Ramazan ayı hər ölkədə fərqli adət və ənənələrlə qeyd olunur. Bəzi xalqların mədəni irsinə görə qeyri-adi ənənələri var.
Hafta.az olaraq bəzi müsəlman ölkələrinin Ramazan ənənələrin barədə məlumat təqdim edirik:
Sudan
Sudanda səyahət edənlər iftardan əvvəl tək buraxılmır. “Yol bağlamaq” ənənəsi onların qarşısına çıxıb tam bir masaya oturmağa icazə verməklə edilir.
Mavritaniya
Mavritaniyalılar Ramazanda saçlarını tamamilə kəsdirirlər, çünki yeni saçların Ramazanda bolluq gətirəcəyinə inanılır. Bundan əlavə, bəzi insanlar 27-ci gecəni evdə keçirirlər və ətraflarını buxurla əhatə edirlər.
Çeçenistan
Çeçenistanda Ramazan ayında doğulan uşaqlara xüsusi adlar verilir. Oğlanlara “Ramazan”, qızlara isə “Marha” adı. Bu, Ramazan ayının bərəkətləri və bu ayın onların gələcək həyatına göstərəcəyi təsirlə bağlı nikbinliyi əks etdirir.
İndoneziya
İndoneziyada Ramazan başlamazdan əvvəl “Badosan” adlanan bir ənənə var. İnsanlar təbii bulaq sularında çimməklə, axan suyun onları günahlardan təmizləyəcəyinə inanırlar. Daha sonra yaxınlarının məzarları üzərinə güllər qoyulur.
Uqanda
Uqandanın "Lanqo" qəbiləsində ərlər adət-ənənəyə uyğun olaraq Ramazandan əvvəl arvadlarının başına vururdular. Bunun qadınların oruc tutmağa səbrini artıracağına inanılır. Lakin qadınlar buna etiraz etmirlər.
Pakistan
Pakistanda “Yumurta döyüşü” adlı müsabiqə keçirilir. İştirakçılar iftardan əvvəl yumurtalarını sındırmağa çalışırlar. İlk dəfə oruc tutan uşaqların xüsusi bayramı olur.
Yəmən
Omanın Ramazan ayının dəyişməz və maraqlı Ramazan ənənələrindən biri olan gözlərə kol sürtmə ənənəsi əsrlərdir davam edir. Bu ənənə Ramazan ayının ilk günündən başlayır. Birinci gün camaat məscidin həyətinə toplaşaraq günorta namazından sonra gözlərinə sürmə çəkmək üçün sıraya düzülür. Bu ənənə Ramazan ayı boyunca davam edir.
Qırğızıstan
Ramazan ayında gənclər evləri dolaşaraq musiqi alətlərinin müşayiəti ilə dualar, arzu və niyyətlər oxuyurlar. Aparıcılar şeirləri sona qədər dinləyir və gənclərə konfet, şirniyyat, meyvə və ya pul təklif edirlər. Qırğızıstanda bu ənənə uzun illərdir ki, davam edir.
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində (BƏƏ) şirniyyat toplamaq ənənəsi Ramazandan əvvəl Şaban ayının 15-də keçirilir. “Haq Al Laila” adlanan ənənəyə görə, parlaq və rəngarəng xüsusi paltarlar geyinmiş uşaqlar kürəklərində çantalarla qapı-qapı gəzir, mahnı oxuyarkən konfet və şirniyyat toplayırlar. Paylaşmanın vacibliyini və Ramazan ayının gəldiyini xatırlatmaq üçün edilən bu ənənə Ərəbistan yarımadasında olduqca yaygındır. Bu, BƏƏ-də davam edən yeganə Ramazan ənənəsi deyil. Ölkədəki müsəlmanlar iftar və sahurda xüsusi yemək yeyirlər. Qaynadılmış buğda və ətlə hazırlanan Haris adlı bu ədviyyatlı yeməyin həm mədə, həm də ruhu qidalandırdığına inanılır.
Livan
Livanda bir ənənə var - top atəşi. Dünyanın ən qədim adətlərindən biri olan “Midfə əl iftar” adlanan ənənədə oruc tutanlara bütün gün davam etdirdikləri namazların bitdiyini və iftar vaxtının gəldiyini bildirmək üçün top atılır. Bu ənənənin əslində Misirdə yarandığı güman edilir. 200 il əvvəl Misirin Osmanlı hökmdarı gün batarkən topu sınaqdan keçirərkən təsadüfən atəş açıb. Halbuki camaat bunun iftar vaxtının gəldiyini bildirmək üçün edildiyini düşünüb və bu yeniliyi seviblər. O vaxtdan bəri davam edən ənənə bir çox Yaxın Şərq ölkələrinə yayılıb.
Misir
Misirdə Ramazan ayı öncəsi Fanus adlı fənərlər, rəngli kağızdan bəzək əşyaları və şarlar hazırlanır. Ramazan ayının başlaması ilə bu bəzəklər evlərdə, mağazalarda, küçələrdə, prospektlərdə, meydanlarda, bir sözlə, hər yerdə asılır. Ramazan fənərləri və ya Ramazan çıraqları adlanan bu göz oxşayan, rəngarəng ornamentlər hər yeri canlı edir. Misirdə Fatimilər dövlətindən qalma bu ənənə Ramazan ayını həvəslə keçirməyi hədəfləyir.
Mərakeş
Mərakeşdə “Nəfər” adlanan adət-ənənənin məqsədi, xüsusən də sahur vaxtı xalqı oyatmaqdır. Bu ənənəni yaşadanlar Türkiyədə olduğu kimi ənənəvi paltar geyinirlər. Qandora papaqları kimi ənənəvi geyimlərlə küçələrdə dolaşan bu insanlar müxtəlif nəfəs alətlərindən istifadə edirlər. Həm də mani əvəzinə dua mahnıları oxuyur. Ölkədə daha bir ənənə orucu desertlə açmaqdır. İftar vaxtı orucu açmaq yalnız su və ya xurma deyil, meyvə suyu, mədəniyyətinə xas yüngül desertlər və ya xurmaya üstünlük verilir. Daha sonra şorba, qaynadılmış yumurta, duzlu xəmir kimi yeməklər yeyilir.
İraq
İraq müxtəlif Ramazan ənənələrinin yaşadıldığı yerlərdən biridir. Həmin ənənələrdən biri də mənşəyi qədim dövrlərə gedib çıxan Muheybə adlı oyundur. Mənşəyi dəqiq bilinməyən bu oyunun məqsədi Ramazan ayının ruhunu yaşatmaq və bu ayı birlikdə keçirməkdir. İftardan sonra izdihamla oynanan oyun kimin itmiş üzüyü olduğunu tapmaq üzərində qurulub. Oyunun oyunçularına danışmaq qadağandır və yalnız bədən dili ilə ünsiyyət qurmağa icazə verilir. Aldatma əsasında qurulan bu oyunla iftardan sonra xoş vaxt keçirə bilərsiniz.
Kamerun
Kamerundakı ənənəni maraqlı edən odur ki, ölkədə iftar və sahur saatlarında qapılar bağlanmır. Kamerunun demək olar ki, hər bölgəsində davam etdirilən bu ənənədə iftar və sahur vaxtlarında evlərin qapıları açıq qalır. Məqsəd orucunu açmaq üçün yer axtaran və ya sahur etmək istəyən, lakin gedəcək yeri olmayanların dəvət gözləmədən içəri girə bilmələrini göstərməkdir. Ramazan ayında keçirilən bu ənənə paylaşma və etibarı artırmaq məqsədi daşıyır.
