Cəmil Həsənli, professor
Dünən Londonda Doktor Tamara Draqadze ilə görüşdüm. Tamara Draqadze gürcü mənşəli Britaniya alimidir. Azərbaycanda onu çoxları, xüsusilə etnoqraflar, tarixçilər, filoloqlar (tərcüməçilik də edir) yaxşı tanıyırlar. O, da Azərbaycanı və azərbaycanlıları yaxşı tanıyır və ürəkdən sevir. Tamara xanım Britaniyada Qafqaz üzrə ən yaxşı mütəxəssilərdən, alimlərdən biridir.
Uzun müddət ərzində Birləşmiş Krallıqda və müxtəlif Qərb nəşrlərində Gürcü-Abxaz, Gürcü-Osetin (və həm də gürcü – rus münasibətləri fonunda), Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və Azərbaycan – Ermənistan münasibətləri, Çeçen müharibələri fonunda çoxlu məqalələri, təhlilləri, əsərləri dərc edilib. 20 yanvar 1990-cı il qırğını ilə bağlı həmin vaxtlar Londonda etiraz mitinqi təşkil etmişdi.
Tamara xanımı çoxdan tanıyıram. Hələ ötən əsrin 80-ci illərində Azərbaycana gedib gəlirdi. Rəhmətlik Arif Abbasov Arxeologiya və Etnoqrafiya institutunun direktoru olanda Azərbaycan etnoqraf və tarixçiləri ilə sıx əlaqələri vardı. Çoxları Bakıda onu “Gürcü qızı” kimi tanıyır.
-tez Azərbaycanın qaçqın düşərgələrinə gəlib yerindən-yurdundan qovulan qaçqın və məcburi köçgünlərə görüşürdü, məqalələr yazırdı. Qaçqın hətayından ürəklər parçalayan fotoları məqalələrinin içərisinə yerləşdirirdi.
Tamara xanım ötən əsrin 80-ci illərində Oksford universitetində “Sovet Gürcüstanında kənd ailəsi: Ratça vilayətinin nümunəsi sasında” adlı çox maraqlı bir doktorluq dissertasiya yazmışdı. Bu dissertasiya 1988-ci ildə Routledge nəşriyyatında kitab kimi çap olundu və çox geniş yayıldı, ona böyük etimad qazandırdı.
Tamara Draqadze çox maraqlı həmsöhbətdir. Güclü yaddaşı və hafizəsi var. Qafqazı, Rusiyanı və keçmiş Sovet coğrafiyasını çox yaxşı tanıyır. Sovet dövrünü çox yaxşı xatırlayır. Keçən günləri xatırladıq, maraqlı söhbətimiz oldu.
Hazırda Tbilisidə baş verənləri diqqətlə izləyir, gürcü demokratlarının tərəfini saxlayır. Özünü də yaddan çıxarmır. Həftədə 3 dəfə balet oynamağa gedir.
Demokratikmusavat.com
