Maliyyə sektoru kriptovalyutaların meydana çıxması ilə böyük bir transformasiya yaşayıb. Ənənəvi bank sistemi əsrlərdir mövcud olsa da, kriptovalyutalar mövcud maliyyə infrastrukturuna meydan oxuyan mərkəzləşdirilməmiş alternativ təqdim edir.
Lakin sual açıq qalır: hansının etibarlılığı daha yüksəkdir?
Valyuta.Az aşağıdakı məqalədə hər iki sistemin üstünlükləri və çatışmazlıqlarını təqdim edir:
Ənənəvi bankçılıq: güclü və zəif tərəflər
Ənənəvi bankçılıq uzun illərdir qlobal maliyyənin əsas dayağı olub. Onun əsas üstünlükləri bunlardır:
1. Sabitlik və tənzimləmə
Banklar hökumətlər və mərkəzi banklar tərəfindən müəyyən edilmiş ciddi qaydalara əsasən fəaliyyət göstərir. Bu tənzimləmə çərçivəsi istehlakçılar üçün müəyyən təhlükəsizlik və etimad təmin edir.
2. İstehlakçıların qorunması
Dələduzluq, oğurluq və ya sistem nasazlığı hallarında banklar sığorta və mübahisələrin həlli mexanizmləri vasitəsilə müştərilərini qoruyur.
3. Geniş əlçatanlıq
Bank infrastrukturu dünyada geniş yayılıb və əhalinin böyük hissəsi üçün əlçatandır.
Lakin ənənəvi bankçılığın müəyyən çatışmazlıqları da var:
1. Mərkəzləşdirmə və nəzarət
Banklar və maliyyə institutları mərkəzləşdirilmiş idarəetmə sistemi əsasında fəaliyyət göstərir. Bu, onlara tranzaksiyalara, rüsumlara və hesab girişlərinə nəzarət imkanı verir.
2. Ləng əməliyyatlar və yüksək komissiyalar
Xüsusilə beynəlxalq pul köçürmələri vasitəçilər və tənzimləyici prosedurlar səbəbindən ləng və bahalı ola bilər.
3. Məhdud çıxış imkanları
İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə və ucqar bölgələrdə yaşayan insanlar üçün bank xidmətlərinə çıxış məhdud ola bilər ki, bu da maliyyə inklüzivliyinin azalmasına səbəb olur.
Kriptovalyutalar: güclü və zəif tərəflər
Kriptovalyutalar ənənəvi bank sisteminə alternativ kimi mərkəzləşdirmənin olmaması və maliyyə müstəqilliyi prinsiplərinə əsaslanır. Onların əsas üstünlükləri aşağıdakılardır:
1. Desentralizasiya və şəffaflıq
Kriptovalyutalar blokçeyn texnologiyası əsasında fəaliyyət göstərir. Bu da mərkəzi idarəetməni aradan qaldırır və əməliyyatların şəffaflığını təmin edir.
2. Sürətli və aşağı komissiyalı əməliyyatlar
Xüsusilə beynəlxalq köçürmələr zamanı kriptovalyuta əməliyyatları qısa müddətdə və minimal komissiya ilə həyata keçirilə bilər.
3. Maliyyə inklüzivliyi
Ənənəvi bank sisteminə çıxışı olmayan insanlar internet bağlantısına malik olduqları halda kriptovalyutalar vasitəsilə maliyyə əməliyyatlarını yerinə yetirə bilərlər.
Lakin kriptovalyutalar müəyyən risklər də daşıyır:
1. Volatillik
Kriptovalyutaların dəyəri yüksək dəyişkənliyə malikdir, bu da onları gündəlik ödənişlər və uzunmüddətli yığım üçün riskli hala gətirir.
2. Təhlükəsizlik riskləri
Blokçeyn texnologiyası təhlükəsiz olsa da, kriptovalyuta birjaları və pul kisələri (cüzdanlar) haker hücumlarına və fırıldaqçılığa məruz qala bilər.
3. Tənzimləmənin olmaması
Kriptovalyutalar üçün vahid tənzimləmə qaydalarının olmaması onları çirkli pulların yuyulması və dələduzluq kimi qeyri-qanuni fəaliyyətlər üçün istifadə edilməyə meyilli edir. Bu isə istifadəçilər arasında inamın azalmasına səbəb ola bilər.
Ənənəvi bankçılıq və kriptovalyutaların etibarlılığı kontekstdən və istifadənin məqsədindən asılıdır. Ənənəvi banklar sabitlik, tənzimləmə və istehlakçıların qorunmasını təmin edərək təhlükəsizliyi prioritetləşdirənlər üçün daha etibarlı seçim hesab olunur. Digər tərəfdən, kriptovalyutalar maliyyə müstəqilliyi, aşağı əməliyyat xərcləri və bank xidmətlərinə çıxışı olmayanlar üçün əlverişli imkanlar təqdim etsə də, yüksək risk və dəyişkənlik daşıyır.
Gələcəkdə hər iki sistemin birləşərək daha effektiv və inklüziv maliyyə ekosistemi yaratması mümkün ola bilər.
Rəhim / Valyuta.Az / SƏHƏR OXUSU
