Son illərdə kibertəhlükəsizliklərin miqyası genişlənib və bu qlobal miqyasda ciddi məsələlərdən birinə çevrilib. Qonşu dövlətlərdə və digər ölkələrdə fərqli kiberhücum növlərinin yarandığını görürük.
Yəni başqa hansı kiberhücum növü var ki, onlar digər ölkələrdə aşkarlanıb, amma Azərbaycanda hələ rast gəlinməyib?
Azərbaycan İnformasiya və Kommunikasiya Texnologiyaları Sənayesi Assosiasiyası İctimai Birliyinin İdarə Heyətinin sədri Elvin Abbasov Valyuta.az-a bildirib ki, kibertəhlükəsizliyin daim inkişaf edən texnologiyalarla ayaqlaşması zərurəti günümüzün reallığıdır:
“Hazırda müxtÉ™lif istiqamÉ™tlÉ™rdÉ™ kibertÉ™hlükÉ™sizlik problemlÉ™ri mövcuddur vÉ™ süni intellekt bu sahÉ™dÉ™ mühüm rol oynamaÄŸa baÅŸlayıb. Təəssüf ki, kiberdÉ™lÉ™duzlar da texnologiyanın imkanlarından istifadÉ™ edÉ™rÉ™k öz mÉ™qsÉ™dlÉ™rinÉ™ çatmaqda daha peÅŸÉ™kar olurlar. Bu tendensiya rÉ™qÉ™msal sÉ™riÅŸtÉ™sizliyin kifayÉ™t qÉ™dÉ™r geniÅŸ yayılması ilÉ™ É™laqÉ™dardır”.
E.Abbasovun sözlərinə görə dünyanın bir çox ölkəsində süni intellekt texnologiyalarından istifadə edərək səs eyniləşdirilməsi və yaxın qohumların adından istifadə olunması kimi kiberdələduzluq üsulları geniş yayılıb:
“HÉ™lÉ™ ki AzÉ™rbaycan dilindÉ™ sÉ™s eyniləşdirilmÉ™si tam mümkün deyil. Mövcud texnologiyalar É™sasÉ™n türkcÉ™ vÉ™ ya rusca sÉ™slÉ™ri daha yaxşı tanıyır. Lakin yaxın gÉ™lÉ™cÉ™kdÉ™, hÉ™m sÉ™s, hÉ™m dÉ™ görüntü eyniləşdirmÉ™ texnologiyalarının AzÉ™rbaycan dilindÉ™ dÉ™ tÉ™tbiq olunacağı gözlÉ™nilir. Bu texnologiyanın inkiÅŸafı ilÉ™ yeni kibertÉ™hlükÉ™lÉ™r ortaya çıxa bilÉ™r.
2025-ci ildÉ™ süni intellektlÉ™ baÄŸlı kibertÉ™hlükÉ™sizlik mÉ™sÉ™lÉ™lÉ™rinin daha da aktuallaÅŸacağı proqnozlaÅŸdırılır. XüsusilÉ™ yaxın doÄŸmalarınızın görüntüsü vÉ™ sÉ™si ilÉ™ manipulyasiya edilÉ™rÉ™k sizÉ™ fövqÉ™ladÉ™ hadisÉ™, qÉ™za vÉ™ ya digÉ™r tÉ™cili situasiyalar bÉ™hanÉ™si ilÉ™ zÉ™nglÉ™r edilÉ™ bilÉ™r. Bu cür kiberdÉ™lÉ™duzluq metodları qurbanları psixoloji tÉ™sir altında qÉ™rar vermÉ™yÉ™ mÉ™cbur edir vÉ™ daha inandırıcı olur”.
E.Abbasov hazırda Azərbaycanda kiberdələduzluğun daha primitiv formaları geniş yayıldığını qeyd edib:
“MÉ™sÉ™lÉ™n, vÉ™tÉ™ndaÅŸlara müxtÉ™lif dövlÉ™t qurumlarının vÉ™ ya bank sektorunun É™mÉ™kdaÅŸları adı ilÉ™ zÉ™nglÉ™r olunur vÉ™ onların ÅŸÉ™xsi mÉ™lumatları É™lÉ™ keçirilmÉ™yÉ™ çalışılır”.
“Bu kimi risklÉ™rÉ™ qarşı vÉ™tÉ™ndaÅŸların maariflÉ™ndirilmÉ™si vÉ™ rÉ™qÉ™msal tÉ™hlükÉ™sizlik biliklÉ™rinin artırılması vacibdir. Müvafiq qurumlar bu istiqamÉ™tdÉ™ müxtÉ™lif layihÉ™lÉ™r hÉ™yata keçirsÉ™ dÉ™, fÉ™rdi ehtiyatlılıq vÉ™ texnoloji trendlÉ™rdÉ™n xÉ™bÉ™rdar olmaq hÉ™r bir insan üçün vacibdir. KiberdÉ™lÉ™duzluq halları ilÉ™ qarşılaÅŸmamaq üçün hÉ™r hansı namÉ™lum zÉ™nglÉ™rÉ™, şübhÉ™li mesajlara vÉ™ gözlÉ™nilmÉ™z tÉ™cili müraciÉ™tlÉ™rÉ™ qarşı diqqÉ™tli olmaq tövsiyÉ™ olunur”, - deyÉ™ o, vurÄŸulayıb.
Maya Hüseynova
