Alimlər beynin instinktiv qorxuya necə qalib gəldiyini kəşf ediblər. Tapıntıların fobiya və narahatlıq kimi qorxu ilə əlaqəli psixi sağlamlıq problemlərinin həllinə töhfə verəcəyi gözlənilir.
Qorxu yaşamaq üçün vacibdir. Ancaq real təhlükənin olmadığını anladığınız zaman bu hissin yox olması da çox vacibdir.
Fevral 6-da elmi araşdırma jurnalında dərc olunan tədqiqatda alimlər beynin bunu necə etdiyini kəşf ediblər.
Tədqiqatçılar 100-ə yaxın siçanı bir-bir qapalı əraziyə yerləşdirdilər və onları getdikcə genişlənən kölgəyə məruz qoydular ki, bu da yırtıcı quşun üzərlərinə düşməsi təəssüratı yaratdı.
İnstinktiv qorxuları ilə siçanlar əvvəlcə sığınacaq axtarmağa başladılar.
Lakin 30-50 simulyasiyadan sonra heyvanlar normal davranışlarına qayıtdılar.
Komanda təcrübələr zamanı siçanların beyin fəaliyyətini izləyib və onların qorxularını yatırtmağı öyrəndikləri zaman hansı sinir mexanizmlərinin işə salındığını qeyd ediblər.
Tapıntılar vizual korteksin öyrənmə prosesinin ilkin mərhələlərində mühüm rol oynadığını göstərir. Lakin siçan öz instinktiv qorxusunu boğmağı öyrəndikdə, bu məlumat beynin ventrolateral genikulyar nüvə (vLGN) adlanan əvvəllər az öyrənilmiş bölgəsində saxlanılır.
Siçanlarda öyrənmə və yadda saxlamağı araşdıran əvvəlki tədqiqatlarda alimlər əsasən görmə qabığına diqqət yetiriblər.
Araşdırmaya rəhbərlik edən Sara Mederos deyir ki, vLGN-nin öyrənilənlərin unudulmasında iştirak etdiyi məlum olsa da, burada xatirələrin saxlandığı indiyədək aydın olmayıb.
London Universitet Kollecindən Mederos tapıntıları şərh edir: “Biz beyinə hansı potensial instinktiv təhlükələrin əslində təhlükəli olmadığını təcrübə vasitəsilə öyrənməyə imkan verən mexanizmi aşkar etdik”.
Tədqiqatçılar deyirlər ki, beyin funksiyasını bu qədər təfərrüatlı başa düşmək nadir hallarda olur.
Komanda deyir ki, oxşar sinir yolları insan beynində tapıldığı üçün tapıntılar fobiya, narahatlıq və travma sonrası stress pozğunluğu (TSSB) kimi qorxu ilə əlaqəli psixi sağlamlıq problemlərinin müalicəsinə kömək edə bilər.
Beyində qorxunun necə basdırıldığını anlayaraq, bu sahələri hədəfləyən müalicələr inkişaf etdirilə bilər. Bununla belə, komanda bunun üçün daha çox işin lazım olduğunu da qeyd edir.
“VLGN kimi beynin bölgələrinə diqqət yetirmək bu pozğunluqların müalicəsi üçün yeni yollar aça bilər" deyə Mederos əlavə edir.
Xüsusilə vLGN-ni hədəf alan xüsusi dərmanlar narahatlıq və ya TSSB müalicəsinə kömək edə bilər.
