Bakı investisiyalar üçün cəlbedici mərkəzə çevrilir - Azərbaycan daha nə təklif etməyə hazırdır?

Bakı. Trend:

"Financial Times" nəşrinin son "FDI Intelligence" hesabatındaBakı dünyada üçüncü ən populyar investisiya məkanı kimiqiymətləndirilib.

Trend xəbər verirki, hesabata əsasən, Azərbaycanda birbaşa xarici investisiyalarüzrə ötən il əldə edilmiş razılaşmalar 2017-ci ildən bəri ən böyüklayihələrdir. Beləliklə, 2023-cü ildə Azərbaycan iqtisadiyyatınaümumi məbləği 6,7 milyard ABŞ dolları olan əhəmiyyətli dərəcədəbirbaşa xarici investisiya axını cəlb edilib. Azərbaycaniqtisadiyyatının aparıcı investorları Böyük Britaniya (1,9 milyarddollar), Türkiyə (1,3 milyard dollar), Kipr (792 milyon dollar),Rusiya (617 milyon dollar) və İran (396 milyon dollar) olub.

Azərbaycanın əlverişli biznes mühiti və perspektivli investisiyaimkanları çoxlu xarici investorları cəlb edir. Ölkənin işçi qüvvəsiüçün yeni iş yerlərinin yaradılmasına kömək etməklə yanaşı,innovasiyaları və iqtisadi artımı stimullaşdırmaq üçüniqtisadiyyatın müxtəlif sektorları üzrə əsas layihələr həyatakeçirilir.

Ötən il Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti (AİŞ) ilə Macarıstanın"Hell Group" şirkəti arasında müqavilə imzalanıb. İmzalananmüqaviləyə əsasən, Ələt Azad İqtisadi Zonasında illik istehsal gücü700 milyon alüminium içki qutusu olan yeni zavod tikiləcək.İstehsal olunan məhsullar yerli tələbatı ödəməklə yanaşı, MərkəziAsiya ölkələrinə də ixrac ediləcək. 211 milyon dollarlıq əsasinvestisiya 300-dən çox iş yerinin yaradılmasını hədəfləyir.

Azərbaycana əhəmiyyətli sərmayə qoyacaq daha bir iri müəssisəSumqayıt Kimya Sənaye Parkında Çinin "BYD Company Limited" şirkətiilə tərəfdaşlıq əsasında elektrik avtobuslarının istehsalınınəzərdə tutur. "BYD" ilkin olaraq layihə üçün 34 milyon dollarayırdı, əlavə dəyərli layihələrə daha 60 milyon dollar sərmayəqoyulması planlaşdırılır. Layihənin məqsədi 800 yeni iş yerininyaradılmasıdır. İstehsalın üçüncü ilindən elektrobuslar üçünehtiyat hissələrinin istehsalının lokallaşdırılması nəzərdətutulur.

Bundan əlavə, Türkiyənin “Gen İlaç ve Sağlık Urünleri Sanayi veTicaret A.Ş.” şirkətinin iştirakı ilə 2023-cü ildə Pirallahı SənayeParkında investisiya dəyəri 35 milyon ABŞ dolları olan layihəninişə salınması planlaşdırılır. Bundan əlavə, İsrailin “BioPharmax”şirkəti ilə əməkdaşlıq çərçivəsində Ələt Azad İqtisadi Zonasındaəczaçılıq zavodu tikilir, layihənin dəyəri 45 milyon avrodur.

Azərbaycan ərəb ölkələrinin enerji şirkətləri ilə çox uğurlutərəfdaşlıq əlaqələri qurub. Parlaq nümunələrdən biri 2020-ci ildənAzərbaycanda fəal şəkildə fəaliyyət göstərən BƏƏ-dən olan Masdarilə əməkdaşlıqdır. "Masdar" şirkəti 2023-cü ilin oktyabrında 230MVt gücündə Qaradağ Günəş Elektrik Stansiyasını uğurla işə salmaqlamühüm mərhələyə çatmışdır.

Bundan əlavə, "Masdar" ölkədə ümumi gücü 4 QVt olan quruda küləkvə günəş layihələrinin, eləcə də inteqrasiya olunmuş dəniz külək vəyaşıl hidrogen layihələrinin inkişafı üçün müqavilələr bağlayıb."Masdar" və Azərbaycan müxtəlif texnologiyaları əhatə edən bərpaolunan enerji layihələrinin ümumi gücünü 10 QVt-a çatdırmaqvariantı haqqında qarşılıqlı razılığa gəliblər. Bundan əlavə məlumolub ki, bu ilin noyabrında Masdar Azərbaycanda ümumi dəyəri 1milyard dolları ötəcək bir neçə bərpa olunan enerji layihələrinintikintisinə başlayacaq.

2019-cu ildə Səudiyyə Ərəbistanından olan "ACWA Power" şirkətiAzərbaycanda debüt etdi. Hazırda şirkət Azərbaycanda ümumisərmayəsi 286 milyon ABŞ dolları olan 240 MVt gücündə küləkstansiyasını inkişaf etdirir. 26 oktyabr 2023-cü il tarixində AYİB"ACWA Power Azerbaijan Renewable Energy" şirkətinə 197,1 milyon ABŞdolları (186,9 milyon avro) sindikatlaşdırılmış kredit təqdim etdi.Bundan əlavə, bu il dekabrın 15-də OPEK Fondu Xızı-Abşeron küləkelektrik stansiyasının tikintisinə dəstək məqsədilə "ACWA PowerWind Azerbaijan Renewable Energy" şirkətinə 50 milyon ABŞ dollarıməbləğində kreditin ayrılmasını təsdiqləyib.

Qeyd edək ki, bu il "ACWA Power" şirkəti Energetika Nazirliyiilə əməkdaşlıq edərək, 1 QVt yerüstü külək ferması, 1,5 QVt-lıqdəniz külək ferması və akkumulyator enerjisinin saxlanması layihəsidə daxil olmaqla dörd əsas layihə müqaviləsi imzaladı.

Beləliklə, bunlar Azərbaycanın dünyanın bütün guşələrindəkigeniş tərəfdaşları ilə uğurlu investisiya tərəfdaşlığının yalnızbir neçə nümunəsidir. Həm mövcud, həm də potensial tərəfdaşlarladavam edən müzakirələr yeni müəssisələrə investisiyaların cəlbedilməsinə yönəlib. Bu yaxınlarda, məsələn, Azərbaycan vəQazaxıstan birgə investisiya fondu yaratdılar, onun məqsədimüxtəlif sektorlara ikitərəfli investisiyaların cəlb edilməsidir.Bundan əlavə, bu yaxınlarda keçirilən Daşkənd İnvestisiya ForumundaAzərbaycan və Özbəkistan investisiya əməkdaşlığının yeni sahələrininəzərdən keçirib.

Bu ilin noyabrında baş tutacaq COP29 konfransı fonundaAzərbaycan bu fürsətdən nəinki iqlim gündəmini irəlilətmək üçünistifadə edəcək, həm də potensial tərəfdaşlara investisiyaimkanlarını nümayiş etdirə biləcək. Diqqətəlayiq haldır ki, təkcəBakıda deyil, Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərində dəmühüm investisiya perspektivləri yaranır, enerji sektorunda, kəndtəsərrüfatında, nəqliyyat infrastrukturunun inkişafı və digərmüxtəlif sahələrdə imkanlar açılır. Artıq Türkiyə, Rusiya, İsrail,Almaniya və digər ölkələrin şirkətləri bu imkanlardanyararlanırlar.

Azərbaycanın müxtəlif investisiya mənzərəsi vergi güzəştləri ilətamamlanır. Xarici investorlar əmin ola bilərlər ki, Azərbaycandaonların hüquq və mənafelərini qoruyan güclü qanun və qaydalarvar.

Ümumilikdə, Beynəlxalq Valyuta Fondunun 2024-cü il hesabatınagörə Azərbaycan investisiya üçün ən əlverişli yeddi ölkəsırasındadır. Bu onu göstərir ki, Azərbaycan investisiyacəlbediciliyini artırmaq üçün səylərini davam etdirəcək və bu,gələcəkdə investisiyaların cəlb edilməsi imkanlarınıngenişlənməsinə gətirib çıxaracaq.