Yerin daxili nüvəsi struktur olaraq dəyişir, bu da günün uzunluğuna təsir edir.
Ucnoqta.az xəbər verirki, Interesting Engineering elmi jurnalı alimlərin yeni kəşfi haqqında yazıb.
Cənubi Kaliforniya Universitetinin əməkdaşları tərəfindən edilən tapıntılar hətta elm adamları üçün də gözlənilməz olub. Qeyd edildiyi kimi, kəşfin ən çox ehtimal olunan hissəsi planetin daxili və xarici nüvələrinin qarşılıqlı əlaqəsidir. Xüsusilə, universitetin professoru Con Uideyl izah edir: Yerin daxili nüvəsinin səthinin struktur dəyişikliklərinə məruz qaldığı müəyyən edilmişdir.
"Bir neçə onillikləri əhatə edən seysmoqramları təhlil edərkən, digərlərindən açıq şəkildə fərqlənən bir sıra seysmik dalğalarla rastlaşdım. Sonradan anladım ki, məndə daxili nüvənin tam möhkəm olmadığına dair sübutlar var", - professor deyib.
Güman edilir ki, dəyişən göstəricilər nüvənin fırlanmasına, xüsusən də uzunmüddətli perspektivdə təsir göstərir və nəticədə günün uzunluğuna təsir göstərir.
"Daxili nüvənin təbiəti uzun müddətdir elmi müzakirə mövzusudur. Bununla belə, tədqiqatların əsas diqqəti onun Yerin daxilində necə fırlanmasına yönəlib və mümkün struktur dəyişiklikləri daha az öyrənilib", - nəşr yazır.
Daxili nüvənin Yer səthindən 5100 km dərinlikdə yerləşdiyi və onun ətrafı xarici nüvə - planetin əsasən dəmirdən ibarət olan "maye" təbəqəsi ilə əhatə olunduğu bildirilir.
Alimlər 1991-ci ildən 2024-cü ilə qədər Antarktida yaxınlığında təkrarlanan təkanların qeydləri də daxil olmaqla, onilliklər boyu seysmik məlumatları təhlil etdilər. Müvafiq məlumatlar Fairbanks (Alyaska) və Yellowknife (Kanada) ərazilərindəki stansiyalarda toplanıb.
Tədqiqat zamanı alimlər qeyri-adi bir hadisəni müşahidə ediblər: Kanada stansiyası tərəfindən qeydə alınan seysmik dalğaların bir qrupu əvvəlkilərdən fərqli idi. Məhz qəribə dalğalar daxili nüvədə baş verən anlaşılmaz prosesləri göstərirdi.
Daha ətraflı təhlil göstərdi ki, nüvənin forması zamanla dəyişir - bu fakt onun əvvəllər düşünüldüyü kimi sərt olmadığını göstərir.
"Məlum olur ki, daxili nüvənin səthi çox güman ki, "özlü deformasiyaya" məruz qalır, yəni sərhəddə öz formasını dəyişir. Buna səbəb xarici ərimiş nüvənin turbulentliyi ola bilər", - məqalədə deyilir.
Alimlər bildirirlər ki, Yerin xarici nüvəsinin turbulent olması çoxdan məlumdur, lakin indiyə qədər bu fenomenin daxili nüvəyə "insan ömrü boyu" təsir etdiyi müşahidə olunmayıb.
Bu kəşfin daxili nüvənin topoqrafiyasının onun fırlanmasına necə təsir etdiyini izah etməyə kömək edəcəyi gözlənilir. Eyni zamanda, dəyişikliklərin əhəmiyyətsiz olduğu və bunun Yer gününün uzunluğunu bir qədər dəyişdirdiyi bildirilir.///unian
