səviyyəli səhiyyə xidmətlərindən faydalanmasını təmin etmək üçün ciddi islahatlar həyata keçirdi.

3. Dövlət İdarəçiliyi və Korrupsiya ilə Mübarizə: Li Kuan Yu, dövlətin idarəetmə sistemini çox güclü və şəffaf etdi. O, dövlət vəzifələrində çalışan məmurların şəffaflığını və dürüstlüyünü təmin etmək üçün çox sərt qanunlar qəbul etdi. Korrupsiyanı aradan qaldırmaq üçün çox ciddi tədbirlər aldı və dövlətin idarə olunmasında yüksək standartlar müəyyən etdi.

Siyasi İdeologiya və Təhlil

Li Kuan Yu'nun siyasəti, avtoritarizmin və liberal bazar iqtisadiyyatının birləşməsini təmsil edirdi. Onun liderliyi altında, Singapur siyasətində çox ciddi və sərt nəzarət var idi, lakin iqtisadiyyat sərbəst bazar prinsipləri ilə idarə olunurdu. Li Kuan Yu, sərt idarəetmə üsullarının, sosial və iqtisadi sabitliyi təmin etməyə kömək etdiyini düşünürdü. O, “Asiya dəyərləri”ni müdafiə edir və demokratiyanın yavaş-yavaş inkişaf etməsinin lazım olduğunu vurğulayırdı.

Li Kuan Yu, həmçinin, milliyyətçilik və dini plüralizmə də çox diqqət yetirirdi. O, müxtəlif etnik və dini qrupların bir arada yaşaması üçün şərait yaratmış, Singapurun multikulturalizm siyasətini dəstəkləmişdi.

Li Kuan Yu'nun İrsi və Təsiri

Li Kuan Yu 1990-cı ildə baş nazir olaraq vəzifəsindən çəkildi, amma ölkədəki siyasi və iqtisadi həyatın hər zaman mərkəzində oldu. Onun irsi, Singapurun dünya miqyasında nüfuzlu və iqtisadi baxımdan müasir bir dövlət kimi tanınmasını təmin etdi. Li Kuan Yu, 2015-ci ildə dünyasını dəyişdi, lakin onun siyasəti və qurduğu sistem hələ də Singapurda, eləcə də digər Asiya ölkələrində iz buraxmağa davam edir.

Li Kuan Yu'nun həyatı, liderlik və idarəetmə tərzi, onun ətrafındakı dünyanın inkişafına verdiyi töhfələr və cəsarətli qərarları ilə bir çox insan üçün ilham mənbəyidir. O, təkcə Singapurun deyil, bütün Asiyanın ən böyük liderlərindən biri olaraq tarixdə qalacaqdır.

Murad
Qlobal.net