Bakı, 13 fevral, AZƏRTAC
Almaniyanın Maks Plank Ürək və Ağciyər Tədqiqatları İnstitutu tərəfindən aparılan yeni araşdırma adrenomedullin (ADM) adlı peptid hormonunun piylənmə ilə əlaqəli insulin müqavimətinin inkişafında mühüm rol oynadığını ortaya qoyub. ADM bədəndə təbii olaraq istehsal olunan peptid hormonudur. O, qan damarlarının genişlənməsinə kömək edir, qan təzyiqini tənzimləyir və bir çox fizioloji proseslərdə rol oynayır. Sadə dillə desək, ADM qan damarlarını rahatladan və qan dövranını yaxşılaşdıran bir siqnal molekuludur.
AZƏRTAC “MedicalXpress” portalına istinadla xəbər verir ki, “Science” jurnalında dərc edilən bu tədqiqat ADM-nin endotel hüceyrələrində insulin reseptorlarının fəaliyyətini zəiflətməklə sistemli insulin müqavimətinə səbəb olduğunu göstərir.
ADM insulin siqnalına necə mane olur? İnsulin metabolik funksiyalarını yerinə yetirmək üçün endotel hüceyrələri vasitəsilə daşınır. Lakin piylənmə zamanı ADM səviyyələrinin yüksəlməsi insulin reseptorlarının fosforilasiyasını azaldaraq insulin siqnalını zəiflədir. Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, ADM protein-tirozin fosfataz 1B (PTP1B) fermentinin aktivliyini artırır. Bu ferment insulin reseptorlarının siqnalını pozaraq qlükoza daşınmasını və metabolizmasını çətinləşdirir. Alimlər piylənmə ilə əlaqəli insulin müqavimətini daha dərindən araşdırmaq üçün ADM reseptorları deaktiv edilmiş siçanlar üzərində təcrübələr aparıblar. ADM siqnalının bloklandığı siçanlarda insulinə həssaslıq və qlükoza dözümlülüyü əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşıb. Bundan əlavə, tədqiqatçılar ADM-nin əsasən piy hüceyrələri (adipositlər) tərəfindən istehsal edildiyini müəyyənləşdiriblər.
Tədqiqatçılar ADM reseptor antaqonisti olan ADM (24-50) peptidini piylənmə və insulin müqaviməti olan siçanlara tətbiq edərək yeni müalicə üsulunu sınayıblar. Nəticələr göstərib ki, bu yanaşma insulin həssaslığını qismən bərpa edir və qlükoza səviyyəsini normallaşdırır. Bu tapıntılar ADM-nin bloklanmasının piylənmə ilə əlaqəli metabolik xəstəliklər üçün potensial müalicə strategiyası ola biləcəyini göstərir. Araşdırma çərçivəsində insan üzərində aparılan təhlillər də ADM səviyyələrinin bədən kütlə indeksi və insulin müqaviməti ilə əlaqəli olduğunu təsdiqləyib. Bu nəticələr ADM-nin tip 2 diabet və piylənmə ilə bağlı metabolik pozğunluqlarda mühüm rol oynadığını və onun terapevtik hədəf kimi araşdırılmasının əhəmiyyətini vurğulayır. Bu tədqiqat ADM-nin piylənmə ilə əlaqəli insulin müqavimətinə təsirini ilk dəfə detallı şəkildə ortaya qoyaraq piylənmə və tip 2 diabetin molekulyar əsaslarını başa düşmək üçün yeni perspektivlər açır.
