ÜST: Pandemiya dövründə antibiotiklərdən ifrat istifadə mənfi nəticələr verib

Bakı, 27 aprel, AZƏRTAC

BMT-nin Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) cümə günü bildirib ki, antibiotiklər pandemiya zamanı xəstəxanaya yerləşdirilən COVID-19 xəstələri arasında klinik nəticələri yaxşılaşdırmayıb, onlardan qlobal miqyasda ifrat istifadə isə onsuz da ciddi olan və artan antimikrob müqavimət təhlükəsini potensial olaraq artırıb.

AZƏRTAC BMT-nin saytına istinadla xəbər verir ki, ÜST nümayəndələrinin sözlərinə görə, xəstəxanaya yerləşdirilən koronavirus xəstələrinin yalnız səkkiz faizində antibiotiklərlə müalicə edilə bilən bakterial infeksiyalar olsa da, onların dörddə üçü bu cür yanlış terapiyaya məruz qalıb.

ÜST-nin nümayəndəsi Marqaret Harris bununla bağlı deyib: “Əvvəlcədən bunun bir virus olduğu çox aydın idi. Beləliklə, həkimlərin bu istiqamətdə müalicə etmələri üçün hər hansı bir təlimat və ya tövsiyə yox idi, lakin yəqin ki, insanlar tamamilə yeni bir xəstəlik qarşısında antibiotiklərin uyğun ola biləcəyini düşünürdülər”.

ÜST-nin məlumatına görə, antibiotik istifadəsi Qərbi Sakit okean regionunda xəstələr üçün 33 faizdən Şərqi Aralıq dənizi və Afrika bölgələrində 83 faizə qədər dəyişib. 2020 və 2022-ci illər arasında Avropa və Amerikada analoji reseptlər tədricən azalıb, lakin Afrikada daha da artıb.

Təşkilatın tərtib etdiyi hesabatlar onu da göstərir ki, antibiotiklərin əksəriyyəti dünya üzrə orta hesabla 81 faizlə ağır xəstə olan COVID-19 xəstələrinə verilib. Yüngül və ya orta dərəcəli infeksiyalarda antibiotik istifadəsi bölgələr arasında əhəmiyyətli fərqlər göstərib, ən çox istifadə isə Afrikada (79 faiz) olub.

Vəziyyətdən narahatlığını ifadə edən ÜST qlobal miqyasda bakteriyaları məhv etmək üçün ən çox təyin edilən antibiotiklərin daha yüksək antimikrob müqavimət (AMR) potensialına malik olan dərmanlar olduğunu aşkar edib. Təşkilatın laboratoriya rəhbəri Silviya Bertaqnolio qeyd edib: “Xəstə antibiotiklərə ehtiyac duyduqda, faydalar tez-tez yan təsirlər və ya antibiotik müqaviməti ilə bağlı risklərdən daha üstündür. Bununla belə, lazımsız olduqda, antibiotiklər risk yaratmaqla yanaşı, heç bir fayda vermir və onların istifadəsi antimikrob müqavimətinin yaranmasına və yayılmasına kömək edir”.

ÜST hesab edir ki, bu məlumatlar xəstələr və əhali üçün lazımsız mənfi nəticələri minimuma endirmək məqsədilə antibiotiklərin rasional istifadəsinin təkmilləşdirilməsini tələb edir. Sözügedən hesabat təşkilatın COVID-19 üçün Qlobal Klinik Platformasının koronavirusla xəstəxanaya yerləşdirilən xəstələrin anonim klinik məlumatlarının bazasına əsaslanır. Həmin məlumatlar 2020-ci ilin yanvarından 2023-cü ilin martınadək 65 ölkədə 450 min xəstədən daxil olub.