2024-cü ildə Rusiyadan qonşu ölkələrə pul köçürmələri əhəmiyyətli dərəcədə azalıb. Qazaxıstan, Gürcüstan, Ermənistan və Azərbaycanın mərkəzi banklarının məlumatlarına görə, bu azalmanın arxasında bir neçə amil dayanır.
Hafta.az-ın yazdığına görə, 2022-ci ildə yüksək transfertlərdən sonra iqtisadi sabitliyin təmin edilməsi, rublun məzənnəsindəki dalğalanmalar və kapitalını xaricə aparmaq istəyənlərin bunu böyük ölçüdə tamamlaması bu azalmada təsirli olub.
Ölkələr üzrə pul köçürmələrində dəyişikliklər aşağıdakı kimidir:
Qazaxıstan: 2024-cü ildə Rusiyadan pul köçürmələri 44 faiz azalaraq 132,8 milyon dollara (61,8 milyard təngə) düşüb.
Gürcüstan: köçürmələr 65 faiz azalaraq 541,2 milyon dollar həcmində sabitləşib. 2022-ci ildə Gürcüstana Rusiyadan miqrasiya dalğası ilə yüksək səviyyədə pul köçürmələri daxil olub:
Ermənistan: 2024-cü ilin yanvar-noyabr aylarında Rusiyadan bu ölkəyə köçürmələr 3,2 milyard dollar təşkil edib. Bu, əvvəlki illə müqayisədə 13 faiz azalma deməkdir.
AZƏRBAYCAN: 2024-cü ilin yanvar-sentyabr aylarında Rusiyadan pul axını 50 faiz azalaraq 410,7 milyon dollar təşkil edib.
Qırğızıstan: digər ölkələrdən fərqli olaraq Qırğızıstana pul köçürmələri 12 faiz artaraq 2,6 milyard dollara çatıb. Bu artım ölkədə çalışan qırğız fəhlələrin Rusiyadan ailələrinə daha çox pul göndərmələri ilə izah olunur.
Ekspertlərin fikrincə, Rusiyadan pul axınının azalması bir neçə əsas səbəblə bağlıdır:
2022 və 2023-cü illərdəki qəfil artımdan sonra balanslaşdırma prosesi gedir. Qərbin sanksiyalarının tətbiqindən sonra bir çox fiziki şəxslər və müəssisələr rublun ucuzlaşması ilə əlaqədar aktivlərini xaricə köçürdülər. 2024-cü ildə rublun məzənnəsinin dəyişməsi xarici valyuta ilə köçürmələri daha da bahalaşdırdı. Xüsusilə, Qərbin sanksiya siyasətləri ilə əlaqədar bəzi bankların əməliyyatlarının məhdudlaşdırılması köçürmə həcmlərinə mənfi təsir göstərib.
Ekspertlər bildirirlər ki, Rusiyadan qonşu ölkələrə pul köçürmələri 2025-ci ildə dəyişkən kurs keçirə bilər. Rublun məzənnəsinin sabitləşməsi və iqtisadi şəraitin aydınlaşdırılması kapitalın hərəkət istiqamətini müəyyən edəcək əsas amillərdəndir. Qırğızıstan kimi əmək əsaslı miqrasiya alan ölkələr köçürmələrin artımını davam etdirə bilsə də, Gürcüstan və Ermənistan kimi ölkələrdə azalma tendensiyası davam edəcəyi gözlənilir.
