ABŞ-nin tanınmış beyin mərkəzi olan “Atlantik Şura” bu yaxınlarda vurğulayıb ki, Vaşinqton Bakı ilə öz əlaqələrini gücləndirmək üçün İsrailin Azərbaycanla diplomatik və təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığından dərs almalıdır...
Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi Hikmət Hacıyev çərşənbə axşamı Qüdsdə Baş nazir Benyamin Netanyahu ilə geniş danışıqlar aparıb və rəsmilərin regional siyasətdə potensial “oyunu dəyişən an” kimi təsvir etdiklərini qeyd edib.
Poliqon xəbər verir ki, bu barədə İsrailin “The Yerusalem Post” qəzetinin analitik məqaləsində bildirilir.
"Cənab Hacıyev Prezident İlham Əliyevin salamlarını Baş nazir Netanyahuya çatdırıb. Azərbaycanın İsraildəki səfirliyindən bildiriblər ki, hər iki tərəf ikitərəfli əməkdaşlığın genişləndirilməsi və regional hadisələri müzakirə edib”, deyə qəzet yazır.
Nəşr qeyd edir ki, müzakirələrlə tanış olan diplomatik mənbələrə görə, Netanyahunun ABŞ dövlət katibi Marko Rubio ilə strateji dialoqundan cəmi 48 saat sonra baş tutan yüksək səviyyəli görüş Azərbaycanın “İbrahim razılaşmaları” çərçivəsinə potensial daxil olması üçün artan sürətdən xəbər verir.
“Azərbaycan otuz il ərzində müsəlman dünyasında İsrailin ən etibarlı tərəfdaşlarından biri olub. Onların regional təhlükəsizlik arxitekturası üçün strateji əhəmiyyətini qiymətləndirməmək olmaz”, deyə İsrailin yüksək rütbəli rəsmisi “The Jerusalem Post”a deyib.
Azərbaycanla sıx əlaqələr inkişaf edir
Nəşr yazır ki, ABŞ-nin tanınmış beyin mərkəzi olan “Atlantik Şura” bu yaxınlarda vurğulayıb ki, Vaşinqton Bakı ilə öz əlaqələrini gücləndirmək üçün İsrailin Azərbaycanla diplomatik və təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığından dərs almalıdır.
“Azərbaycanla sıx əlaqələr İrana qarşı dayaq olmaqla yanaşı, ABŞ-yə Azərbaycanın Mərkəzi Asiya ölkələri arasında daha güclü mövqe qazanmasına kömək edə bilər. Bu, Mərkəzi Asiya ölkələri və xüsusilə də Mərkəzi Asiya üçün enerji baxımından daha da zəngin olacaq. Asiyadan Avropaya həm Rusiyadan, həm də İrandan yan keçən ticarət yolu olan Orta Dəhlizə ev sahibliyi edir”, deyə “Atlantik Şura”nın hesabatında qeyd edilib.
“The Jerusalem Post” qeyd edir ki, Azərbaycan Prezidentinin köməkçisinin Qüdsə dəldiyi gün “Begin-Sadat” Strateji Araşdırmalar Mərkəzi “Azərbaycanı Trampın Regional Planlarına və İsrailin Maraqlarına Effektiv şəkildə necə cəlb etməli: Praktiki Tövsiyələr” adlı xüsusi Perspektiv Sənədi dərc edib.
Sənəddə qeyd ediilir ki, İsrail və ABŞ-dəki İsrailyönlü qüvvələr Azərbaycanın Amerika-İsrail regional inkişaf, investisiya və texnologiya tərəfdaşlıqlarına daxil edilməsini fəal şəkildə müdafiə etməlidir. İsrail artıq Mərakeş üçün Amerika şirkətlərini cəlb edən üçtərəfli tərəfdaşlıq modelini inkişaf etdirir və bu yanaşmanı İbrahim Sazişlərinin genişləndirilməsi çərçivəsində müdafiə, süni intellekt və kibertəhlükəsizlik sahələrində Sünni Körfəz monarxiyalarına və ABŞ-a da genişləndirməyi planlaşdırır. Azərbaycanın bu cür təşəbbüslərdə iştirakı İsrailin regional tərəfdaşlıqlarının müsəlman komponentini gücləndirəcək. Üstəlik, bu, Vaşinqtonun regional inkişaf və müdafiə layihələrində maliyyə yükünü azaltmaq üçün ABŞ müttəfiqləri arasında çoxtərəfli əməkdaşlığı genişləndirmək üçün Tramp administrasiyasının strategiyasına tam uyğun gəlir.
“1992-ci ildən bəri ABŞ-ın Azərbaycana yardımını məhdudlaşdıran qanunvericiliyə düzəliş olan 907-ci maddəni qəbul edib. Bu düzəliş ABŞ və İsrailin yeni “Böyük Yaxın Şərq” arxitekturası çərçivəsində Azərbaycanın üstünlüklərindən tam şəkildə yararlanması üçün bu formal maneələr aradan qaldırılmalıdır”, deyə hesabatda bildirilir.
Ekspertlərin fikrincə, Azərbaycanın İsraillə onilliklər boyu strateji əlaqələri olan müsəlmanların çoxluq təşkil etdiyi ölkə kimi unikal mövqeyi onu İbrahim sazişlərinin Yaxın Şərq, Asiya və Afrikadakı müsəlman ölkələrinə genişləndirilməsi üçün cəlbedici tərəfdaş edir. Azərbaycanın Xarici İşlər və İqtisadiyyat nazirliklərinin bir neçə yüksək vəzifəli məmuru illərdir İsraillə ikitərəfli əlaqələrdə fəal şəkildə məşğul olublar və sazişlər genişləndikcə Fridman Sülh vasitəsilə Güc Mərkəzi və Abraham Fondunda məsləhətçi kimi fəaliyyət göstərə bilər. Ölkə kritik dövrlərdə, o cümlədən HƏMAS və Hizbullah ilə son münaqişə zamanı neft ixracını 55% artırmaq da daxil olmaqla, ardıcıl olaraq İsraili dəstəkləyib.
“The Jerusalem Post” qeyd edir ki, Hacıyevin səfərinin vaxtının İranın nüvə proqramı ilə bağlı ABŞ-İsrail koordinasiyasının yenilənməsi ilə üst-üstə düşməsi Azərbaycanın strateji əhəmiyyətini vurğulayır. Həm İsrail, həm də Azərbaycan İran rejiminə ekzistensial təhlükə kimi baxır və bu, onların təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığını indiki geosiyasi kontekstdə xüsusilə dəyərli edir.
Nəşr hesab edir ki, Tramp administrasiyasının regional ittifaqları yenidən formalaşdırmağa çalışdığı bir vaxtda Azərbaycan İsrailin “Böyük Yaxın Şərq”ə inteqrasiyasının asanlaşdırılmasında rolu, xüsusilə də digər müsəlman dövlətləri ilə təhlükəsizlik və iqtisadi əməkdaşlığın genişləndirilməsində həlledici rol oynaya bilər.
Poliqon.info
