Dövlətlərin hava məkanı üzərində hüquqi nəzarəti və beynəlxalq qaydalar...

Dövlətlər hava məkanı üzərində hüquqi nəzarəti müəyyən edərkən hüquqi, iqtisadi və texnoloji faktorları nəzərə alırlar. Hava məkanının idarə olunması təkcə milli təhlükəsizlik deyil, həm də beynəlxalq münasibətlərin vacib hissəsidir.

Hava Məkanının Hüquqi Statusu 

Dövlətlərin Hava Məkanı Üzərində Nəzarət Hüququ 

Dövlətlərin hava məkanı üzərində nəzarət hüququ bir neçə əsas aspektdən ibarətdir: 

Milli təhlükəsizlik: Hər bir dövlət öz hava məkanını mühafizə etmək üçün müəyyən hüquqi və texniki tədbirlər həyata keçirir. Hərbi hava qüvvələri, hava məkanının monitorinq sistemləri və hava hücumundan müdafiə sistemləri bu nəzarətin əsas hissələridir. 

Mülki aviasiya tənzimləmələri: Dövlətlər öz hava məkanından istifadə edən mülki aviasiya şirkətlərini tənzimləmək hüququna malikdir. Bu çərçivədə aviasiya qaydaları, uçuş marşrutları və hava nəqliyyatı təhlükəsizliyi tələbləri müəyyən edilir. 

 İcazə və qadağalar: Dövlətlər hava məkanından istifadə ilə bağlı müxtəlif məhdudiyyətlər qoya bilər. Məsələn, bəzi ərazilərdə uçuş qadağaları tətbiq edilir və ya xarici hərbi təyyarələrin icazəsiz daxil olması qadağan edilir. 

Beynəlxalq Konvensiyalar və Hava Hüququ 

Hava Məkanının Pozulması və Beynəlxalq Reaksiyalar 

Dövlətlərin hava məkanı üzərində suverenliyini qoruması üçün müəyyən hüquqi və texniki tədbirlər mövcuddur. Lakin bəzi hallarda hava məkanının pozulması halları baş verir ki, bu da beynəlxalq gərginliklərə səbəb ola bilər. Hava məkanının pozulması əsasən aşağıdakı hallarda baş verir: 

Müasir Dövrdə Hüquqi Problemlər və Gələcək Perspektivlər 

Emil Rəhmanlı,

Naxçıvan Dövlət Universiteti Hüquqşünaslıq ixtisası tələbəsi

MÄ°A.AZ