Süni intellektin bank sektoruna zərəri - Araşdırma

Süni intellektin yaratdığı və sosial şəbəkələrdə yayılan saxta xəbərlər bankların iflas risklərini artırır. 

Azreform.info "Reuters"ə istinadla xəbər verir ki, Böyük Britaniyada aparılan yeni bir araşdırmaya görə, banklar dezinformasiyanın müştəri davranışına təsir edə biləcəyi halları aşkar etmək üçün monitorinq sistemlərini təkmilləşdirməlidir.  

Böyük Britaniyanın "Say No to Disinfo" adlı tədqiqat şirkəti və kommunikasiya firması "Fenimore Harper" tərəfindən yayımlanan araşdırmada bildirilir ki, generativ süni intellekt müştəri vəsaitlərinin təhlükəsiz olmadığı barədə saxta xəbərlər və ya bank təhlükəsizliyinə dair zarafat kimi görünən memlər yarada bilər. Bu cür materiallar pullu reklamlar vasitəsilə sosial şəbəkələrdə sürətlə yayıla bilər.  

Süni intellekt və sosial şəbəkələrin təsiri

Banklar və tənzimləyici qurumlar sosial şəbəkələrin təsiri ilə bank iflaslarının artan riski barədə narahatlıqlarını ifadə edirlər. Xüsusilə, 2023-cü ildə "Silicon Valley Bank"ın çökməsi zamanı 24 saat ərzində 42 milyard dolların geri çəkilməsi bu riski daha da aktuallaşdırıb.  

Süni intellektin inkişafı bu təhlükələri daha da gücləndirib. G20-nin Maliyyə Sabitliyi Şurası noyabr ayında xəbərdarlıq edərək, generativ süni intellektin "zərərli aktorlara kəskin maliyyə böhranlarına səbəb ola biləcək dezinformasiyalar yaymağa imkan verə biləcəyini" bildirib.  

Araşdırma çərçivəsində "Say No to Disinfo" Britaniya banklarının müştərilərinə süni intellektlə yaradılmış nümunə məzmunlar təqdim edib. Nəticədə, respondentlərin üçdə biri belə məzmunu gördükdən sonra pullarını köçürmək ehtimalının "son dərəcə yüksək" olduğunu, 27%-i isə bunu "qismən mümkün" hesab etdiyini bildirib.  

Saxta məzmunun təsiri və bankların tədbirləri

Hesabatda qeyd olunur ki, süni intellekt dezinformasiya kampaniyalarını daha asan, ucuz, sürətli və effektiv hala gətirdiyi üçün maliyyə sektoruna yaranan risklər sürətlə artır, lakin bu risklər çox vaxt nəzərə alınmır. Üstəlik, onlayn və mobil bankçılığın geniş yayılması səbəbindən müştərilər saniyələr içində vəsaitlərini başqa hesablara köçürə bilirlər.  

Araşdırma göstərib ki, sosial şəbəkələrdə saxta məzmunun yayılmasına cəmi 10 funt sterlinq (təxminən 12,48 dollar) xərcləməklə 1 milyon funt sterlinq həcmində müştəri depoziti əldə edilə bilər. Bu təxminlər Britaniya müştərilərinin orta depozit məbləği, sosial şəbəkə reklamlarının dəyəri və həmin məzmunu görən insanların sayı nəzərə alınaraq hesablanıb.  

Tədqiqatçılar bildirirlər ki, banklar media və sosial şəbəkələrdə yayılan məlumatları daim izləməli və bu monitorinqi pul çıxarma əməliyyatlarına nəzarət sistemləri ilə əlaqələndirməlidirlər. Bu yolla, zərərli məlumatların müştəri davranışına təsirini vaxtında aşkar etmək mümkün olacaq.  

Bankların və sosial media platformalarının rolu

Araşdırmaya dair sorğuya cavab olaraq "Revolut"un maliyyə cinayətləri üzrə rəhbəri Vudi Maluf bildirib ki, London mərkəzli fintech şirkəti müştərilər arasında və ümumi ekosistem daxilində ortaya çıxan təhdidləri real vaxt rejimində izləyir.  

"Ola bilsin ki, sənaye miqyasında belə bir hadisənin baş verməsi ehtimalı aşağıdır, lakin bu, mümkündür. Buna görə də maliyyə institutları buna hazır olmalıdır", – deyə o vurğulayıb və əlavə edib ki, sosial media platformaları bu təhlükələrin qarşısını almaqda daha böyük rol oynamalıdırlar.  

"Reuters" digər maliyyə institutları, o cümlədən "NatWest" və "Barclays" bankları ilə də əlaqə saxlayıb, lakin onlar bu məsələ ilə bağlı şərh verməkdən imtina ediblər və ya sorğulara cavab verməyiblər.  

Tənzimləyicilər süni intellektin ümumi maliyyə sabitliyinə təsiri ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə etsələr də, banklar bu texnologiyanın yaratdığı imkanlara daha optimist yanaşırlar.  

"Böyük Britaniya bankları süni intellektlə bağlı riskləri idarə etmək və minimuma endirmək üçün ciddi şəkildə çalışır, tənzimləyici qurumlar isə bu texnologiyanın maliyyə sabitliyi üçün yarada biləcəyi potensial problemləri araşdırırlar", – deyə bank sektorunun təmsilçisi "UK Finance" təşkilatı bildirib.  /Valyuta.Az