Zamanla kompüterlər yavaşlaya bilər və bu, istifadəçilər üçün narahatlıq yaradır. Lakin bəzi sadə optimizasiya üsulları ilə kompüterinizin sürətini artırmaq mümkündür. Windows və macOS əməliyyat sistemlərində kompüterinizi daha sürətli işlətməyin yollarını izah edirik.

1. Kompüterin Yenidən Başladılması

Bəzən kompüterinizin yavaşlamasının ən sadə səbəbi uzun müddət açıq qalmasıdır. Əgər kompüterinizi uzun müddət söndürmədən istifadə edirsinizsə, RAM dolur və sistem resursları tükənir.

Həll:

• Kompüterinizi həftədə bir neçə dəfə yenidən başladın.
• Yenidən başlatmaq müvəqqəti faylları silir və RAM-i boşaldır.

2. Lazımsız Proqramları və Faylları Silin

Əgər kompüterinizdə çoxlu proqramlar və lazımsız fayllar varsa, bu, sistemin yavaşlamasına səbəb ola bilər.

Həll:

1. Windows:
   • Ayarlar → Tətbiqlər → Quraşdırılmış proqramlar bölməsinə daxil olun.
   • İstifadə etmədiyiniz proqramları silin.
2. macOS:
   • Finder → Applications qovluğuna keçin və lazımsız proqramları silin.

Əlavə olaraq, Disk Təmizləmə (Disk Cleanup) alətindən istifadə edərək lazımsız faylları silə bilərsiniz.

3. Avtomatik Başlayan Proqramları Bağlayın

Kompüteri açdıqda bəzi proqramlar avtomatik işə düşür və RAM-i lazımsız yerə istifadə edir.

Windows-da bağlamaq üçün:

1. Ctrl + Shift + Esc düymələrinə basaraq Tapşırıq menecerini (Task Manager) açın.
2. "Başlanğıc (Startup)" sekmesine keçin.
3. Lazımsız proqramları seçin və "Söndür (Disable)" düyməsini basın.

macOS-da bağlamaq üçün:

1. System Preferences → Users & Groups → Login Items bölməsinə keçin.
2. Avtomatik açılan proqramları silin.

4. Diskin Boş Yerlərini Optimizasiya Edin

Əgər sistem diskiniz (C diski) doludursa, bu, kompüterin sürətinə ciddi təsir edir.

Windows üçün:

• Disk Təmizləmə (Disk Cleanup) alətindən istifadə edin:
  1. Windows + R düymələrinə basın, "cleanmgr" yazın və Enter basın.
  2. Disk C seçin və lazımsız faylları silin.

macOS üçün:

• Storage Management bölməsindən disk istifadəsini yoxlayın və lazımsız faylları silin.

5. SSD Diskə Keçin (Ən Effektiv Metod)

Əgər kompüterinizdə HDD (Hard Disk Drive) varsa, onu SSD (Solid State Drive) ilə əvəzləmək sürəti 3-5 dəfə artıracaq.

Faydaları:

• Sistem daha sürətli açılır (Windows 10/11 ortalama 10-15 saniyəyə yüklənir).
• Proqramlar daha tez açılır.
• Fayl köçürmə və oxuma sürəti artır.

SSD ilə RAM artırılması kompüterin performansını maksimum səviyyəyə çatdıra bilər.

6. Virus və Zərərli Proqramlardan Təmizləyin

Zərərli proqramlar (malware, spyware) kompüterin yavaşlamasına səbəb ola bilər.

Həll:

• Windows Defender və ya Malwarebytes kimi antivirus proqramları ilə tam yoxlama aparın.
• Şübhəli proqramları və brauzer əlavələrini silin.

7. Sistem Parametrlərini Optimizasiya Edin

Windows və macOS-da bəzi vizual effektlər və sistem prosesləri kompüterin sürətini azalda bilər.

Windows üçün:

1. Windows + R düymələrinə basın, "sysdm.cpl" yazın və Enter basın.
2. "Advanced" → "Performance Settings" bölməsinə keçin.
3. "Adjust for best performance" (Ən yaxşı performans üçün tənzimlə) seçin.

macOS üçün:

• System Preferences → Accessibility → Reduce Motion seçimini aktiv edin.

8. Brauzeri və İnternet Sürətini Optimizasiya Edin

Əgər internetdə gəzərkən kompüteriniz yavaşlayırsa, brauzerinizdə çoxlu lazımsız plaginlər və keş faylları ola bilər.

Həll:

• Brauzerinizin keşini və çərəzlərini təmizləyin.
• Lazımsız brauzer uzantılarını (extensions) silin.
• Google Chrome-da "Task Manager" açaraq RAM istifadə edən prosesləri bağlayın.

9. RAM Artırılması (Əlavə Yaddaş Qurğusu Əlavə Edin)

Əgər kompüterinizdə 4 GB və ya daha az RAM varsa, mütləq 8 GB və ya 16 GB RAM-a yüksəltməlisiniz.

RAM Artırmağın Faydaları:

• Çoxlu proqram eyni vaxtda açıldıqda yavaşlama azalır.
• Oyunlar və qrafik proqramlar daha sürətli işləyir.
• Bütövlükdə sistemin performansı artır.

Laptop və ya masaüstü kompüterinizin RAM dəstəyini yoxlayaraq uyğun model seçə bilərsiniz.

10. Windows-u və Sürücüləri Yeniləyin

Köhnəlmiş sistem və sürücülər kompüterin yavaş işləməsinə səbəb ola bilər.

Windows yeniləmək üçün:

1. Ayarlar → Windows Update bölməsinə keçin.
2. Mövcud yeniləmələri yükləyin və quraşdırın.

Sürücüləri yeniləmək üçün:

• Windows-da "Device Manager" açaraq sürücüləri yeniləyin.
• "Driver Booster" kimi proqramlardan istifadə edin.

Kompüterinizin sürətini artırmaq üçün aşağıdakı addımları izləyin:

Yenidən başladın – Sistemin təmizlənməsi üçün vacibdir.
Lazımsız proqramları silin – Sisteminizi yüngülləşdirin.
Başlanğıc proqramlarını bağlayın – RAM istifadəsini azaldın.
SSD diskə keçin – Ən sürətli həll yollarından biridir.
Virusları təmizləyin – Kompüterin təhlükəsizliyini təmin edin.
Sistem parametrlərini optimallaşdırın – Vizual effektləri söndürün.
Brauzeri və interneti optimallaşdırın – Daha sürətli veb təcrübəsi əldə edin.
RAM artırın – Daha sürətli və axıcı işləmə üçün.
Windows və sürücüləri yeniləyin – Ən yeni sistem və təhlükəsizlik düzəlişlərini alın.

Bu addımları tətbiq edərək kompüterinizin sürətini əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilərsiniz.

Murad
Qlobal.net