ABŞ və onun əsas ticarət tərəfdaşları arasındakı ticarət müharibəsi fonunda çərşənbə axşamı Vol-Stritdə səhmlər yenidən itkiyə məruz qaldı. S&P 500 (500 nəhəng şirkətin səhmlərindən ibarət bazar indeksi) indeksinin seçki günündən bəri əldə etdiyi qazanc silindi.
Tramp administrasiyası çərşənbə axşamından etibarən Kanada və Meksikadan idxal olunan məhsullara tariflər tətbiq etdi, Çindən idxal edilən mallara qoyulan tarifləri ikiqat artırdı. Hər üç ölkə bu addıma cavab tədbirləri görüləcəyini elan etdi. Bu isə qlobal iqtisadiyyatın yavaşlaması ilə bağlı narahatlıqları artırıb.
Çərşənbə günü S&P 500 indeksi 1.2% aşağı düşdü və indeksdəki səhmlərin 80%-dən çoxu ticarət gününü itki ilə tamamladı. Dow Jones indeksi isə 1.6% azalıb.
Nasdaq indeksi isə öz növbəsində 0.4% geriləyib. Texnologiya sektorunun üstünlük təşkil etdiyi bu indeks qısa müddətə ən son bağlanış zirvəsindən 10% aşağı düşüb. Lakin Nvidia, Microsoft və digər texnologiya nəhənglərinin qazanc əldə etməsi bu itkiləri nisbətən azaldıb.
Maliyyə sektoru S&P 500 indeksinə ən böyük yükü qoyanlar arasında idi. JPMorgan Chase 4%, Bank of America isə 6.3% dəyər itirib.
Avropa bazarları da kəskin şəkildə geriləyib. Almaniyanın DAX indeksi avtomobil istehsalçılarının ağır itkilər yaşaması səbəbindən 3.5% düşüb. Asiya bazarlarında isə itkilər nisbətən daha yüngül olub.
“Bazarlar bu ticarət müharibəsinin necə olacağını proqnozlaşdırmaqda çətinlik çəkir”, - Baird investisiya strategiyası təhlilçisi Ross Meyfild bildirib.
ABŞ səhmlərindəki son eniş, Prezident Donald Trampın noyabr seçkilərində qələbəsindən bəri əldə olunan bütün qazancın silinməsinə səbəb olub. Həmin artım əsasən ABŞ iqtisadiyyatını və bizneslərini gücləndirəcək siyasətlərə dair ümidlərə əsaslanmışdı. Tariflərin istehlak qiymətlərini artıracağı və inflyasiyanı yenidən alovlandıracağı ilə bağlı narahatlıqlar həm iqtisadiyyata, həm də Vol-Stritə mənfi təsir edir.
Tariflərin təsiri barədə pərakəndə satış şirkətləri, o cümlədən Target və Best Buy xəbərdarlıq ediblər. Target, Vol-Stritin gəlir proqnozlarını üstələməsinə baxmayaraq, ilin əvvəlində tariflər və digər xərclər səbəbindən “əhəmiyyətli təzyiq” yaşayacağını bildirərək 3% dəyər itirib.
Best Buy isə proqnozlardan aşağı gəlir gözləntiləri və tariflərin təsiri ilə bağlı xəbərdarlıq edərək 13.3% düşərək S&P 500-də ən böyük enişi yaşayan səhmlərdən biri oldu.
“Beynəlxalq ticarət bizim biznesimiz və sənayemiz üçün olduqca vacibdir”, - Best Buy-un baş direktoru Kori Barri bildirib.
Barri əlavə edib ki, Best Buy-ın satdığı məhsulların əsas mənbələri Çin və Meksikadır və tədarükçülərin tarif xərclərini ötürəcəyi gözlənilir ki, bu da Amerika istehlakçıları üçün qiymət artımına səbəb ola bilər.
Kanada və Meksikadan idxal olunan mallar indi 25% tariflə vergiyə cəlb olunacaq, Kanadanın enerji məhsulları isə 10% idxal rüsumuna məruz qalacaq. Fevral ayında Trampın Çin idxalına tətbiq etdiyi 10%-lik tarif isə 20%-ə qaldırıldı.
Cavab tədbirləri isə sürətlə gəldi.
Çin, ABŞ-dan idxal olunan əsas kənd təsərrüfatı məhsullarına, o cümlədən toyuq, donuz əti, soya və mal ətinə 15%-ə qədər əlavə tariflər tətbiq edəcəyini və ABŞ-ın əsas şirkətləri ilə işgüzar əlaqələri məhdudlaşdıracağını açıqladı. Kanada isə 21 gün ərzində 100 milyard dollardan çox Amerika məhsuluna tarif tətbiq etməyi planlaşdırdığını elan etdi.
Meksika da ABŞ-dan idxal olunan mallara tariflər tətbiq etməyi nəzərdə tutur.
İstiqraz bazarında, xəzinə gəlirləri qarışıq oldu. 10 illik xəzinə istiqrazlarının gəlirliliyi bazar ertəsi axşamı 4.16%-dən 4.20%-ə yüksəlib. Bununla belə, ABŞ iqtisadiyyatının gücü ilə bağlı narahatlıqların artmasından keçən ay 4.80%-ə yaxınlaşan səviyyədən kəskin şəkildə aşağı düşüb.
visiontv.az
