“Kreml əmindir və başqalarını inandırmağa çalışır ki, Ukraynada qələbə üçün bütün “kart”lar onun əlindədir. Moskvanın daha çox işçi qüvvəsi və döyüş sursatı, daha böyük silah sənayesi və zaman baxımından üstünlüyü var, lakin bu, yalnız görüntüdür”.
Reyting.az xəbər verir ki, “Bloomberg”in analitiki Mark Çempiona görə, Rusiya prezidenti Vladimir Putinin həqiqətən də danışıqlara vaxtı olarsa, o, Ukraynanın sonda onun tələblərinə boyun əyəcəyini bilərək, güc mövqeyindən danışar.
Lakin reallıq ondan ibarətdir ki, Rusiya Putinin inanmaq istədiyindən daha zəifdir və danışıqlar masası arxasında təzyiq göstərə bilən ABŞ Prezidenti Donald Trampdır. Çünki Kremlin bəzi “kozır”ları ya Qərbin seçimindən asılıdır, ya Ukrayna ilə rəqabət aparır, ya da illüziyadır.
Putinin nüvə təhdidləri sonuncu kateqoriyaya aiddir və blefin nə qədər təsirli ola biləcəyinə mükəmməl bir nümunədir. Rusiya iqtisadiyyatı da bu qrupa daxil olur.
Rusiyanın görünməmiş Qərb sanksiyaları və aktivlərinin müsadirəsi qarşısında dayanıqlı olması sürpriz olub. İqtisadiyyat çökmək əvəzinə, təkcə sanksiyalardan yayınma deyil, həm də mərkəzi bank və müharibə səyləri üçün kütləvi rəsmi və qeyri-rəsmi maliyyə stimulları sayəsində böyüyüb. İndi də böhran əlaməti yoxdur, lakin əlavə təzyiq üçün imkanlar yaradan ən pis ssenariyə kəskin dönüş var. Bu fürsətdən sülh yolu ilə nizamlanmaya alternativ kimi deyil, onu mümkün etmək üçün istifadə edilməlidir.
Yanvarın 23-də dərc olunan hesabatda Makroiqtisadi Təhlil və Qısamüddətli Proqnozlaşdırma Mərkəzi (CMASF) iddia edir ki, yüksək ümumi artım templərinə baxmayaraq, Rusiya iqtisadiyyatının qeyri-müdafiə hissəsi 2023-cü ilin ortalarından etibarən durğunluqdadır. Mərkəzi bank inflyasiya ilə mübarizə aparmaq üçün əsas dərəcəni 21 faizə qaldırdığı üçün investisiya və ev təsərrüfatlarının istehlakı dayanıb. Hələlik bu, müharibə iqtisadiyyatı üçün olduqca məqbuldur. Təhlükə müdafiə sənayesinə verilən kreditlərin həcmindədir, onun çox hissəsi dəyişkən faiz dərəcələri ilədir.
Məlumata görə, kredit böhranı noyabr-dekabr aylarında başlayıb. Banklar çətin vəziyyəti gizlətməyə hər cür cəhd göstərir, ümidsiz borcları sakitcə restrukturizasiya edir.
Keçmiş amerikalı bankir Kreyq Kennedi hesab edir ki, vəziyyət daha da pisdir. Onun sözlərinə görə, 2022-ci ildən bəri korporativ borclar 36,6 trilyon rubl və ya 70 faizdən çox artıb. Bu borcun böyük hissəsi bankların müdafiə şirkətlərinə verdiyi güzəştli kreditlərin nəticəsidir. Bu vəziyyət inflyasiyanın qarşısını almaq üçün mərkəzi bankın etibar etdiyi ötürmə mexanizmini zədələyir.
Kennedi bildirib ki, bu, iqtisadiyyatın çökmək üzrə olması deyil, lakin Rusiya müharibəni maliyyələşdirmək üçün hökumətin büdcədənkənar kreditlərinə nə qədər çox güvənirsə, nəzarətdən çıxa biləcək kredit defolt riski bir o qədər yüksəkdir. Bu o deməkdir ki, Putinin Ukraynaya qarşı müharibəyə istədiyi qədər vaxtı yoxdur.
ABŞ və Avropanın edə biləcəyi ən pis şey Qərbi parçalayan və zəiflədən ticarət müharibəsinə başlamaqla, Ukraynaya yardımı kəsməklə və ya Putinin əməl etmək niyyətində olmadığı ilkin atəşkəs müqabilində Rusiyaya iqtisadi təzyiqləri yumşaltmaqla danışıqlardan əvvəl Putinin əlini gücləndirməkdir.
V. QULİYEV
