Yeni superkeçirici kvant kompüter prototipini təqdim edən Çin alimləri bunun yeni prosessor dövrünə yol açacağını iddia edirlər.
Hafta.az-ın yazdığına görə, Çin Elm və Texnologiya Universitetinin (USTC) tədqiqatçıları deyirlər ki, bu kvant kompüteri ən sürətli superkompüterdən 1 katrilyon (1015) dəfə daha sürətli işləyir.
“Physical Review Letters” elmi jurnalında yeni bir araşdırmada təsvir edilən kvant prosessorunun Google-un son təcrübəsindən 1 milyon dəfə daha sürətli olduğu müəyyən edilib.
Dünya alimləri klassik kompüterlər üçün mümkün olmayan tapşırıqları yerinə yetirə bilən kvant kompüterləri yaratmağa çalışırlar.
Kvant kompüterlərini sınaqdan keçirmək və müqayisə etmək üçün qızıl standart halına gələn vəzifələrdən biri də "təsadüfi dövrə seçmə" (RCS) problemidir. "Bu proses [RCS] kvant sistemlərinin hesablama üstünlüyünü vurğulamaq qabiliyyətinə görə intensiv tədqiqatların mərkəzinə çevrildi" deyib alimlər.
Google-un Sycamore və Çinin Zuchongzhi tədqiqat qrupları dünyanın ən yaxşı kvant kompüterlərini yaratmaq üçün bir-biri ilə şiddətli rəqabət aparan iki güc mərkəzidir. Məsələn, Google-un əsasını qoyan Sycamore prosessoru 200 saniyə ərzində təsadüfi dövrə seçmə tapşırığını yerinə yetirərək 2019-cu ildə etalon təyin edib. Bu, o dövrdə dünyanın ən sürətli superkompüterində simulyasiya etmək üçün təxminən 10 min il çəkəcək bir missiya idi.
USTC-nin yeni kvant kompüteri Zuchongzhi-3, Google tərəfindən 2024-cü ilin oktyabrında dərc edilən ən son nəticələrdən 6 dəfə daha yaxşı performans göstərib.
Çinli elm adamları Zuchongzhi-3-ün hesablama sürətinə malik olduğunu və dünyanın ən güclü superkompüterini 10-un gücünə görə 15 dəfə üstələyərək, “kvant hesablama üstünlüyündə yeni etalon müəyyən etdiyini” bildiriblər.
"Bu missiyanın ən güclü klassik superkompüter olan Frontier-də həyata keçirilə bilməyəcəyi proqnozlaşdırılır və bu missiyanın təkrarlanması üçün təxminən 5,9×109 il tələb olunur", - alimlər yazıblar.
Tədqiqatçılar araşdırmada yazdılar: "Biz Google-un əvvəllər əldə etdiyindən daha böyük miqyaslı təsadüfi dövrə seçmələrinə uğurla nail olduq, klassik və kvant hesablamaları arasında hesablama imkanlarında fərqi daha da genişləndirdik".
Alimlər hesablama gücündə bu sıçrayışın prosessorun istehsalı və naqillərinin optimallaşdırılmasından sonra baş verdiyini söyləyirlər.
Ən son tapıntılar kvant kompüterləri üçün aparat yaradılmasında irəliləyişin "sübutudur" deyən tədqiqatçılar, bunun dərmanların kəşfi və süni intellekt üçün qabaqcıl prosessorlara yol aça biləcəyini əlavə ediblər.
