Kodak şirkətini xatırlayırsınızmı?
1997-ci ildə Kodak-da təxminən 160.000 işçi var idi. Bu gün dünya fotoqrafiyasının təxminən 85%-i Kodak kameraları ilə çəkilib.
Son illərdə mobil kameraların artması ilə “Kodak Camera Company” fəaliyyətini dayandırdı, hətta Kodak tamamilə müflis oldu və bütün işçiləri işdən çıxarıldı.
Eyni zamanda, bir çox məşhur şirkətlər bunu dayandırmalı oldular.
KONKRET.az bu sahədə baş verən prosesləri diqqətinizə çatdırır. Gəlin əvvəlcə iflas olmuş və bazardan sıxışdırılıb çıxarılmış, vaxtilə məşhur brendlərin siyahısına baxaq:
HMT (saat)
BAJAJ ( स्कूटर)
DIANORA (TV)
MURFİ (RADIO)
NOKIA (Mobil)
RAJDOOT (velosiped)
Diplomat (avtomobil)
Əvvəlki şirkətlərin heç biri keyfiyyətsiz deyildi. Niyə bu şirkətlər artıq mövcud deyil? Çünki zamanla özlərini dəyişə bilmədilər.
Hal-hazırda yəqin ki, dünyanın növbəti 10 ildə nə qədər dəyişə biləcəyini ehtim belə etmək olmur. Yaxın 10 ildə mövcud iş yerlərinin 70-90%-i tamamilə yox olacaq. Biz yavaş-yavaş “Dördüncü Sənaye İnqilabı” dövrünə qədəm qoyuruq.
Bu gün məşhur şirkətlərə baxın.
UBER sadəcə proqramın adıdır. Xeyr, onların şəxsi maşını yoxdur. Bununla belə, bu gün dünyanın ən böyük taksi şirkəti UBER-dir.
Maşın istəyirsinizsə, onu Uber kimi bir proqramdan tələb etməlisiniz. Maşın istəyəndə isə tam sürücüsüz maşın gəlib qapınızın qabağında dayanacaq. Eyni avtomobildə birdən çox adamla səyahət edirsinizsə, adambaşına düşən avtomobilin icarəsi velosipeddən daha aşağı olacaq.
Airbnb bu gün dünyanın ən böyük otel şirkətidir. Amma gülməlisi odur ki, onun dünyada bir dənə də olsun oteli yoxdur.
Eyni şəkildə, Paytm, Ola Cab, Oyo Rooms və s. kimi çoxsaylı şirkətlərə nümunələr verə bilərsiniz.
Bu gün Amerikada yeni hüquqşünaslar üçün iş yoxdur, çünki IBM Watson adlı hüquqi proqram insanları yeni hüquqşünaslardan daha yaxşı müdafiə edə bilər. Beləliklə, yaxın 10 il ərzində amerikalıların demək olar ki, 90%-i işsiz qalacaq. Qalan 10% qənaət ediləcək. Bunlar 10% ekspertlər olacaq.
Yeni həkim də işə başlayıb. Watson proqramı xərçəng və digər xəstəlikləri insanlardan 4 dəfə daha dəqiq aşkarlaya bilir. Kompüter intellekti 2030-cu ilə qədər insan intellektini üstələyəcək.
İndiki avtomobillərin 90%-i yaxın 20 il ərzində yollarda olmayacaq. Əlavə avtomobillər ya elektriklə, ya da hibrid avtomobillərlə işləyəcək. Yollar yavaş-yavaş boşalacaq. Neft istehlakı azalacaq və neft hasil edən ərəb ölkələri tədricən müflisləşəcək.
Sürücüsüz avtomobil idarə etmək qəzaların sayını 99% azaldır. Ona görə də avtomobil sığortası dayanacaq və avtomobil sığortası şirkətləri yox olacaq.
Sürücülük kimi şeylər artıq Yer üzündə yaşamayacaq. Yol polisi və parkinq işçilərinə ehtiyac qalmayacaq.
Fikir verin, 10 il əvvəl küçələrdə cinsi yolla ötürülən xəstəliklərin yayılması müşahidə olunurdu. Mobil inqilab ölkəyə gəldikdən sonra bütün bu STD dilerləri bağlanmalı oldu. Sağ qalanlar isə cib telefonlarının enerji dolduran mağazalarına çevriliblər. Yenidən mobil telefonların doldurulmasında onlayn inqilab baş verir. İnsanlar artıq evdə olarkən telefonlarını onlayn doldurmağa başlayacaq. Enerji dolduran mağazalar bazardan çıxacaq. Mobil telefon satışları birbaşa Amazon, Flipkart-dan artır.
Pulun tərifi də dəyişir. Əvvəllər nağd pul var idi, indi isə o, “plastik pul”a çevrilib. Kredit və debet kartları bir neçə il əvvəl dəb idi. İndi bu dəyişir və mobil pul kisələrinin yaşı yaxınlaşır. Paytm-in böyüyən bazarı mobil puldan bir kliklə uzaqdır.
Rəsmiyyə Şərifova,
KONKRET.az
