Sovet dövrü postsovet ölkələrinin hər birinə ölkə üzrə səpələnmiş mədəniyyət evləri və klubları şəbəkəsini miras qoyub. Bu gün mədəniyyət evləri ölkəmizin istənilən şəhərinin və ya kəndinin tanış atributudur. Bu tikililər bir növ xalq evlərini əvəz edərək, mədəni təcrübənin daha əhatəli və məzmunlu görünüşünü təqdim ediblər. Çox keçmədən mədəniyyət məkanının başqa bir formatı - mədəniyyət sarayları meydana çıxdı. Onların böyük miqyasda olan memarlıq layihələri yeni fəaliyyət formaları - mühazirələr, müzakirələr, idman, müxtəlif dərnəklər, konsertlər, tamaşalar və s. ilə sakinlərin asudə vaxtlarını zənginləşdirməyə xidmət etdi.
Bu gün də regionlarda mədəniyyət evləri və sarayları fəaliyyətlərini ənənəvi qaydada davam etdirirlər. Onların bəziləri yerli tamaşaçı tələbatını ödədiyi üçün qlobal transformasiyaya ehtiyac duymadan fəaliyyət göstərir. Bəzilərini isə "çoxfunksiyalılığa” ehtiyac adı ilə söküb, əvəzində "yenisini tikirik” deyiblər. Bərdə rayonundakı Mədəniyyət Sarayı kimi...
Bərdə rayonunda yerləşən Mədəniyyət Sarayı vaxtilə ölkədəki üç ən böyük mədəniyyət sarayından biri kimi məşhur olub. 1979-cu ildə tikilən saray 97 otağa, geniş idman salonuna malik olub. Birinci mərtəbədə 1200 nəfərlik, ikinci mərtəbədə isə 500 nəfərlik və böyük səhnəyə malik tamaşa salonu fəaliyyət göstərib.
Yerli sakinlərin dediyinə görə, bu saray qədimliyinə, böyüklüyünə və arxitekturasına görə Qarabağ zonasında birinci olub və rayon sakinlərinin həyatında mühüm rol oynayıb. Sakinlərdən birinin sözlərinə görə, vaxtilə Bərdə Mədəniyyət Sarayında musiqi məktəbi də fəaliyyət göstərib. Bina sökülərkən həmin məktəb də binadan perik düşüb, hansısa darısqal bir binaya sığışdırılıb.
Mədəniyyət Sarayının binası 2013-cü ildə çoxfunksiyalı sarayla əvəz olunması məqsədilə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən sökülüb. Sonradan müəyyən betonbərkitmə işləri aparılıb və bir neçə mərtəbəsi tikilib. Binanın tikintisinə 1.5 milyon pul da ayrılıb. Amma doqquz ildir ki, tikinti dayanıb və o vaxtdan bəri heç bir iş görülmür. Necə deyərlər, binanın tikintisi bir növ "Qordi düyünü”nə düşüb.
Vaxtilə mədəni tədbirlərin əsas ünvanı kimi tanınan, yerli və yaxın ərazilərdəki sakinlərin sevimli istirahət yeri olan sarayın yenidən tikilib istifadəyə verilməməsi Bərdə sakinlərinin ciddi narazılığına səbəb olub. "Sarayı təmir də etmək olardı. Amma yenisini tikmək adı ilə sökdülər, yeni binadan isə əsər-əlamət yoxdur. Tikintisi doqquz ildir ki dayanıb...” - deyə sakinlər gileylənirlər: "Bu sarayda vaxtilə paytaxtdan gələn müğənnilər, teatr kollektivləri çıxış edirdi. Görkəmli insanlarla görüşlər təşkil edilirdi. Yerli camaat, ətraf rayonların sakinləri də bu sarayın xidmətindən istifadə edirdi. Məktəblilər üçün maraqlı tədbirlər keçirilirdi. Bu gün isə adamlar mədəni tədbirlərə həsrət qalıb. Rayona qastrola gələn teatr kollektivləri, müğənnilər proqramlarını təqdim etməyə geniş salon tapa bilmirlər. İndiki vaxtda insanların mədəni tədbirlərə çox ehtiyacı var”.
Sakinlər rayon mərkəzindəki "Nizami” adlı kinoteatrın da söküldüyünü deyirlər. Yəni sakinlər bir növ kinoteatra getmək və digər mədəni tədbirlərdə iştirak etməkdən məhrum olublar.
Vaxtilə Mədəniyyət Sarayında dərnək rəhbəri işləyən Gülnarə xanım 2003-cü ildən burada çalışdığını deyir. Onun sözlərinə görə, hazırda Mədəniyyət Sarayı 3 nömrəli məktəbin yaxınlığında kiçik otaqlara yerləşdirilib: "Tədbirlər hazırlayırıq, amma otaqlar kiçik olduğundan burada tədbir keçirə bilmirik. Böyük tədbirləri parkda, Mədəniyyət Mərkəzində edirik. Hazırda Novruz tədbiri hazırlayırıq. Vaxtilə sarayda çoxlu dərnəklər fəaliyyət göstərirdi. Öz dərnəklərimizdə uşaq hazırlayırdıq. Çox gözəl tədbirlərimiz olurdu. Ancaq saray söküləndən sonra çətinliklər yarandı. Yeni sarayın tikintisini isə biz də sizin kimi gözləyirik...”
Mədəniyyət Sarayının taleyi ilə bağlı Mədəniyyət Nazirliyinə ünvanladığımız suala nazirliyin Aparat rəhbərinin müavini- Sənəd və vətəndaşlarla iş şöbəsinin müdiri Elçin Nəcəfovun cavabı belə oldu: "Nazirlik tərəfindən 2025-2028-ci illər ərzində dövlət büdcəsində dövlət əsaslı vəsait qoyuluşu hesabına tikintisi nəzərdə tutulan layihələrin siyahısına Bərdə şəhərində çoxfunksiyalı incəsənət məkanının tikintisi daxil edilmiş və aidiyyəti üzrə İqtisadiyyat Nazirliyinə təqdim olunmuşdur”.
Bərdə rayon İcra Hakimiyyətinə isə görünür, yerli sakinlərin asudə vaxtlarının əsas ünvanı və mədəni tədbirlərin keçirildiyi məkanın nə söküntüsü, nə də tikintisi maraqlıdır. Belə olmasaydı qurumun memarlıq şöbəsindən binanın tikintisi ilə bağlı sualımıza "Bunu bizdən niyə soruşursunuz? Bərdə Regional Mədəniyyət İdarəsindən soruşun. Binanın bizə heç bir aidiyyatı yoxdur. Vaxtilə binanın tikintisinə pul da ayrılıb. Amma sonradan vəsait ayrılmadığı üçün tikinti yarıda qalıb...” cavabı verilməzdi.
Bərdə rayonu üzrə millət vəkili Fatma Yıldırım sakinlərin müraciətlərinə əsasən binanın taleyi ilə bağlı Mədəniyyət Nazirliyinə rəsmən müraciət edib: "Bina Mədəniyyət Nazirliyinin sifarişi əsasında tikilir. Mədəniyyət Sarayı ilə bağlı Mədəniyyət Nazirliyinə rəsmən müraciət olunub. Digər tərəfdən, rayonda sakinlərin mədəni istirahətlərinin təşkili üçün 300 yerlik Mədəniyyət Mərkəzi var. Hazırda tədbirlər o mərkəzdə keçirilir”.
Maraqlıdır, "Aranın baş şəhəri”nin əsas mədəniyyət sarayının taleyi necə olacaq? Hələlik rəsmilər bu sualın cavabını dəqiq verə bilmirlər.
Mənbə: "Kaspi" qəzeti
