Prezident İlham Əliyev: “Müdafiə sahəsində əməkdaşlıq mühüm əhəmiyyət kəsb edir”
Bu gün Azərbaycan Afrika ölkələri ilə strateji tərəfdaşlıqlar quraraq, inkişafını sürətləndirə və müasir dövrün tələblərinə uyğun iqtisadiyyatını diversifikasiya edə bilər. Məsələn, turizm sahəsində əməkdaşlıq etmək mümkündür. Azərbaycan və Afrika ölkələri arasında turist mübadiləsini artıraraq, hər iki regionun iqtisadiyyatına müsbət təsir göstərə bilər. Bundan başqa tələbə mübadilələri, mədəniyyət tədbirləri və akademik əməkdaşlıqlar etmək olar. Bu baxımdan Azərbaycanın Somali Federativ Respublikası ilə də əməkdaşlığı effektiv nəticə verə bilər. Xüsusən iki ölkə arasında mədəni mübadilənin artırılması, gənclərin təhsili və akademik əməkdaşlığın inkişafı perspektivləri var. Somali humanitar yardıma ehtiyac duyan bir bölgədir. Azərbaycan, beynəlxalq humanitar layihələrdə iştirak edərək Somali vətəndaşlarına dəstək ola bilər. Həm Azərbaycan, həm də Somali müxtəlif regional təşkilatların üzvüdür. Bu platformalar vasitəsilə daha geniş əməkdaşlıq imkanlarının perspektivi var. Fevralın 12-də Somali Federativ Respublikasının Prezidenti Hasan Şeyx Mahmudun ölkəmizə səfəri bu sahələrdə müsbət irəliləyişlərin əldə olunmasına, iki ölkə arasındakı münasibətlərin gücləndirilməsinə və daha da dərinləşdirilməsinə əsas verir. Bu səfər iki ölkə arasındakı ikitərəfli münasibətlərin inkişafı və əməkdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətində müzakirələr aparmaq məqsədini güdür. Səfərdə iqtisadiyyat, ticarət, humanitar sahələr və digər mövzularla bağlı fikir mübadiləsi aparılıb. Həmçinin, regional təhlükəsizlik və beynəlxalq məsələlər haqqında da müzakirələr olub. Bu cür səfərlər, iki ölkə arasında dostluq və tərəfdaşlıq münasibətlərinin möhkəmlənməsinə xidmət edir.
Fevralın 12-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Somali Federativ Respublikasının Prezidenti Hasan Şeyx Mahmud ilə təkbətək görüşü keçirib. Bu görüş iki ölkə arasındakı münasibətlərin inkişafı, iqtisadi əməkdaşlıq, təhlükəsizlik və regional məsələlərə dair müzakirələri əhatə edib. Hər iki lider, dostluq əlaqələrinin gücləndirilməsi və müxtəlif sahələrdə əməkdaşlığın artırılması üçün birgə səylərin vacibliyini vurğulayıblar. Görüşüdən sonra iki ölkə arasında səndələrin imzalanması mərasimi olub. Daha sonra Prezident İlham Əliyev və Prezident Hasan Şeyx Mahmud mətbuata bəyanatlarla çıxışlar ediblər. Bəyanatlarda iki ölkə arasında siyasi, iqtisadi və mədəni sahələrdə əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi ilə bağlı fikirlər səsləndirilib. Prezidentlər, həmçinin beynəlxalq məsələlər və regional təhlükəsizlik ilə bağlı fikirlərini bölüşüblər. Görüşün əsas məqsədi, iki tərəf arasında münasibətləri daha da gücləndirmək və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığı artırmaqdır. Prezident İlham Əliyev bəyanatında bildirib ki, ikitərəfli münasibətlərdə təhsilə xüsusi əhəmiyyət verilir: “Həmçinin Azərbaycana sərmayələrin cəlb edilməsində və müsbət işgüzar mühitin yaradılmasında təcrübəmizi bölüşdüm. Müzakirə etdiyimiz və edəcəyimiz sahələr sırasında, düşünürəm ki, ən vaciblərindən biri təhsil sahəsidir. Bu gün həmin sahədə artıq ilkin nailiyyətlərimiz var. Somalidən bir sıra tələbə Azərbaycanda Heydər Əliyev adına təqaüd əsasında təhsil alır. Bu gün imzalanmış sənəd onların sayını artırmaq imkanını yaradacaq. İlkin mərhələdə on tələbə, sonra isə onların sayı daha çox ola bilər. Bir sözlə, onların universitetlərimizdə müasir təhsil proqramlarına çıxış əldə etmək imkanı olacaq və belə fürsət Somalinin iqtisadi inkişafına fayda verəcək”. Azərbaycan ilə Somali arasında ikitərəfli münasibətlərdə təhsilin əhəmiyyəti artır. Təhsil sahəsində əməkdaşlıq, gənclərin mübadiləsi, mütəxəssislərin hazırlanması və təcrübə proqramları kimi təşəbbüslər iki ölkə arasında dostluq və əməkdaşlığı gücləndirir. Bu cür təşəbbüslər, həmçinin iki ölkənin sosial-iqtisadi inkişafına da müsbət təsir göstərə bilər. Təhsil, mədəniyyət və elm sahələrində əməkdaşlıq, tərəflərin bir-birini daha yaxşı anlamağa kömək edir.
Fevralın 12-də “Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Somali Federativ Respublikası Hökuməti arasında müdafiə və müdafiə sənayesi sahələrində əməkdaşlıq haqqında Saziş” də imzalanıb. Bu baxımdan Prezident İlham Əliyev bəyanatında müdafiə sahəsində əməkdaşlıq mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğulayıb: “Bu gün sənəd imzalandı və sabah cənab Prezident Azərbaycanın müdafiə imkanlarının, o cümlədən müdafiə sənayesinin bəzi elementləri ilə tanış olacaq. Hazırda nümayəndə heyətlərinin görüşü zamanı bu imkanları birmənalı şəkildə müzakirə edəcəyik. Azərbaycan müdafiə avadanlığının əksər hissəsini istehsal edərək, güclü müdafiə sənayesi potensialını yaradıb. Həmin avadanlıq həm bizə lazımdır, həm də müasir müdafiə avadanlığına malik olan 10-a yaxın ölkənin mühüm ixracatçısına çevrilmək imkanıdır. Burada təlimlər də var, çünki İkinci Qarabağ müharibəsi və sonradan antiterror əməliyyatı hərbi qulluqçularımızın yüksək peşəkarlığını nümayiş etdirdi. Onlar altı və ya yeddi müdafiə xəttinə, müxtəlif müdafiə istehkam infrastrukturuna baxmayaraq, təxminən otuz il işğal altında olan ərazimizi çox mürəkkəb coğrafi relyef şəraitində azad edərək, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və suverenliyini qısa müddət ərzində tam bərpa edə bildilər. Beləliklə, sabah, həmçinin xüsusi təyinatlılarımız cənab Prezidentə təqdim olunacaq. Bir sözlə, düşünürəm ki, müdafiə sahəsində əməkdaşlıq, təlimlər və potensial qaydada müdafiə avadanlığının birgə istehsalı, Azərbaycandan Somaliyə onun təchizatı əməkdaşlığımızın mühüm sahələrindən biri olmalıdır”. Azərbaycan Somali ilə müdafiə sahəsində əməkdaşlığa mühüm əhəmiyyət verir. Bu əməkdaşlıq çərçivəsində iki ölkə arasında təhlükəsizlik, hərbi təhsil, mütəxəssis mübadiləsi və birgə təlimlər kimi sahələrdə əməkdaşlıq imkanları artır. Azərbaycan, bölgədəki stabilliyin qorunması və mühafizə məsələlərində Somali ilə birgə fəaliyyət göstərərək, həmçinin beynəlxalq təhlükəsizlik məsələlərində daha fəal iştirak etməyə çalışır. Bu cür əməkdaşlıqlar, həmçinin hər iki ölkənin hərbi potensialını artırmağa və regional təhlükəsizliyi təmin etməyə kömək edir.
Ümumiyyətlə, Azərbaycan bir çox Afrika ölkələrinə, o cümlədən Somaliyə dəstək verir. Yol, liman və digər infrastruktur layihələri, Somali iqtisadiyyatının inkişafında əhəmiyyətli rol oynayır. Azərbaycanın infrastruktur sahəsindəki təcrübəsi, Somali ilə bu sahədə sərmayə qoymaq üçün imkanlar təqdim edə bilər. Somali, gözəl təbiət və mədəniyyətə sahib olsa da, turizm sektoru hələ də tam inkişaf etməmişdir. Azərbaycanın turizm sahəsindəki potensialı, Somali ilə turizm inkişafına investisiya qoymaq üçün imkanlar yaradır. Həmçinin Somali, texnologiya və rəqəmsal inkişaf sahəsində böyük potensiala malikdir. Azərbaycanın İKT sahəsindəki inkişafı, Somali ilə bu sektorda əməkdaşlıq üçün yeni yollar açar.
Mədəniyyətlərarası dialoq və əməkdaşlıq, xalqlar arasında dostluq və anlaşma yaradılmasına töhfə verə bilər. Hər iki ölkə arasında beynəlxalq məsələlərdə daha sıx əməkdaşlıq, qlobal platformalarda birgə mövqenin formalaşdırılmasına şərait yarada bilər. Somali Prezidentinin Azərbaycana bu səfəri iki ölkənin diplomatik əlaqələrinin dərinləşməsi və strateji əməkdaşlığın güclənməsi baxımından da əhəmiyyətlidir.
Nurullayeva Zenfira İslam qızı
Qara Qarayev adına Mərkəzi İncəsənət Məktəbinin xor ixtisası üzrə müəllimi, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi
