İsrailin taktikası ilə ABŞ-ın taktikasını ayırmaq olmaz. Prezident Donald Tramp İranla danışıqların lehinə bəyanatlar verib və mürəkkəb böhranı sülh yolu ilə həll etmək niyyətini dəfələrlə vurğulayıb. Bununla belə, Tehranın şübhə və narahatlığını artıran ziddiyyətlər də var. Tramp danışıqları sanksiyalara bağlayır və hərbi əməliyyatlarla hədələyir, başqa sözlə, bütün kartlarını masaya qoyur.
Trampın müttəfiqi İsrail İranın təhdid hesab etdiyi hər şeyin, o cümlədən ənənəvi, nüvə və hətta iqtisadi və hərbi obyektlərin güc yoluyla həllinə çalışır. Təl-Əviv və Vaşinqton arasında, yəni Benyamin Netanyahu hökuməti ilə Tramp administrasiyası arasında səylər əvvəlki administrasiyanın səylərindən köklü şəkildə fərqlənir. Əvvəlki səylər daha çox tıxanmağa yönəlmişdi, indi isə bütün imkanlar mümkündür... Həqiqətən də “Wall Street Journal” kəşfiyyat mənbələrinə istinadən yazıb ki, prezident Co Baydenin səlahiyyət müddətinin sonuna yaxın İsrail İrana hücum etmək üçün Tramp administrasiyasından dəstək istəyib.
İranın qorxuları əbəs deyil. Çünki Tramp və onun administrasiyası ziddiyyətli və çoxşaxəli mövqe nümayiş etdirir. Nüvə sazişinin tərəfdarı olduğunu bildirməklə yanaşı, ötən həftə İrana qarşı sərt sanksiyalar siyasətini yenidən həyata keçirən prezident sirkulyarını dərc edib və əvvəlki prezidentliyində olduğu kimi “maksimum təzyiq” siyasətini davam etdirmək niyyətində olduğunu bir daha bəyan edib. Digər tərəfdən, o, Tehranın variantlarını daraldıb və deyib ki, onun iki seçimi var – ya əvvəlkindən fərqli yazılı razılaşma, ya da hərbi hücum. Bu vəziyyət İran prezidenti Məsud Pezeşkianı və onun danışıqlar aparan komandasını hiddətləndirib. Pezeşkian İran inqilabının 46-cı ildönümü ilə bağlı vəziyyəti bu sözlərlə yekunlaşdırıb: “Əgər ABŞ danışıqlarda səmimidirsə, niyə bizə qarşı sanksiyalar tətbiq etdi?”
Bu, ilk dəfə deyil ki, biz İranın nüvə obyektlərinə qarşı hərbi əməliyyat təhdidlərinin şahidi oluruq. Ancaq bu dəfə təhlükə ciddi görünür. Prezident Trampın sözlərinə görə, İranın hazırkı administrasiyası panika və təşviş içərisindədir. “Fox News”a danışan Tramp, “İran panikası” olaraq xarakterizə etdiyi hadisəni 26 oktyabr 2024-cü ildə İranın hava hücumundan müdafiə sisteminə vuran İsrail işğalı ilə əlaqələndirdi və iddia etdi ki, “Tehran bombalanmamaq üçün ümidsiz şəkildə razılaşmaq istəyir”.
İran administrasiyası Trampın onlarla “təslim olmaq” barədə danışıqlar aparmaq istədiyinin fərqindədir. Tramp İranın bütün ənənəvi, ballistik və nüvə imkanlarını, eləcə də regional təsirini əhatə edən saziş istəyir. Bu vəziyyət İnqilab Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) Kəşfiyyatı Müdafiə Təşkilatının rəhbəri, general-mayor Məcid Hadimini “Tramp danışıqlar məsələsinə hiylə ilə yanaşır və İranın nüvə proqramını, raket sistemini və adi silahlarını aradan qaldırmağa çalışır” deməsinə səbəb olub. Hadimi həmçinin qeyd edib ki, Vaşinqtonla danışıqlar getdikcə daha təhlükəli xarakter alır.
