Düşüncə insanı digər canlılardan fərqləndirən ən unikal cəhətimizdir. Bizim bu xüsusiyyətimiz bəzən çox gözəl və faydalı ola bilər, bəzən də çox zərərli nəticələr verə bilər.
Medianews.az xəbər verir ki, psixiatr Hakan Türkçapar bu barədə öz fikirlərini bölüşüb.
Türkçapar bildirib ki, ümumiyyətlə, insan real və mühitə, vəziyyətə uyğun düşünəndə faydalı və müsbət, real olmayan, şəraitə uyğun olmayan və qərəzli düşünəndə isə, mənfi nəticələr yarana bilər. Məsələn, bizimlə heç bir əlaqəsi olmayan bir şeyə görə inciyib kiməsə əsəbiləşə və ya küsəyə bilərik, onlar tərəfindən rədd ediləcəyimizi düşünən insanlardan uzaqlaşa bilərik, bizə haqsızlıq edildiyini düşünən birinə toxuna bilərik və bütün bunların nəticəsində hər şey daha da pisləşə bilər, münasibətlərimiz pisləşə bilər, tənhalaşa bilərik.
Ağlımızın bizə mane olan və problem yaradan xüsusiyyətlərindən biri də təsdiq tərəfdarlığıdır; Bu insanların öz baxış və inanclarına uyğun olaraq məlumatları yadda saxlamalarına və şərh etmələrinə verilən ad. Bu, insanın əvvəldən inandığı hər şeyə inanmağa davam etməsinə səbəb olur. Bu qərəzlilik ətrafdakılarla münasibətləri korlamaq, yanlış inancları saxlamaq, səhvlərimizi görməmək, siyasi qütbləşməyə və qarşıdurmaya səbəb olmaqla zərər verə bilər.
Əvvəla, bilməliyik ki, biz insanıq və düşüncələrimiz reallıq deyil, reallıq haqqında zehnimizdə görünən söz və görüntülərdir və bütün gerçəkliyi birbaşa dərk edib şərh etmək bizim üçün mümkün deyil.
Həyata, hadisələrə, insanlara və situasiyalara polis məmuru və ya hakim kimi deyil, bir kəşfiyyatçı və müşahidəçi kimi yanaşın, 5 duyğunuzla anın içində olun, ətrafınızdakı insanları vəziyyəti yenicə öyrənirmiş kimi müşahidə edin və mühakimə yürütməyi mümkün olduğu qədər gecikdirin: Mühakimələr yeni öyrənməni əngəlləyir, nə qədər tez mühakimə etsəniz, bir o qədər az öyrənirik.
Unutmayın ki, haqlı olmaq və həyatda istədiyinizi əldə etmək arasında birbaşa əlaqə yoxdur. Hər qarşılıqlı əlaqəni əsaslandırmağa çalışan bir mübahisəyə girdiyiniz zaman, siz təsdiqləmə qərəzinə tab gətirirsiniz. Daha az haqlı olmağa və həyatı maraq və heyrətlə görməyə daha çox diqqət yetirin. Özünüzdən başqa perspektivlərin ola biləcəyini qəbul etməyə hazır olduğunuzda, özünüzü yeni perspektivlərə açırsınız.
Xülasə, insan ağlı inanmaq istədiyi şeyə inanmaq meyli ilə işləyir. Hamımızın inanclarımızı dəstəkləyən sübut axtarmaq üçün fitri istək var. Bu, həm bizi arxayın edir, həm də özümüzü haqlı hiss edir.
Təsdiq qərəzi qərar qəbul etməyinizin qaçılmaz hissəsidir. Beynimizdə qısa yol olsa da, onu dərk etdiyimiz zaman keçə biləcəyimiz bir maneədir. Bu qərəzliyi nə qədər çox görsək və sınaqdan keçirsək, bir o qədər onu dəyişdirə və daha balanslı bir zehniyyətə sahib ola bilərik.
Medianews.az
