"Ailələr gecələr boş yollarda dolaşır, hər gün onları evlərindən qovmuş maskalı ağ adamların yeni dəhşət hekayələri ilə bu kimsəsiz sərhəd zonasına gəlirlər".
HİT.az xəbər verir ki, bunu Rusiyanın "Vaqner" hərbi birləşməsinin Malidəki fəaliyyətindən yazan "Washington Post" bildirib.
Qaçqınların dediyinə görə, Mali əsgərləri ilə birlikdə döyüşən "Vaqner" qrupunun muzdluları qadınlara hücum edir, mülki insanları öldürür və kəndləri yandırır. Bu, qonşu Mavritaniyada qərbə doğru sürətlə böyüyən qaçqın böhranını alovlandıran əvəzsiz zorakılıq kampaniyasıdır.
Malinin Timbuktu bölgəsindəki kəndindən qaçdığını izah edən 31 yaşlı çoban Kossi ag Mohamed deyib: "Biz heç vaxt belə bir şey görməmişdik. "Vaqner" bizə fəlakət gətirdi".
2020-ci ildə çevrilişlə hakimiyyəti ələ keçirən Mali hərbi xuntası 2021-ci ilin sonunda "Vaqner"lə işləməyə başlayıb. Təxminən iki il sonra, Kremlə bağlı muzdlu qruplaşmanın yaradıcısı Yevgeni Priqojin təyyarə qəzasında öləndə onun gələcəyi sual altında qaldı. Lakin "Vaqner" yoxa çıxmayıb və onun döyüşçüləri xaricdə fəaliyyətlərini davam etdirirlər - hazırda Rusiya Müdafiə Nazirliyinin uzantısı olan kölgə qüvvəsi kimi...
Malidə "Washington Post" tərəfindən nəzərdən keçirilən analitiklərə müsahibələr və əyani sübutlara görə, qrupun mövcudluğu daha da artıb, Putinin pul sıxıntısı olan hökuməti üçün gəlir axını və getdikcə anarxik Qərbi Afrikada Moskva üçün təsir bazası təmin edib.
Mali hakimiyyəti bildirir ki, tərəfdaşlıq uzun müddətdir Malinin şimalında öz dövlətlərini qurmağa çalışan tuareg separatçıları, həmçinin "Əl-Qaidə" və İŞİD-ə sadiq silahlı qruplarla mübarizə aparmaq məqsədi daşıyır. Lakin "Vaqner"in vəhşiliyinin ən ağır yükünü silahlı qruplar deyil, mülki şəxslər çəkir.
"İnsanları fərq qoymadan öldürürlər... Bir maşın karvanı və ya iş görən adamlar görürlər və hücum edirlər. Kişiləri, qadınları və uşaqları öldürürlər. Sonra malları götürürlər", deyə qeyri-kommersiya tədqiqat qrupu olan Silahlı Münaqişə Yeri və Hadisə Məlumatları Layihəsindən (ACLED) Heni Nsaibia bildirib.
Analitiklərin fikrincə, Mali hökuməti "Vaqner"in xidmətlərinə görə ayda təxminən 10 milyon dollar ödəyir ki, bu da Ukrayna münaqişəsinə görə beynəlxalq sanksiyalarla üzləşən Moskva üçün bir nemətdir. Rusiya da bir neçə qızıl mədənləri üçün güzəştlər alıb.
Hazırda sayının 1500-ə yaxın olduğu güman edilən rus muzdlularının gəlişindən sonra Mali qoşunları müəyyən nailiyyətlər əldə etsə də, ekspertlər dövlətin nəzarətində olmayan ərazilərdəki hərbi əməliyyatların həddindən artıq qəddarlıqla səciyyələndiyini bildirir.
"Bu, hamısını öldürün" siyasətidir. Onlar yerli əhalini qorxutmağa çalışırlar", deyə Sahel mütəxəssisi və Soufan Mərkəzinin baş elmi işçisi Vassim Nasr deyir.
ACLED-in hesablamalarına görə, keçən il "Vaqner"in iştirak etdiyi hücumlarda ən azı 925 mülki şəxs həlak olub ki, bu da islamçı yaraqlılar tərəfindən öldürülən 400 mülki vətəndaşdan iki dəfə çoxdur.
Niderlanddakı Klingendael İnstitutunun elmi işçisi Endryu Leboviç deyir ki, Mali ordusu uzun müddətdir insan hüquqlarının pozulmasında ittiham olunur, lakin "Vaqner" bu işə qarışdıqdan sonra sui-istifadələrin miqyası və şiddəti artıb.
Leboviçə görə, muzdlular adam oğurluğu, işgəncə və baş kəsmə kimi çirkli müharibə taktikalarından istifadə edirlər.
45 yaşlı Şerf ag Mama deyir ki, çalma taxan hər kəsi terrorçu hesab edirlər. O, qardaşının Timbuktu bölgəsində "Vaqner" muzdluları tərəfindən öldürüldüyünü bildirib.
Samir
