...Alimlər NASA-nın Perseverance roverinin Jezero kraterinin dibindəki qəribə qayaları tədqiq etmək üçün alətlərindən istifadə edərkən əldə etdiyi məlumatları təhlil ediblər.
Məlum olub ki, bu daşlar gözlənilmədən böyük miqdarda alüminiumdan ibarətdir ki, bu da kaolinit mineralının olması ilə bağlıdır. Belə minerallar adətən yalnız çox isti və rütubətli mühitlərdə əmələ gəlir.
Alimlər hesab edirlər ki, Mars əvvəllər düşünüldüyündən daha isti, daha nəm bir dünya olub.
SİA-nın məlumatına görə, tədqiqat Communications Earth & Environment jurnalında dərc edilib,...Bizim planetdə kaolinit mineralı isti iqlimi və çoxlu yağıntılı yerlərdə və ya hidrotermal sistemlərdə əmələ gəlir. Və bu yerlər bildiyimiz kimi həyatın mövcudluğu üçün idealdır.
Bunu alimlər deyirlər.
Kaolinit, qayalar əsrlər boyu axar suda oturduqda qalan şeydir. Zamanla ilıq su suda həll olunmayanlardan başqa bütün kimyəvi elementləri yuyur. Marsda kəşf edilən qayalar belə yaranıb. Lakin Qırmızı Planet hazırda soyuq və qurudur, buna görə də Perseverance roverinin kəşfi sürpriz olub.
Elm adamları Marsda kəşf etdikləri qəribə kiçik qayaların Qırmızı Planetdə əvvəllər gördükləri hər şeydən çox fərqli olduğunu deyirlər.
Ən maraqlısı odur ki, roverin kamerasının köməyi ilə Marsın səthində geniş əraziyə səpələnmiş bir neçə min belə daş olduğunu öyrənmək mümkün olub.
Yerdəki kaolinit mineralı kifayət qədər yumşaq olsa da, Marsdakı süxurlar daha sərtdir, bəlkə də onların sərtləşməsinə kömək edən digər proseslərə görə...
Daşlarda elm adamları həm magmatik, həm də metamorfik mühitlərdə əmələ gələ bilən və çöküntü süxurlarında tapıla bilən mineral şpinel də kəşf ediblər. Kaolinit şpinel mineralının ətrafında yaranıb, yoxsa sonuncunun kaolinitdən əmələ gəldiyi hələ aydın deyil.
Kaolinitlərin təxminən 14 faizinin su olduğunu nəzərə alan alimlər hesab edirlər ki, bir vaxtlar Marsın səthindən axan su belə minerallarda qala bilərdi.
Elm adamları yeni məlumatları nəzərə alaraq, Marsda mikrob həyatının yaranması və saxlanması üçün lazımi şəraitin olduğunu irəli sürürlər.
Tədqiqatın müəllifləri həmçinin qəribə qayaların dəqiq mənbəyini hələ bilmədiklərini və Perseverance roverindən gələcək məlumatların bunu aydınlaşdırmağa kömək edəcəyinə ümid edirlər.
Nazlı Almuradova
