"Əslində, Rusiya-Ukrayna müharibəsi suverenlik, ərazi bütövlüyü və "soyuq müharibə"dən sonrakı Avropa nizamı uğrunda döyüşdür".
Bu sözləri Azərbaycan Yəhudi Media Mərkəzinin politoloqu Rüstəm Tağızadə Hit.az-a açıqlamasında deyib.
O bildirib ki, Kreml Ukraynanın müstəqilliyini dağıtmağa, onun NATO və Avropa İttifaqına inteqrasiyasına mane olmağa, habelə keçmiş Sovet respublikaları üzərində təsir dairəsi yaratmağa çalışır:
"Ukrayna isə milliyyət olaraq sağ qalmaq üçün mübarizə aparır, işğal edilmiş əraziləri geri qaytarmağa və tam Qərb inteqrasiyasını təmin etməyə çalışır. Lakin buna baxmayaraq, ABŞ və NATO müharibəni Avropa təhlükəsizliyinə sadiqliklərinin sınağı kimi görür. Polşa və Baltikyanı ölkələr kimi ölkələr isə Rusiyanın ekspansionizmindən qorxurlar. Bu da sürətli həlli çətinləşdirir".
Ekspert qeyd edib ki, müharibə təkcə torpaqla bağlı deyil, siyasi və hərbi üstünlüklə bağlıdır:
"Hər iki tərəf kompromisləri ekzistensial cəhətdən təhlükəli hesab edir. Ukrayna güzəştə təslim olmaq kimi baxır, Rusiya isə israrlılığı NATO-nun Şərqi Avropada təsirini zəiflətmək üçün zəruri hesab edir. Ona görə də ABŞ Prezidenti Donald Tramp danışıqlara təkan versə belə, tərəflərdən heç biri sülh üçün zəruri olan fundamental güzəştlərə getməyə hazır deyil.
Ümumiyyətlə, Tramp dəfələrlə Rusiya Prezidenti Vladimir Putin və Ukrayna lideri Volodimir Zelenski ilə birbaşa əlaqə saxlayaraq münaqişənin həlli üçün danışıqlar aparacağını iddia edib. Onun strategiyası çox güman ki, Kiyevi danışıqlara təzyiq etmək üçün ABŞ-nin Ukraynaya hərbi yardımını dayandırmağı ehtiva edəcək. Həmçinin, deskalasiyanı stimullaşdırmaq üçün Rusiyaya güzəştlər təklif edə bilər".
Politoloqun sözlərinə görə, Tramp özünü sabiq Ağ Ev rəhbəri Co Baydenin edə bilmədiklərinə nail ola bilən bir sövdələşmə yaradan kimi qələmə verməyə çalışır:
"Lakin Ukraynaya yardımı kəsmək onun mövqeyini zəiflədir. Çünki Ukraynanın hərbi qabiliyyəti Qərbin dəstəyindən asılıdır. Yardımın kəsilməsi Kiyev hakimiyyətini rusladım irəliləyişləri qarşısında aciz qoyacaq və danışıqları birtərəfli edəcək. Tramp Ukraynanı xoşagəlməz şərtləri qəbul etməyə məcbur etsə, bu, Kiyevdə siyasi təlatümlərə səbəb ola bilər. Bu da öz növbəsində daxili qeyri-sabitliyə və hətta Ukrayna rəhbərliyinin müqavimətinə gətirib çıxarar".
Rüstəm Tağızadə hesab edir ki, Trampın yanaşması həqiqi sülh gətirməkdənsə, qlobal təhlükəsizliyi poza bilər:
"Trampın Rusiya-Ukrayna müharibəsini böyük ehtimalla, məcburi atəşkəslə dayandırmaq istəyəcək. O, faktiki olaraq yardımı kəsməklə Ukraynanı danışıqlara cəlb edir. Plana əsasən, müvəqqəti atəşkəs əldə olunsa da, işğal etdiyi əraziləri özündə saxlaya bilər. Lakin Ukrayna zəif vəziyyətdə qaldığı üçün və müharibənin sonradan yenidən başlaması mümkündür.
Düşünürəm ki, Trampın bu müharibəni dayandıra bilməməsi kimi də bir ehtimal var. Yəni Kiyev pis razılaşmadan imtina etsə, Avropa Trampın diplomatik səylərinə müqavimət göstərsə, belə vəziyyət yaranacaq. Həmçinin, Rusiyanın da müharibə səylərini davam etdirməsi prosesi qəlizləşdirər.
Ümumiyyətlə, Donald Trampın 6 aya müharibəni bitirmək vədinin real olması üçün Rusiyanı kompramisə gətirməlidir. Hal-hazırda da iki dövlət arasında danışıqlar gedir. Bu danışıqlar daha da sürətlənə bilər".
Pərviz
