Kaliforniya Texnologiya İnstitutunun tədqiqatçıları lazer işığından istifadə edərək kosmik gəmiləri hərəkətə gətirən yüngül yelkənlər üçün əsas yarada biləcək ultra nazik membranları öyrənmək üçün eksperimental platforma hazırlayıblar. Bu təcrübələr nəzəri modellərdən bir gün bizə ən yaxın ulduz sistemi olan "Alpha Centauri"yə çatmağa kömək edəcək texnologiyanın praktiki yaradılmasına qədər ilk addımdır.
HİT.az xəbər verir ki, araşdırma "Nature Photonics" jurnalında dərc olunub.
Miniatür zondları ultra yüksÉ™k sürÉ™tlÉ™ sürÉ™tlÉ™ndirmÉ™k üçün lazer işığından istifadÉ™ ideyası ilk dÉ™fÉ™ 2016-cı ildÉ™ Stiven Hokinq vÉ™ Yuri Milner tÉ™rÉ™findÉ™n hÉ™yata keçirilÉ™n “Breakthrough Starshot” layihÉ™si sayÉ™sindÉ™ dünya sÉ™viyyÉ™sindÉ™ tanınıb.
Kaliforniya Texnologiya İnstitutunun tətbiqi fizika və materialşünaslıq professoru Harri Atuoter deyib: "Yüngül yelkən istənilən kosmik gəmidən daha sürətli hərəkət edə bilər və potensial olaraq ulduzlararası səyahətə yol aça bilər".
GÉ™lÉ™cÉ™k yüngül yelkÉ™nlÉ™rin materialının davranışını öyrÉ™nmÉ™k üçün alimlÉ™r eksperimental platforma yaradıblar. Onlar cÉ™mi 50 nanometr qalınlığında silikon nitrid nanomembranı yaratmaq üçün elektron şüa litoqrafiyasından istifadÉ™ ediblÉ™r. Bu membran bulaqlara bÉ™rkidilmiÅŸ 40x40 mikron ölçülü “mikroskopik batut”dur. Membran üzÉ™rindÉ™ titrÉ™mÉ™yÉ™ sÉ™bÉ™b olan lazer şüası tÉ™tbiq olunub vÉ™ tÉ™dqiqatçılar materialın hÉ™rÉ™kÉ™tinÉ™ sÉ™bÉ™b olan şüalanmanın gücünü ölçüblÉ™r.
Təcrübənin çətinliyindən biri o idi ki, işıq təzyiqindən əlavə lazer membranın qızmasına səbəb olur ki, bu da nəticələrə təsir edə bilər. Lakin alimlər təkcə bu effekti kompensasiya etməklə kifayətlənməyib, həm də ondan radiasiyanın gücünü daha dəqiq ölçmək üçün istifadə ediblər.
Gələcəkdə komanda işıq yelkəninin fırlanmasına nəzarət etmək üçün nanotexnologiya və metamateriallardan istifadə etməyi planlaşdırır.
“MÉ™qsÉ™dimiz yelkÉ™nin lazer şüasından yayınmasını minimuma endirÉ™rÉ™k, onu istÉ™nilÉ™n vÉ™ziyyÉ™tÉ™ qaytara bilÉ™n texnologiya yaratmaqdır”, tÉ™dqiqatın müəlliflÉ™rindÉ™n biri Ramon Qao bildirib.
Alimlər hesab edirlər ki, onların işi lazer radiasiyasından ulduzlararası səyahət üçün istifadə edə biləcək tam hüquqlu yüngül yelkən yaratmaq yolunda mühüm addımdır.
Samir
