Bakı, 12 mart, AZƏRTAC
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Şimali Makedoniya Prezidenti Qordana Silyanovska Davkova arasında keçirilən görüş ölkələrimizin müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığının dərinləşdirilməsi və inkişaf perspektivlərinin müzakirəsi baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır. İki ölkə liderlərinin mətbuat bəyanatlarının təhlili əlaqələrin inkişafında yeni mərhələnin başladığını göstərir. Bu görüş xüsusilə də hər iki dövlətin geosiyasi mövqeləri və regional maraqları nəzərə alındıqda, daha xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Bu fikirlər filologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, media tədqiqatçısı və eksperti, analitik, Beynəlxalq Kommunikasiya və Media Mərkəzinin sədri, İtaliyanın Beynəlxalq İqtisadi Siyasi Araşdırmalar İnstitutunun üzvü Leyla Rəşidin “Azərbaycan-Şimali Makedoniya əməkdaşlığı: ikitərəfli münasibətlərin perspektivləri” sərlövhəli məqaləsində yer alıb. AZƏRTAC məqaləni təqdim edir.
Görüşün əsas məqamları
Azərbaycan və Şimali Makedoniya prezidentlərinin görüşü münasibətlərin möhkəmləndirilməsi və müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi üzrə hər iki tərəfdən konkret addımlar atılacağını göstərdi. Prezident İlham Əliyev Azərbaycanın Şimali Makedoniya ilə əlaqələrinə böyük önəm verdiyini və iki ölkə arasında strateji əməkdaşlığın gücləndirilməsinin vacibliyini qeyd etdi. Şimali Makedoniya Prezidenti isə Azərbaycanın iqtisadi inkişafını və beynəlxalq aləmdəki nüfuzunu yüksək qiymətləndirdi.
Mətbuata bəyanat
Görüşdən sonra mətbuat bəyanatda iki ölkə arasında əməkdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətində bir neçə mühüm mövzuya toxunuldu. Birgə bəyanatda səsləndirilən fikirlər ikitərəfli münasibətlərin daha da möhkəmləndirilməsinə dair konkret addımların atılacağına əminlik verir. İki ölkə arasında iqtisadi, siyasi, enerji və mədəni sahələrdəki əməkdaşlıq həm Cənubi Qafqaz, həm də Balkan bölgələrində daha geniş strateji əlaqənin qurulmasına zəmin yaradır. Bu əməkdaşlığın davamı hər iki ölkənin inkişafına töhfə verərək onların beynəlxalq arenada daha möhkəm mövqe tutmasına imkan yaradacaq.
Bəyanatda iqtisadiyyat, ticarət, enerji və nəqliyyat sahələrində əlaqələrin daha da inkişaf etdirilməsi üçün müxtəlif layihələrin həyata keçirilməsinin zəruriliyi vurğulandı. Eyni zamanda, Azərbaycanın enerji təchizatını və nəqliyyat infrastrukturunu, turizm imkanlarını nəzərə alaraq, Şimali Makedoniya ilə daha sıx əməkdaşlığın qurulması ilə bağlı fikirlər səsləndirildi. Şimali Makedoniya Prezidenti Azərbaycanın gücünü xüsusi vurğulanaraq əməkdaşlığın perspektivlərini yüksək qiymətləndirdi. Bu, Şimali Makedoniyanın ölkəmizlə daha sıx əməkdaşlıq etmək niyyətini göstərir.
Əməkdaşlığın perspektivləri: iqtisadi və ticari işbirliyi
İki ölkə arasında iqtisadiyyat və ticarət sahələrindəki əməkdaşlığın perspektivləri xüsusilə əhəmiyyətlidir. Azərbaycan böyük enerji ehtiyatlarına malik ölkə olaraq bu sahədə Şimali Makedoniya ilə əməkdaşlığını daha da inkişaf etdirməyi hədəfləyir. Eyni zamanda, Azərbaycan Şimali Makedoniyanın Avropa İttifaqı ilə əlaqələrini gücləndirmək üçün müsbət bir tərəfdaş ola bilər. Bu sahədə ticarət dövriyyəsinin artırılması və müştərək layihələrin həyata keçirilməsi hər iki ölkənin iqtisadi potensialını birləşdirərək daha da irəliləməyə imkan verəcək.
Şimali Makedoniya isə Azərbaycanın inkişaf etmiş infrastruktur sahəsində təcrübəsindən faydalana bilər. Azərbaycan xüsusilə nəqliyyat və logistika sahələrindəki inkişafı ilə Şimali Makedoniya üçün əlverişli tərəfdaşdır. İki ölkə arasındakı ticarət əlaqələrinin inkişafı regional və beynəlxalq bazarlarda onların mövqeyini gücləndirəcək.
Enerji və nəqliyyat sahəsində perspektivlər
Azərbaycan enerji sahəsində xüsusilə qaz və neft ixracı ilə tanınır, bu sahə Şimali Makedoniya üçün bir çox imkanlar yaradır. Eyni zamanda, Azərbaycanın enerji bazarlarına çıxışını daha da genişləndirmək və Şimali Makedoniya ilə bu sahədə əməkdaşlıq qurmaq niyyəti ikitərəfli münasibətlərin inkişafında mühüm yer tutur.
Nəqliyyat sahəsinə gəldikdə, Azərbaycanın Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu və digər regional nəqliyyat layihələri Şimali Makedoniya üçün strateji əhəmiyyət kəsb edə bilər. Bu, həm də Cənubi Qafqaz ilə Balkan regionu arasında daha sıx iqtisadi əlaqələrin qurulmasına şərait yaradır. İki ölkənin nəqliyyat infrastrukturunu birləşdirmək onlar üçün daha geniş bazarlara çıxış imkanı yaradacaq.
Regional təhlükəsizlik və siyasi əməkdaşlıq
Azərbaycan və Şimali Makedoniya arasında əməkdaşlıq yalnız iqtisadi sahələrlə məhdudlaşmır, həm də siyasi və regional məsələlərdə sıx əməkdaşlıq etməyi hədəfləyir. Görüşdə regional təhlükəsizlik məsələləri də müzakirə olundu. Hər iki Prezident, regional sabitliyin təmin olunmasının vacibliyini vurğulayaraq, bu sahədə bir-birini dəstəkləyəcəklərini bəyan etdi.
Şimali Makedoniya, Avropa İttifaqı və NATO ilə sıx əməkdaşlıq edən bir ölkə olaraq, Azərbaycanın bu təşkilatlarla əlaqələrində də faydalı tərəfdaş ola bilər. Hər iki ölkənin beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində bir-birini dəstəkləməsi, onların dünya səhnəsindəki mövqeyini gücləndirə bilər.
Təhsil və mədəni əlaqələr
İki ölkə arasında təhsil və mədəniyyət sahələrində əməkdaşlığın inkişafı, qarşılıqlı anlaşma, dostluq münasibətlərini daha da möhkəmləndirə bilər. Şimali Makedoniya və Azərbaycanın universitetləri arasında əməkdaşlıq, mübadilə proqramları və mədəniyyətlərarası dialoq gənc nəsillərin əlaqələrinin qurulmasına, dostluğun möhkəmlənməsinə imkan verəcək.
Yeni mərhələdə strateji əməkdaşlığın faydaları
Prezident İlham Əliyevin Şimali Makedoniya Prezidenti ilə görüşü hər iki ölkəyə bir neçə mühüm məqsədə çatmasında kömək edə bilər. Əməkdaşlığın yeni mərhələsi Azərbaycana aşağıdakı faydaları verə bilər:
İqtisadi və ticari əlaqələrin genişlənməsi: Azərbaycanın Şimali Makedoniya ilə iqtisadi əlaqələri gücləndirilməsi, yeni ticarət bazarlarının əldə edilməsi və daha çox sərmayə cəlb edilməsi baxımından mühüm rol oynaya bilər. Şimali Makedoniya Avropa bazarına inteqrasiya edir, bu da Azərbaycanın bu bazara çıxışını asanlaşdırar.
Enerji sahəsində əməkdaşlıq: Azərbaycanın zəngin enerji ehtiyatları, xüsusilə neft və qaz sahəsindəki təcrübəsi, Şimali Makedoniya ilə enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsi və energetika sahəsində əməkdaşlığın gücləndirilməsi baxımından faydalıdır. Azərbaycan Şimali Makedoniyanın enerji ehtiyaclarını qarşılayaraq, bu ölkəyə qaz ixrac edə bilər, eyni zamanda, Şimali Makedoniyanı Avropa İttifaqı ilə daha sıx əlaqələr qurmağa təşviq edə bilər.
Diplomatik təsirin artırılması: Azərbaycan Şimali Makedoniya ilə əlaqələrini dərinləşdirərək, Balkan bölgəsində daha geniş diplomatik təsirə malik ola bilər. Bu, Azərbaycan üçün beynəlxalq səviyyədə daha çox tərəfdaşlıq və dəstək deməkdir. Şimali Makedoniya ilə olan əlaqələr Azərbaycan üçün həm Avropa, həm də Balkan bölgəsində təsirlir diplomatik platforma təmin edə bilər.
Avropa bazarına daha asan çıxış: Azərbaycanın Şimali Makedoniya ilə əməkdaşlığını inkişaf etdirməsi, Azərbaycanın Avropa bazarına çıxışını asanlaşdıra bilər. Bu, xüsusilə Azərbaycanın qeyri-neft sektorunda məhsul və xidmətlərinin ixracı baxımından faydalıdır. Şimali Makedoniya ilə əlaqələr Azərbaycanın Avropa ilə iqtisadi münasibətlərini də möhkəmləndirəcək.
Regional təhlükəsizlik və sabitlik: Azərbaycan Şimali Makedoniya ilə əməkdaşlığı inkişaf etdirərək, Balkan regionunda sabitliyin təmin olunmasına töhfə verə bilər. Bu, həm də Azərbaycan üçün regional təhlükəsizliyi təmin etmək və müttəfiqlərini artırmaq baxımından vacibdir.
Multilateral əlaqələrin inkişafı: Azərbaycanın digər beynəlxalq təşkilatlarla, xüsusilə Avropa və regional qurumlarla daha sıx əməkdaşlıq qurmasına imkan yaradır. Şimali Makedoniya ilə əməkdaşlıq Azərbaycanın beynəlxalq mövqeyini daha da gücləndirə, daha geniş regional və qlobal məsələlərdə ölkəmizin daha güclü tərəfdaş rolunu artıra bilər.
Nəticədə bu cür strateji əlaqələr Azərbaycanın iqtisadi, siyasi və diplomatik təsirini artırmağa kömək göstərər, həmçinin yeni əməkdaşlıq sahələri yaradaraq ölkəmizin mövqeyini genişləndirər.
Bundan əlavə, Azərbaycanın zəngin enerji ehtiyatları, xüsusən də qaz və neft resursları Şimali Makedoniyanın enerji ehtiyaclarının ödənilməsinə kömək edəcək. Azərbaycan bu ölkəyə enerji ixrac edərək, Şimali Makedoniyanın enerji təhlükəsizliyini gücləndirəcək. Bu isə Makedoniya üçün daha etibarlı və davamlı enerji mənbələri təmin edəcək.
Beynəlxalq ticarət və investisiyalar: Azərbaycan Avropa və Asiya arasında körpü rolunu oynayaraq, Şimali Makedoniyanın digər bazarlara çıxışı üçün əhəmiyyətli tərəfdaşdır. Azərbaycanın iqtisadi və siyasi mövqeyi Şimali Makedoniyaya beynəlxalq investisiyaların cəlb edilməsi və ticarət əlaqələrinin inkişafı üçün müsbət təsir göstərə bilər. Azərbaycanla əməkdaşlıq Makedoniya üçün investisiya axını və yeni iqtisadi əlaqələrin qurulmasına şərait yaradır.
Avropa İttifaqı ilə əlaqələrdə dəstək: Bildiyimiz kimi, Şimali Makedoniya Avropa İttifaqına üzvlük prosesindədir və Azərbaycanın bu məsələdəki dəstəyi bu ölkə üçün olduqca faydalıdır.
Beynəlxalq nüfuzun artırılması: Azərbaycanın beynəlxalq münasibətlərdəki mövqeyi və nüfuzu Şimali Makedoniya üçün strateji əhəmiyyət daşıyır. Azərbaycanla əməkdaşlıq bu ölkənin daha güclü aktora çevrilməsini təmin edə bilər.
Nəticədə Şimali Makedoniya üçün Azərbaycanın təklif etdiyi əməkdaşlıq iqtisadi inkişaf, enerji təhlükəsizliyi, diplomatik dəstək və Avropa İttifaqı ilə əlaqələr baxımından müsbət təsirlər yarada bilər. Bu əlaqələr Makedoniyanın daha geniş beynəlxalq və regional təsir əldə etməsinə imkan verəcək.
