Çin ölkə hüdudlarından kənarda sularda okean kəşfiyyatının əhatə dairəsini sürətlə genişləndirir.
Hafta.az-ın “The Wall Street Journal”a istinadən yazdığına görə, Çin mülki gəmilərlə Hind okeanına doğru irəliləmək və dəniz dibinin xəritəsini çəkmək üçün uzunmüddətli tədqiqat missiyaları həyata keçirir.
Qeyd edilir ki, bu məlumatlar bir çox müxtəlif sahələrdə, o cümlədən yeni inkişaf edən dərin dəniz mədənlərində istifadə edilə bilər.
Dəniz dibinin ətraflı skan edilməsinin dəniz minalarının görünməsi və sonarın dəqiq işləməsi haqqında məlumat verə biləcəyi vurğulanır. Eynilə, dəniz dibində səsin hərəkətlərinin tədqiqi sualtı qayıqların daha yaxşı gizlədilməsinə imkan verəcək qabaqcıl texnologiyaların inkişafında mühüm rol oynaya bilər.
Vaşinqtonda yerləşən Strateji və Beynəlxalq Araşdırmalar Mərkəzi (CSIS) Çindəki qurumlar, hüquq-mühafizə orqanları və universitetlər tərəfindən idarə olunan 64 tədqiqat və tədqiqat gəmisi üzərində araşdırma aparıb. Araşdırma gəmilərin ən azı 80 faizinin "Pekinin geosiyasi məqsədlərini inkişaf etdirmək" məqsədilə hərəkət etdiyini və bəzilərinin hərbi limanlara yanaşdığını bildirir.
CSIS tədqiqatçısı Metyu Funaiole, "Bu məlumat Çin ordusu üçün dəyərlidirsə və onlar ona daxil olmaq istəyirlərsə, edəcəklər" deyib.
Hindistanın şikayətlərindən sonra Şri-Lanka xarici tədqiqat gəmilərinin daxili sularına girməsini qadağan edib, lakin bu qərarın müddəti 2024-cü ilin dekabrında başa çatıb. Belə bir qərarın bərpa edilib-edilməyəcəyi hələlik bəlli deyil.
Hindistan donanması 2019-cu ildə Çin tədqiqat gəmisini də çıxarmışdı. Lakin keçən il Çinin ən qabaqcıl tədqiqat gəmilərindən ikisi, Xiang Yang Hong 01 və daha yeni Dong Fang Hong 3 Hind okeanının şərqindəki böyük bölgələrdə ayrı-ayrılıqda tədqiqatlar aparıblar.
Hindistan və Şri Lanka ilə yanaşı, Yaponiya, ABŞ və Yeni Zelandiya da Çinin tədqiqat fəaliyyətlərindən narahat olduqlarını bildiriblər. Pekin administrasiyası isə dəniz tədqiqatlarının Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Dəniz Hüququ Konvensiyasına tam uyğun olduğunu müdafiə edir.
