Bakı, 12 fevral, Günel Alıyeva, AZƏRTAC
AZƏRTAC dünyanın nüfuzlu universitetlərində təhsil alan azərbaycanlı tələbələr haqqında silsilə məqalələri davam etdirir. Budəfəki həmsöhbətimiz Böyük Britaniyanın ən mötəbər universitetlərindən biri olan London İmperial Kollecinin (Imperial College London) magistraturasında təhsilini davam etdirən Kamil Şükürovdur. O, bundan əvvəl Budapeştdəki Korvinus Universitetində (Corvinus University of Budapest) bakalavr təhsili alıb.
Bakıda orta ümumtəhsil məktəbində təhsil aldığı illərdə riyaziyyat və ingilis dili fənlərinə xüsusi maraq göstərən Kamil Macarıstana köçdükdən sonra Rusiya Federasiyası səfirliyinin nəzdində fəaliyyət göstərən orta məktəbdə təhsilini davam etdirib. O, Budapeştə köçməsini yeni təhsil sisteminə, başqa kollektivə və mədəniyyətə adaptasiya baxımından həyatının dönüş nöqtəsi hesab edir. Bütün bu dəyişikliklərə rəğmən ümumtəhsil məktəbini uğurla bitirən Kamil, həm də məktəbin qırmızı diplom və qızıl medal alan ilk azərbaycanlı şagirdi olub.
Kamil xatırlayır: “Məni xarakter etibarilə gücləndirən həyatımın mühüm mərhələsi idi, dəyişikliklərə çevik alışdım və gələcək inkişaf üçün perspektivlər açdım.
İstedadlı gənc məktəbi bitirdikdən sonra Budapeştdəki Korvinus Universitetinə daxil olaraq Beynəlxalq iqtisadiyyat və biznes ixtisası üzrə təhsil alıb. Sonralar müəllimlər və investorlar ilə tanışlığı sayəsində startap və innovativ layihələrlə maraqlanan Kamil qeyd edir ki, innovasiya sadəcə dəbdə olan söz deyil, cəmiyyətin və iqtisadiyyatın inkişafı üçün güclü vasitədir: “Mən başa düşdüm ki, startapların yaradılması və yeni texnologiyaların tətbiqi cari problemlərin həllinə, iş yerlərinin açılmasına və ölkənin rəqabət qabiliyyətinin artırılmasına kömək edir”.
O, bu təfəkkür tərzi ilə magistratura pilləsində təhsilini davam etdirmək qərarına gəlib: “Magistr proqramı üzrə təhsilimi davam etdirmək qərarına gələndə arzu edirdim ki, ən yaxşı universitetə daxil olum. Bütün il ərzində məqsədyönlü şəkildə sənədlərimi yalnız dünya reytinqində yer alan ilk on universitetə hazırladım və təqdim etdim”.
Həmsöhbətimizin sözlərinə görə, ali məktəbə daxil olmaq həqiqətən də çətin idi: dil imtahanında yüksək ballar, yaxşı akademik nəticələr, iş təcrübəsi və könüllü layihələrdən ibarət güclü baza tələb olunurdu. O əlavə edir: “Vəzifə kifayət qədər ciddi idi, lakin mən öz bilik və bacarıqlarıma güvənirdim, çünki bakalavr pilləsini beş ballıq sistem üzrə 4,85 qiymətlə bitirmişdim, IELTS (International English Language Testing System – red.) imtahanında 9,0-dan 8,5 bal və “GMAT Focus” testindən 625 bal toplamışdım. “Eyni zamanda, hesab edirəm ki, dərsdənkənar nailiyyətlərim və iş təcrübəm də xüsusi rol oynadı. Magistr proqramına daxil olarkən bu amillər Böyük Britaniyada xüsusilə yüksək qiymətləndirilir”.
İstedadlı tələbə eyni anda iki universitetdən - London Universitet Kolleci və London İmperial Kollecindən dəvət alıb. London İmperial Kollecini tədrisə özünəməxsus yanaşması, bizneslə sıx əlaqələri və real sahibkarlığa diqqət yetirməsi səbəbindən seçib: “İmperial təkcə təhsil müəssisəsi deyil. Bu, ideyaların biznesə çevrildiyi bir məkandır, burada sizə sadəcə bazarı təhlil etməyi deyil, orada yeni bir şey yaratmağı da öyrədirlər”.
Qəbulda əsas rolu “2022-2028-ci illərdə gənclərin xarici ölkələrin nüfuzlu ali təhsil müəssisələrində təhsili üzrə Dövlət Proqramı” oynayıb. Bu təşəbbüs sayəsində Kamil təkcə təhsil haqqını ödəməklə yanaşı, beynəlxalq təcrübəyə və ən yaxşı təhsil resurslarına çıxış əldə edə bilib. O, proqramı artıq bu yolu keçmiş dostlarından öyrənib. Kamil şəraiti öyrəndikdən sonra başa düşüb ki, bu, öz ölkəsinin real maliyyə yardımı və dəstəyi ilə ali təhsil almaq üçün ideal fürsətdir.
O qeyd edir: “Bu proqram Azərbaycan gəncliyinin inkişafı üçün güclü vasitədir. Bu, ən yaxşılardan öyrənmək və biliyi vətənə qaytarmaq imkanı verir. Burada ölkə rəhbərliyinin xidməti var, mən bu təşəbbüsə və imkana görə dövlətimizin başçısı cənab Prezident İlham Əliyevə səmimi minnətdarlığımı bildirirəm. Çünki bu proqram tələbələrin öz ambisiyalarını reallaşdırmasına kömək etməklə yanaşı, həm də ölkəmizdə insan kapitalının və innovasiyaların inkişafına töhfə verir”.
Müxtəlif ölkələrdə təhsil almaq Kamilə təhsil sistemlərindəki əsas fərqləri görməyə imkan verib. Həmsöhbətimizin izah etdiyi kimi, Macarıstanda nəzəri biliklərə və akademik hazırlığa önəm verilir, Böyük Britaniyada isə əsas məqsəd tələbələrə tənqidi düşünməyi, qeyri-standart həllər tapmağı, müstəqil tədqiqat aparmağı və bilikləri praktikada tətbiq etməyi öyrətməkdir.
Kamil deyir: “London İmperial Kollecində tələbənin təşəbbüs göstərməsi mühümdür, sadəcə materialı yadda saxlaya bilmək kifayət deyil. Burada məlumatları təhlil etmək, yeni həll yolları axtarmaq və müstəqil layihələr hazırlamaq lazımdır”.
Digər fərq təhsilin qiymətidir. Böyük Britaniyada təhsil haqları Macarıstandan yüksəkdir, habelə Londonda təhsil almaq və yaşamaq da xeyli bahadır, bu da dövlət proqramlarını və beynəlxalq təqaüdləri xüsusilə dəyərli edir.
Kamil hesab edir ki, Britaniyanın təhsil sistemi çevik təfəkkürün inkişafına kömək edir və insanlara öz həll yollarını tapmağı öyrədir: “İmperial Kolleci sənaye ilə sıx əlaqələri, innovasiya və sahibkarlığa diqqəti ilə unikaldır. Universitet “Dyson”, bp, “Goldman Sachs” kimi iri şirkətlərlə əməkdaşlıq edir və tələbələr real biznes layihələrində iştirak edirlər. Bu kollecin əsas güclü tərəflərindən biri də tələbələrin ideyadan prototipə qədər tam başlanğıc dövrü keçirdikləri “Dyson” Dizayn Mühəndisliyi Məktəbidir. “Imperial Innovations” proqramı sizə öz layihələrinizi həyata keçirməyə, investisiya cəlb etməyə və ən yaxşı sənaye mütəxəssisləri ilə işləməyə imkan verir. Bu yanaşma universiteti nəzəriyyənin təcrübə ilə sıx əlaqədə olan, yaradıcılığın hər zaman həvəsləndirildiyi əsl ideya laboratoriyasına çevirir”.
Kamil özünü maliyyə və marketinqdən tutmuş turizmə və tələbə təşkilatlarında işləməyə qədər müxtəlif sahələrdə sınamağı bacarıb. Bu təcrübə ona yeni şəraitə tez uyğunlaşmağı öyrədib və universal peşə bacarıqlarını inkişaf etdirib. O qeyd edir: “İnanıram ki, insan yalnız peşəkar mühitdə deyil, hər yerdə və həmişə özünü təkmilləşdirməlidir. Beləliklə, bir səyahət agentliyində işləyərkən eyni vaxtda proqramlaşdırma və veb-inkişafı öyrəndim, bunun sayəsində işəgötürən üçün həm şirkət, həm də şəxsi inkişafım baxımından faydalı olan yeni veb-sayt yarada bildim”.
London İmperial Kolleci ən yaxşı beynəlxalq universitetlərdən biridir. Burada bütün qitələrdən - Avropa, Asiya, Afrika, Şimali və Cənubi Amerikadan olan tələbələr təhsil alırlar ki, bu da unikal mədəni mühit yaradır və şəbəkələşmə üçün geniş imkanlar açır.
Kamil deyir: “Amerika, Braziliya və Almaniyadan olan oğlanlarla tanış oldum. Biz təkcə birlikdə oxumuruq, həm də startap layihələri üzərində işləyirik və məktəbdən kənarda vaxt keçiririk”. O, asudə vaxtlarında fortepianoda ifa edir və veb-inkişafı üzərində işləməyə davam edir ki, bu da ona dincəlməyə və müsbət əhvali-ruhiyyədə olmağa kömək edir.
İstedadlı gəncin sözlərinə görə, Britaniya universitetinə daxil olmaq yeni imkanlar açan ciddi addım olmaqla yanaşı, həm də uyğunlaşma istəyi tələb edir. Azərbaycandan olan tələbələr akademik tələblərdən tutmuş mentalitet fərqliliyinə qədər bir sıra problemlərlə üzləşirlər: “Birinci çətinliklərdən biri daha çox müstəqillik tələb edən təhsil sistemidir, yəni, siz materialları özünüz axtarıb təhlil etməli, müzakirələrə qatılmalı və layihələr üzərində işləməli olacaqsınız”. Həmsöhbətimiz qeyd edir ki, bu yanaşma tənqidi düşüncə və təşəbbüskarlığı öyrədir, lakin yüksəksəviyyəli təşkilatçılıq tələb edir. “Burada maliyyə məsələsi də mühüm rol oynayır. London dünyanın ən bahalı şəhərlərindən biridir, ona görə də büdcənizi əvvəlcədən düşünməyə, təqaüd və ya təhsil qrantları axtarmağa dəyər. Biz mentalitet fərqlərini də unutmamalıyıq. Bu fərqlər əvvəlcə çaşqınlıq yarada bilər, lakin adətən kampusda yeni gələnlərin ətraf mühitə daha tez alışmasına kömək edən icmalar var. Digər vacib cəhət dildir. İngilis dilini yüksək səviyyədə bilsəniz belə, akademik üsluba, esse yazmağa və təqdimat formatına alışmaq üçün vaxt lazımdır”, -deyə Kamil vurğulayır.
Gələcəklə bağlı planlarından danışan Kamil hazırda bütün diqqətini magistraturaya yönəltdiyini, lakin artıq uzunmüddətli planlar qurduğunu deyir. Onun əsas məqsədi səhiyyə və süni intellekt sahəsində öz şirkətini yaratmaq, sonra isə əldə etdiyi bilikləri Azərbaycanda startap ekosisteminin inkişafına tətbiq etmək üçün vətənə qayıtmaq, gənc sahibkarlara öz ideyalarını reallaşdırmaq və qlobal səviyyədə rəqabət apara biləcək şirkətlər yaratmaqda kömək etməkdir.
İstedadlı gənc söhbətin sonunda vurğulayır: “Mən Azərbaycanda yerli startap ekosisteminin formalaşmasına töhfə vermək istəyirəm. Azərbaycanda gənc sahibkarlarda böyük potensial görürəm və gələcəkdə ölkəmizin davamlı inkişafını təmin edəcək daha çoxşaxəli və texnoloji cəhətdən inkişaf etmiş iqtisadiyyat qura bilmək üçün öz təcrübəmi və əlaqələrimi təklif etməklə onların tərəqqisinə kömək etmək istəyirəm”.
